Onzeker machtsspel over zelfstandigheid KLM

AMSTERDAM - Al weken wordt er gesproken over de bestuursstructuur van de luchtvaartmaatschappij, waarbij het einde van een zelfstandig KLM op tafel ligt. In de afgelopen weken werden diverse vuurtjes opgestookt, zoals het voornemen van de nieuwe topman Ben Smith om in de raad van commissarissen (rvc) van KLM plaats te nemen. Tot nu toe is Smith onzichtbaar in Nederland, maar ingrepen van zijn kant worden gevreesd nadat hij rust heeft gebracht bij Air France. Daar zijn de eerste vakbonden akkoord.

“Smith richt zich vooral op Frankrijk, maar moet niet vergeten dat hier ook 30.000 man werken”, zegt voorzitter Rob Swankhuizen van de Nederlandse Vakbond voor Luchtvaarttechnici (NVLT). Hij wil een gesprek met de nieuwe topman, die tijdens zijn flitsbezoek niet aanschoof bij het directieoverleg van KLM.

De rvc van KLM heeft het bestuur van de moedermaatschappij in Frankrijk een brief gestuurd, waarin ze de zelfstandige bedrijfsvoering van KLM benadrukt en een grotere rol voor president-directeur Elbers op het hoogste niveau. Nog geen jaar geleden vond het kabinet het nog onwenselijk dat de topman van Air France KLM commissaris zou worden bij de Nederlandse luchtvaartmaatschappij. Het kabinet laat niets los over het gevecht dat gaande is over de bestuursstructuur van KLM. Bronnen in Den Haag melden dat men de discussie met Frankrijk over KLM ‘moe is’, terwijl het kabinet er nu zou moeten staan.

Eén van de opties die op tafel ligt, is het model waarbij KLM en Air France zogeheten operating carriers worden. Alle beslissingen worden dan door eindbaas Smith in Frankrijk genomen. “Dat zouden ze misschien wel willen in Parijs, maar ik denk dat zo’n plan veel heibel in de tent geeft bij KLM en de Nederlandse regering”, zegt Swankhuizen. “Daarbij betekent dit het einde voor de onderhoudsafdeling van KLM, die dan afgestoten wordt. Dat mag nooit gebeuren. Er is nu een machtsspel gaande, waarin veel onzeker is.” KLM en de holding in Parijs willen niet reageren.

In ‘Amstelveen’ wordt met argusogen gekeken naar de hofhouding die Smith om zich heen verzamelt, mogelijk uit zijn eigen Air Canadanetwerk. Zo was KLM’er Pieter Bootsma als hoofd netwerkplanning de rechterhand van de vorige topman Janaillac. Bootsma was ook één van de architecten van de deal met Delta, Virgin en China Eastern die vorig jaar werd beklonken. Hij was vorige week naar de VS met de nieuwe ceo. “Smith heeft ook Nederlanders nodig in het hoogste orgaan. Elbers en Bootsma gaan niet gemakkelijk door één deur, dus als Smith slim is houdt hij Bootsma dicht bij zich en speelt hij hen tegen elkaar uit”, zegt een insider. Elbers’ contract loopt in mei af. Een operating carrier voert alleen vluchten uit, terwijl de strategie elders wordt uitgezet. “Dat gaat ten koste van hoogwaardige werkgelegenheid, omdat het hoofdkantoor verdwijnt”, zegt voorzitter Jan Willem van Dijk van de ondernemingsraad van KLM. “Wij hebben in 2013 afspraken gemaakt over het behoud van ondersteunende functies, een zelfstandige bedrijfsvoering en het kasbeheer. Dit is meerdere malen bevestigd in gesprekken tussen de top en de Nederlandse regering.”

(De Telegraaf)