La Voz de Galicia (Santiago) - El Comarcal Santiago
«O estado de conservación das pesqueiras é pésimo»
Traballa na conca do Ulla dende o ano 1992 e cre que as autoridades deberían tomar medidas para que as construcións milenarias estean en mellores condicións.
José Manuel Freire Heleno (Herbón, 1959) leva máis dun cuarto de século vinculado á conca do río Ulla como vixiante de recursos naturais da Consellería de Medio Ambiente, polo que é un gran coñecedor das pesqueiras de lamprea.
—¿Como está resultando a tempada de pesca da lamprea?
Moi desigual. Cando comezou parecía que ía ser boa, logo foi a menos e agora nos últimos días volveu a repuntar. Depende do caudal do río, que non sempre é bo para todas as pesqueiras; a unhas favorécelle máis auga e a outras menos. A tempada segue a liña dos dous últimos anos, descendente en canto a capturas.
—Non houbo grandes riadas, ¿o peixe subiu a desovar?
Se non hai riadas, non hai migración de peixes do mar ao río e o que lle axuda moitísimo a lamprea é que haxa auga doce na ría, xa que lle fai de efecto chamada. Tamén lle axuda que o río leve moita auga porque lle é máis fácil saltear os obstáculos, aínda que na parte baixa do Ulla non hai moitos.
«A corto e medio prazo hai relevo nas pesqueiras; xa vai xente nova á que lle gusta»
—¿Como ve a pesca tradicional nas pesqueiras de Herbón, Carcacía e Teo?
Téndese a dicir que mal, pero realmente non é así. Hai menos capturas nestas pesqueiras, pero tamén porque hai menos esforzo pesqueiro que noutros tempos. As capturas van ao par do esforzo pesqueiro.
—¿Cre que se pode chegar a perder este tipo de pesca?
A corto e medio prazo, non. Nalgunhas pesqueiras xa hai xente nova pescando a que, ademais, lle gusta.
—¿Como é o estado de conservación das pesqueiras?
Pésimo. Iso é o máis grave de todo, máis que a falta de relevo xeracional ou que haxa caudal ou non. Iso está nas nosas mans e as autoridades teñen que concienciarse de que as pesqueiras son un patrimonio importante, algo máis que catro pedras no río, que hai que conservar, tomar medidas
—¿Corren o risco de desaparecer?
Algunha xa o está practicamente, como a do Plateado.
—O río Ulla, ¿como está agora e como estaba cando empezou?
A calidade da auga é mellor que nos anos 90 porque entón, ou incluso antes, as empresas instaláronse a carón dos ríos e estes eran cloacas. Salvo casos puntuais, iso cambiou. O problema agora está nos Concellos e nas depuradoras municipais que, na realidade, non están funcionando. A maioría teñen mesturadas as augas pluviais e as fecais. E agora tamén cambiou moito o que se bota polos desagües das casas. Hai produtos, coma os protectores solares ou o suavizante, que non depuran e estragan todo, pese a que non se ven nin se notan.
—O 1 de maio abre a tempada de pesca do salmón no Ulla. ¿Cales son as expectativas?
Mellores que a dos últimos anos. No 2016 pescáronse 60 exemplares; no 2017, 17 e no 2018, 16. Este ano pode coincidir ben xa que se no 2016 se pescou esa cifra é porque subiu o peixe a desovar.