Kosovaarse oud-premier Haradinaj niet uitgeleverd
FRANKRIJK - De Kosovaarse ex-premier Ramush Haradinaj wordt definitief niet uitgeleverd aan Servië, aldus een Franse rechter gisteren. Haradinaj werd begin januari aangehouden op een Franse luchthaven op basis van een nooit ingetrokken Servisch arrestatiebevel. Waar veel Kosovaren hem beschouwen als een van hun vaders des vaderlands, zien de Serviërs Haradinaj als pure oorlogsmisdadiger. Haradinaj werd daags na zijn arrestatie al vrijgelaten, maar mocht Frankrijk niet verlaten voor er officieel uitspraak was gedaan. Partijleden van de ex-premier reageerden gisteren opgelucht; in de straten van Pristina werd direct na de uitspraak vuurwerk afgestoken.
Servische politici reageerden op hun beurt woedend. Na een noodbijeenkomst van de regering zei de Servische premier en aanstaand president Aleksandar Vucic dat hij zijn ambassadeur per direct terugtrekt uit Frankrijk, ‘en we beraden ons op toekomstige stappen’.
Tegen nieuwswebsite Balkaninsight.com zei Milovan Drecun, die namens de regering de banden met Kosovo onderhoudt, dat het een puur politieke uitspraak betrof. “Frankrijk heeft zich nu definitief in het rijtje geplaatst van landen die slachtoffers discrimineren en criminelen berechten op basis van hun nationaliteit.” Haradinaj was tijdens de Kosovo-oorlog eind jaren negentig commandant van het Kosovaarse Bevrijdingsleger UÇK. Als aanvoerder van de beruchte guerrillagroep, de Zwarte Adelaars, zou hij opdracht hebben gegeven Servische burgers te ontvoeren, te martelen, te verkrachten en te vermoorden. Op basis van die vermeende oorlogsmisdaden werd hij, als pas verkozen premier van Kosovo, aangeklaagd door het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. Hij werd echter tot twee maal toe vrijgesproken. Er waren weliswaar burgers gemarteld, verkracht en gedood, maar de verantwoordelijkheid van Haradinaj was volgens de rechters onvoldoende bewezen.
Precies daar zijn de Serviërs het hartgrondig mee oneens. Zij stellen dat het tribunaal bewijs negeerde en willen hem daardoor in eigen land vervolgen. Haradinaj is volgens veel Serven het levende bewijs van de vooringenomenheid van het Haagse Joegoslavië-tribunaal. Hoe is het anders te verklaren dat heel veel Kroatische en Kosovaarse verdachten uiteindelijk zijn vrijgesproken, terwijl het gros van de Servische verdachten wel werden veroordeeld?
Niet voor niets zette de Haradinaj-rel de relatie tussen Belgrado en Pristina afgelopen januari in één klap weer op scherp, en in het kielzog daarvan de relatie tussen Belgrado en Brussel. Servië wil, net als Kosovo, lid worden van de Europese Unie, maar trekt de laatste jaren steeds opzichtiger richting de invloedssfeer van grote broer Rusland.
Rusland is een van de weinige landen die Servië steunt inzake zijn Kosovo-standpunt - ook de Russen zien Kosovo nog altijd als Servische provincie, ondanks de onafhankelijkheidsverklaring in 2008. Daarom is het volgens experts geen toeval dat juist rondom het Kosovo-conflict de laatste maanden steeds vaker veenbrandjes uitbreken. Het nooit ingetrokken arrestatiebevel van Haradinaj is daar een voorbeeld van, net als onmin over een honderd meter lange scheidingsmuur in grensstad Mitrovica afgelopen januari, een poging het Kosovaarse voetbalelftal toegang te ontzeggen tot de Europese voetbalbond UEFA en een fikse ruzie afgelopen winter over de eigendomsrechten van een skigebied.
(de Volkskrant)