Vervoerslobby eist 56 miljard euro voor beter ov en minder verkeersdoden
AMSTERDAM - Het kabinet moet de komende twintig jaar tientallen miljarden euro’s extra in wegen, openbaar vervoer, fietsen en verkeersveiligheid steken om te voorkomen dat Nederland volledig dichtslibt. Dat eisen 25 verkeersorganisaties en vervoersbedrijven in het Deltaplan 2030.
De Mobiliteitsalliantie, waar onder meer de ANWB, NS en BOVAG deel van uitmaken, schetst een doemscenario. Over tien jaar telt Nederland al ruim 18 miljoen mensen. In steden worden steeds meer gebouwd. Alleen vorig jaar steeg het aantal files met een vijfde, treinen raken overvol. Het aantal verkeersdoden rijst de pan uit: vorig jaar vielen er 678 doden, ruim tien procent meer dan in 2017.
Om Nederland bereikbaar te houden, stelt de verkeerslobby tientallen maatregelen voor. Zo moet de NoordZuidlijn doorlopen naar Schiphol, krijgt het spoor tussen Groningen en Leeuwarden bovenleiding en wordt het tijd dat de Rotterdamse metro geautomatiseerd wordt. De Haagse regio moet nieuwe lightrailverbindingen krijgen en Utrecht verdient een tramtunnel door de binnenstad. Ook moet er een snelle busverbinding over de A2 komen tussen Breda en Utrecht.
En daar blijft het niet bij: onveilige wegen, kruisingen en fietspaden dienen zeer grondig te worden aangepakt. In het Deltaplan staat dat het aantal jaarlijkse verkeersdoden in 2030 terug moet naar minder dan 250. Ambitie is verder het aantal ernstige gewonden ruimschoots te halveren naar onder 10.000. De totale rekening bedraagt bijna 56 miljard euro tot 2040; 3 miljard aan investeringen per jaar. Dat geld is er nu niet. Al het geld in het Infrastructuurfonds is tot 2032 vrijwel besteed.
De Mobiliteitsalliantie wil daarom dat het kabinet jaarlijks met extra miljarden over de brug komt. Om de plannen te betalen, moeten ook de autobelastingen op de schop. De organisaties pleiten voor een heffing per kilometer, rekeningrijden dus. Dit helpt ook tegen de drukte: autorijders gaan daardoor 11 procent minder kilometers rijden. Invoering kost ongeveer 2 miljard euro. Het Deltaplan stelt verder enkele opmerkelijke verkeersexperimenten voor. Zo komt er een proef, waarbij bewoners verhandelbare parkeerrechten krijgen. In twee andere pilots worden de gevolgen van een variabele bijtelling voor leaserijders bekeken. Tot slot krijgen bestuurders ‘ritcoins’ om te rijden in de spits. Ze kunnen deze spitsrechten zo nodig bijkopen als ze vaker op de drukste delen van de dag moeten rijden of verkopen. “Laat duidelijk zijn: de mobiliteit moet echt worden verbeterd”, zegt topman Roger van Boxtel van NS, één van de grondleggers van het plan. “Dat is cruciaal voor onze concurrentiepositie, voor de duurzaamheid en het geluk van burgers. We hebben opeenvolgende kabinetten nodig om dit te realiseren. De tijd van achteroverleunen is voorbij.”
ANWB-baas Frits van Bruggen noemt de bereikbaarheid van Nederland ‘een groot goed’. “We zijn een transportland en dat doen we prima, maar eerdere bezuinigingen op toekomstige investeringen zijn onverstandig geweest. We hebben nu flink wat geld nodig. Ik zeg: word wakker, we gaan aan de slag!”
(AD)