Rutte: bedrijven moeten winsten delen met werknemers, anders geen belastingverlaging

AMSTERDAM - VVDleider Mark Rutte heeft zaterdag op een partijbijeenkomst gedreigd de belastingverlaging voor grote bedrijven in te trekken, als zij niet met hogere lonen voor werknemers komen in de nieuwe cao’s. “De winsten klotsen tegen de plinten op, dan kan het niet zo zijn dat alleen de salarissen van de topmannen echt stijgen.” Rutte begon zijn opmerkelijke uitval met: “Er is iets aan de hand wat mij totaal niet bevalt.” Waarop hij zijn ongenoegen over de opstelling van het ‘grotere’ bedrijfsleven liet volgen. Net als fractieleider Klaas Dijkhoff voor hem brak Rutte daarmee een lans voor ‘de middenklasse’, Nederlanders met ‘een heel normaal salaris’ van wie ‘de buffers’ opraken.

“De overheid heeft besloten de belastingen te verlagen en we geven per saldo meer terug dan wat de btw-verhoging kost”, zei Rutte. “De ongeschreven afspraak is: als het met de grote bedrijven goed gaat, gaat het goed met het personeel. De cao’s van grote ondernemingen zijn heel bepalend voor wat er in de rest van Nederland gebeurt. Ze zijn trendsettend. Ze gaan nu onvoldoende omhoog en ik vind dat onacceptabel.”

De liberale premier riep de ‘bazen’ van multinationals op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en noemde daarbij een rijtje topmannen die dat in het verleden volgens hem op voorbeeldige wijze hadden gedaan: “Lodewijk van Wachem, Wisse Dekker, Morris Tabaksblat, Floris Maljers, kerels die behoorlijke salarissen verdienden, maar op wie we trots konden zijn, omdat ze hun ondernemingen leidden in fundamentele wederkerigheid tussen wat een bedrijf verdient en wat de mensen verdienen.” Rutte kondigde aan na te denken over ingrijpen door het kabinet. “Als die cao’s niet aanzienlijk meer gaan stijgen, dan moet de overheid het voor zijn rekening nemen. We gaan de komende tijd fors de lasten van de grote ondernemingen verlagen. Denk aan het lagere tarief voor de vennootschapsbelasting. Maar misschien moeten we weleens gaan nadenken of we daarmee door moeten gaan. Dat we die tarieven minder of niet verlagen en het geld teruggeven aan de werknemers in lagere inkomstenbelasting.’ Werkgeversorganisatie VNO-NCW reageerde kort na de toespraak van Rutte met een verklaring. De ondernemers zeggen dat de loonstijgingen in cao’s gemiddeld 3 procent bedragen, wat lang niet is gebeurd, en dat het achterblijven van de koopkracht voor de middengroepen wel degelijk is te wijten aan de btw-verhoging en een hogere energierekening. De bedrijvenlobby zegt graag met Rutte in gesprek te gaan. De Nederlandsche Bank verwacht, mede door krapte op de arbeidsmarkt, dat de lonen volgend jaar 3,7 procent zullen stijgen, bij een dalende inflatie. De verhouding tussen de grootste regeringspartij en het grote bedrijfsleven is al langer geprikkeld. In december ontving Rutte een groep topcommissarissen, die in geblindeerde busjes naar het Catshuis werden gebracht. Rutte had toen, net als nu op het partijfestival, als advies aan de toezichthouders dat hun ceo’s meer verantwoording moeten afleggen door bijvoorbeeld vaker in talkshows te verschijnen.

Het bezoek van de commissarissen was kort na het debacle met het afschaffen van de dividendbelasting à 2 miljard euro. De BritsNederlandse multinational Unilever vestigde zich op het laatste moment toch niet in Nederland, hoewel Rutte de omstreden afschaffing met een beroep op het ‘vestigingsklimaat’ tot het laatste toe verdedigde.

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer zegt: “Ik juich Ruttes voornemen toe en wil het graag verzilveren. De wetswijziging met 4 miljard euro belastingverlaging voor het bedrijfsleven per 1 januari 2020 is al door de Tweedeen Eerste Kamer aangenomen, niet met onze steun, dus ik zal bij het debat over de voorjaarsnota een amendement indienen om dit terug te draaien. Aandeelhouders komen niets tekort op dit moment en de maatschappelijke bijdrage van grote bedrijven is te gering. We zullen zien wat Ruttes woorden waard zijn.”

(De Volkskrant)