Haatdragende opmerkingen voorkomen in Kenia
KENIA - De Keniaanse overheid heeft strikte mediarichtlijnen opgesteld in de aanloop naar de parlementaire verkiezingen van 8 augustus 2017. Haatdragende opmerkingen over individuen of etnische groepen worden verboden en alle notities en opnamen moeten zes maand bewaard worden.
Zo poogt de regering te voorkomen dat er opnieuw etnisch geweld uitbreekt voor, tijdens en na de verkiezingen, zoals in 2007 en 2008. In december 2007 en januari 2008 werd Kenia telkens na verkiezingen overspoeld door een golf van geweld. Daarbij kwamen tweeduizend mensen om en meer dan drieduizend mensen moesten hun huis ontvluchten. De media zouden destijds niet genoeg gedaan hebben om het etnische geweld te voorkomen. De Keniaanse overheidsdienst voor communicatie (CAK) heeft journalisten een bewaarplicht opgelegd om eventueel bewijsmateriaal te kunnen achterhalen. Gasten in radio- en tvprogramma’s mogen zich daarnaast niet haatdragend uitlaten tegenover individuen of etnische groepen. Mediamanagers tekenden ook een gedragscode van de Mediaraad (MCK) voor verslaggeving over opiniepeilingen. Deze raad is belast is met het bescherming van de onafhankelijkheid van de media en het hooghouden van professionele standaarden.
Niet iedereen ziet de richtlijnen als een slechte zaak. Volgens Dennis Odunga, verslaggever bij de Daily Nation, de grootste krant van Kenia, zal het afdwingen van de regels een uitdaging zijn zolang er straffeloosheid heerst. De CAKrichtlijnen zijn slechts een herinnering dat op een eerlijke manier verslag gedaan moet worden, in overeenstemming met de journalistieke standaarden, zegt hij.
Odunga zegt dat het mogelijk is om hate speech in zowel de gedrukte als elektronische media te voorkomen. In het geval van radio en tv, moeten de interviewers stevig de leiding nemen en gasten op een nette manier onderbreken zodra er etnische emoties oplaaien, stelt hij. Eerlijke verslaggeving blijft sowieso een lastig punt, constateert Odunga, aangezien de media erom bekend staan te worden gedreven door belangen van eigenaars en redactionele belangen.
Victor Bwire, plaatsvervangend directeur van de MCK, zegt dat er geen nieuwe richtlijnen zijn aangekondigd door de CAK. De autoriteiten hebben volgens hem alleen benadrukt dat de bestaande richtlijn voor radio en tv uit 2016 nageleefd moet worden. Die code is volgens hem in overleg met mediavertegenwoordigers opgesteld. “Dit is niet nieuw, we hebben alleen kwesties toegevoegd, zoals gevoelige zaken op gebied van gender en nieuwe verschijnselen zoals fake news.”
Kennedy Epalat, radioverslaggever bij de Kenya Broadcasting Corporation, zegt dat de stap van de CAK is ingegeven vanuit het idee dat de media medeoorzaak waren van het etnische geweld in 2007-2008. Met name plaatselijke radiostations zouden daarin een grote rol gespeeld hebben. Epalat constateert net als Odunga dat het afdwingen van de regels lastig is.
Kenia is een zeer divers land. 67 procent van de bevolking is Kikuyu, een Bantoevolk verwant aan de Bantoes in onder andere Congo. 30 procent zijn Niloten, verwant met de volkeren in Ethiopië. Daarnaast zijn er nog 65 kleine etnische volkeren. Naast de officiële talen Engels en Kiswahili spreken de meeste Kenianen nog een van 47 lokale talen.
(De wereld morgen)