8 KEN DIE VERBRUIKERSWET
Die doel van die Verbruikerswet is om verbruikers se belange te beskerm – as jy dus ’n wa koop wat nie na wens is nie, kan jy teruggaan na die verkoper. As jy ’n nuwe wa koop, behoort jy nie veel probleme te hê nie, maar as jy tweedehands koop, wag ’n mynveld voor jou.
DIE KOEËL IS DEUR DIE KERK
Die wet aanvaar ’n transaksie het plaasgevind wanneer jy fisiek ’n kontrak geteken het óf mondelings iets met ’n ander party ooreenkom. En ’n elektroniese handtekening word wel aanvaar. As die verkoper dus per e-pos ’n kontrak aan jou stuur en per e-pos die transaksie bevestig, word dit as bindend beskou. Dit bly egter beter om ’n fisieke bewys te hê van ’n kooptransaksie.
ALLES MOET IN: A TOT Z
Voor jy iets teken, maak seker die koopkontrak voldoen aan die voorskrifte van die wet. Indien nie, kan dit nietig verklaar word en al twee partye moet teruggee wat hulle by die ander geneem het. Die skuldige party kan ook dan verantwoordelik gehou word vir skade wat spruit uit die mislukte transaksie.
G’N GRIEKS NIE, DANKIE
Die kontrak moet in eenvoudige, verstaanbare taal geskryf wees.
JY WEET MOS...
Die verkoper moet alles verduidelik wat al aan die woonwa reggemaak is; dit is die sogenaamde openbaarmakingsklousule. Dit sluit selfs algemene dienste in waar iets byvoorbeeld nagegaan is, al was dit uiteindelik nie gebreek nie.
REGTIG, EGTIG
Die verkoper mag geen valse inligting verskaf nie en moet in goeder trou sake doen.
SWART OP WIT
Dit is altyd veiliger as die verkoper alles wat hy oor die wa en die transaksie verduidelik, op skrif stel sodat hy kan bewys hy het jou bedag gemaak daarop.
WEES NOU BILLIK
Jy kan nie ’n koopkontrak sluit waarin onbillike voorwaardes vervat is nie. Die verkoper mag byvoorbeeld nie ’n punt in die kontrak skep wat die wet probeer omseil nie.
MAG ALLES MOOI LOOP
Die verkoper mag nie risiko’s in die koopkontrak uitsluit nie. As jy byvoorbeeld ’n boswa koop, kan die verkoper nie in die kontrak stipuleer hy sou nie aanspreeklik wees as die kasdeurtjies oor ’n week skielik op ’n erge sinkplaatpad afval nie.
HOKAAI NOU!
Die verkoper mag jou nie onbehoorlik beïnvloed nie. Woorde soos “hierdie is die grootste winskoop” is taboe.
DIS JOU REG
Die wet bepaal jy het as koper die reg op veilige goedere van gehalte. As daar fout is met die produk, moet jy dit weet vóór die transaksie beklink word. As jy agterkom die verkoper het jou ’n rat voor die oë gedraai, kan jy hom ses maande ná die transaksie nog daaroor aanvat. As jy die woonwa wil terugvat weens ’n probleem, mag die verkoper nie ’n heffing vra omdat jy die goedere terugbring nie, en hy moet óf die probleem regmaak óf jou geld teruggee. As jy besluit om die wa te hou nadat die probleem herstel is, het jy ’n verdere drie maande om seker te maak die herstelwerk hou.
VOETSTOOTS MOET VOERTSEK
In die ou dae kon jy ’n woonwa “voetstoots” koop, wat beteken het jy koop die wa net soos hy daar staan, maar met die nuwe openbaarmakingsklousule is voetstoots verby, en het jy ses maande om met enige probleme na die verkoper terug te gaan.
SKULDIG, U EDELE
Indien ’n transaksie skeef loop en ’n verkoper word skuldig bevind aan die oortreding van die Verbruikerswet, kan ’n boete van tot R1 miljoen óf 10% van die onderneming se jaarlikse omset opgelê word.
SPANWERK
Die Verbruikerswet vervang nie die gewone waarborge wat vervaardigers op hulle produkte lewer nie. Die wet se voorskrifte en die verskaffer se waarborge is al twee van krag totdat hulle onderskeidelik verstryk.
EK, JY EN DIE BUURMAN OOK?
Die wet raak transaksies tussen ’n onderneming en verbruiker, byvoorbeeld wanneer jy ’n woonwa by ’n verskaffer koop of laat diens. Maar wanneer jou buurman sy tweedehandse wa privaat aan jou verkoop, is die wet oop vir interpretasie. Dit stipuleer dat waar jy as koper deel is van ’n transaksie, die party by wie jy ’n produk of diens koop, as die verskaffer beskou word. Só word enige verkoper dus eintlik ingesluit by die wet, en die wet definieer ’n verskaffer as enigiemand wat goedere of dienste bemark.