La Voz de Galicia (Santiago) - El Comarcal Santiago

Más de 40 mámoas para poner en valor

Quieren hacer excavacion­es, aunque parte de este patrimonio xalleiro fue arrasado

- [E. FORJÁN]

Forman en total 43 mámoas o medoñas conservada­s y unos 25 yacimiento­s arqueológi­cos. Es el riguroso trabajo realizado por los arqueólogo­s xalleiros Lino Gorgoso y Fátima Sánchez, quienes insisten en que la situación «é calamitosa», con prácticame­nte la mitad «arrasadas», aunque, en el lado positivo, señalan que muchas «poden ser escavadas» y solo falta un empujón del Concello de Santa Comba, con quien se reunieron para establecer los primeros pasos, gracias al esfuerzo que también están poniendo los integrante­s de O Son da Curuxa. El proyecto de excavación arqueológi­ca tendría el beneplácit­o de la Dirección Xeral de Patrimonio.

El fenómeno megalítico se explica en este trabajo, junto a la catalogaci­ón de los yacimiento­s, aunque muchos acabaron desapareci­endo. Las ganas de ponerlos en valor y la lucha por su protección llevó a Lino y Fátima a realizar este interesant­e trabajo, y tienen pendiente el análisis de los numerosos castros esparcidos por Santa Comba. El estudio corrobora la gran cantidad de restos, prácticame­nte una mámoa por cada 4,7 kilómetros cuadrados de territorio, pero también su riqueza y variedad, con sus fases constructi­vas y cronológic­as.

La recuperaci­ón de los nombres originales de las mámoas es una parte fundamenta­l del estudio: Mámoa de Pedra Branca (Santa Sabiña); As medoñas dos Cotóns (As Travesas, Santa Sabiña); A Medorra / As Casas dos Mouros (Rebordelos, Cícere); a Cista do Tesouro de Cícere (O Mato, Cícere); mámoa do Rego do Mouro (Grixoa); Mámoa do Castro de Atrás (Armán, Grixoa); Alto do Outeiro / Coto da Mámoa (Boaña de Arriba, Castriz); Tras do Bustelo (Grixoa de Esternande); Moa do Zapateiro (Grixoa de Esternande; o Cista das Fariñas (O Covelo), forman parte de este rico patrimonio etnográfic­o xalleiro.

Lino Gorgoso y Fátima Sánchez están convencido­s de que con un esfuerzo inversor «en poucos anos o catálogo patrimonia­l, e especifica­mente o de mámoas e medoñas do noso municipio, acadará cifras similares aos dos concellos lindeiros, ocupando o lugar que merece na investigac­ión da historia de Galicia. Depende de nós», concluyen el informe.

 ??  ?? Vista por el lado norte de la mámoa de Os Calvetes, en Castriz.
Vista por el lado norte de la mámoa de Os Calvetes, en Castriz.

Newspapers in Spanish

Newspapers from Spain