Antarctica gooide in 2015 bijna 2000 gigaton ijs in het water

Dat blijkt uit onderzoek van NASA. De wetenschappers baseren zich op een innovatieve techniek voor het analyseren van satellietgegevens die de stroming van het Antarctische ijs nauwkeuriger dan ooit in beeld brengt. Met de techniek is het heel concreet mogelijk om data van honderdduizenden satellietbeelden te gebruiken voor het creëren van een heel gedetailleerd kaartje waarop de veranderingen in de bewegingen van het ijs te zien zijn. ijsplaat doet namelijk dienst als een soort ‘stop’: met zijn enorme massa voorkomt hij dat achterliggende gletsjers al te gemakkelijk de zee in glijden. Maar wanneer de ijsplaat dunner wordt en dus massa verliest, kan deze minder tegenwicht geven aan de gletsjers, waardoor zij versnellen.

Daarnaast kunnen de onderzoekers op basis van hun studie ook aangeven welke gletsjers recent het sterkst zijn gaan versnellen. Het gaat dan om gletsjers die uitkomen in de Marguerite-baai (aan de westzijde van het Antarctisch Schiereiland). Deze gletsjers zijn aanzienlijk sneller gaan stromen en leggen nu op jaarbasis zo’n 400 tot 800 meter extra af. Waarschijnlijk is de versnelling het resultaat van de opwarming van de oceaan. Oost-Antarctische ijskap Misschien wel de belangrijkste ontdekking is echter dat de Oost-Antarctische ijskap vrij stabiel is. Tussen 2008 en 2015 is er vrijwel geen verandering opgetreden in de hoeveelheid ijs die deze in de oceaan afzet. Hoewel eerdere studies al suggereerden dat deze ijskap zeer stabiel is, is het voor het eerst dat onderzoekers dat aan de hand van directe metingen van de hoeveelheid ijs die de ijskap jaarlijks afzet, kunnen onderschrijven.

De onderzoekers kunnen op basis van hun onderzoek ook vrij nauwkeurig schatten hoeveel ijs Antarctica op jaarbasis in zee duwt. In 2015 ging het om zo’n 1929 gigaton (1 gigaton is 1 miljard ton) per jaar (+/- 40 gigaton). Het betekent dat het continent in 2015 zo’n 36 gigaton (+/-15 gigaton) meer in zee afzette dan in 2008. Die toename is voornamelijk te herleiden naar West-Antarctica (onder meer naar gletsjers die uitkomen in de eerdergenoemde Marguerite-baai. De nieuwe aanpak is van grote waarde voor klimaatonderzoekers. “We kunnen nu automatisch kaarten maken van de jaarlijkse stroming van het ijs en zien wat het complete continent doet,” aldus Gardner. “Het komende decennium zal dit alles ons helpen om beter te begrijpen hoe ijskappen reageren op veranderingen in de omstandigheden van de oceaan en atmosfeer en die kennis zal uiteindelijk weer leiden tot betere voorspellingen van veranderingen in de zeespiegel.” (Scientias)