La Voz de Galicia (Santiago) - El Comarcal Santiago
O Muíño da Porta, en Touro, volverá moer logo de 43 anos
Contan os máis maiores do lugar que o Muíño da Porta, na aldea de Pousada, en Touro, funcionaba a pleno rendemento as 24 horas do día. Facíanse quendas de seis horas para que os veciños da parroquia —a de San Pedro de Ribeira— tivesen tempo suficiente para moer o trigo e o millo que empregaban para facer o seu propio pan, e tamén para alimentar o gando. Aínda que seguro que con menos intensidade que naqueles tempos, a vella maquinaria de pedra e madeira volverá aproveitar a forzar do río Ulla para recuperar a súa función. «A intención é que os veciños que o desexen poidan vir moer de novo», conta un deles para explicar que, con ese propósito, pedíronlle ao Concello de Touro que restaurase a construción, e nese traballo está inmersa, dende hai días, unha brigada de operarios municipais.
O vello muíño de auga atopábase en estado de abandono, co que a súa rehabilitación tamén permitirá poñer en valor o patrimonio etnográfico do municipio, onde, nos últimos anos, xa se levan reparado algún que outro deses singulares elementos. Unha vez restaurado —prevese que os traballos conclúan nas vindeiras semanas— o Muíño da Porta sairá do repouso ao que o abocaron os novos tempos. En efecto, lembran os veciños que «leva uns 43 anos sen moer».
Tres muíños máis
O Muíño da Porta atópase no rego de Lavandeira, un afluente do Ulla que, ao seu paso pola aldea de Penelas, forma unha considerable pendente na que a auga colle a forza precisa para moer. Non é casualidade que río abaixo do regato se conten outros tres muíños que dan conta do aproveitamento que, noutro tempo, tiveron os ríos dunha terra bendita pola auga como Galicia. Son os identificados como Muíño do Medio, Muíño do Pombo e Esperanza, e Muíño do Fondo. Os tres, ao igual que moitas desas construcións esquecidas por toda a comunidade, non resistiron o paso do tempo, e atópanse en estado de deterioro. Desa situación é da que se está a rescatar o Muíño da Porta co reforzamento da súa estrutura, a colocación de marcos novos na porta de entrada, e un renovado tellado de lousa.