Huidletsels door blootstelling aan zon

Actinische keratose:

Bij actinische keratose ontstaat een kleine, ruwe, verhoogde plek op de huid. Vaak ontstaan deze huidletsels op een huidgebied dat gedurende een langere tijd is blootgesteld aan de zon zoals op het gezicht, de hoofdhuid en de nek. Sommige patiënten met actinische keratosen ontwikkelen als gevolg hiervan een vorm van huidkanker. De arts verwijdert dan ook zo snel mogelijk deze gezwellen wat mogelijk is op diverse manieren. Het risico op het ontwikkelen van actinische keratosen valt te verminderen door het minimaliseren van de blootstelling aan de zon en het beschermen van de huid tegen ultraviolette (UV) straling. Epidemiologie Symptomen huidaandoening

Hoe dichter iemand bij de evenaar leeft, hoe meer kans hij heeft op het ontwikkelen van actinische keratose. De prevalentie is het hoogst in Australië waar 40-60 procent van de Australische bevolking ouder dan veertig jaar lijdt aan actinische keratose. De incidentie is iets hoger bij mannen, omdat ze meer tijd doorbrengen in de zon en minder bescherming tegen de zon gebruiken dan vrouwen. Afro-Amerikanen, Iberiërs, Aziaten en andere personen met een donkere huidskleur zijn niet zo gevoelig als Kaukasiërs, maar huidkanker door actinische keratose is bij iedereen mogelijk. Ouderen (vijftigplussers) zijn tot slot het vaakst aangetast.

Andere risicofactoren

Ook patiënten met een verzwakt immuunsysteem door bijvoorbeeld een nier- of andere orgaantransplantatie, chronische leukemie, chemotherapie, aids, ..., lopen een verhoogd risico op de ziekte. Het gebruik van immunosuppressiva (geneesmiddelen die het immuunsysteem onderdrukken), leidt tevens tot deze aandoening. De ziekte komt tot slot vaker voor bij patienten met een blanke huidskleur, blauwe of groene ogen (oogkleur) en blond of rood haar.

De patiënt heeft veelal meer dan één actinische keratose en daarom zijn deze huidletsels vaak in het meervoud aangeduid. Actinische keratosen zijn meestal te vinden op het gezicht, de hoofdhuid, het gezicht, de oren, de lippen, de handrug, de onderarmen, de schouders, de nek, de borst, of andere plaatsen die vaak zijn blootgesteld aan de zon. In het begin ontstaan op de huid vlakke en schilferige gebieden. De getroffen gebieden zijn in het begin vaak makkelijker te voelen dan te zien. Ze hebben vaak een witte of gele korstige bovenkant. De gezwellen hebben een grijze, roze, rode of vlezige kleur. Later verharden deze gezwellen en krijgen ze een wratachtig, korrelig of ruw uiterlijk. De gezwellen groeien slechts langzaam en ze bereiken veelal een grootte die kleiner is dan een diameter van 2,5 cm. Af en toe jeuken ze of heeft de patiënt een prikkend of brandend gevoel door de actinische keratosen. Af en toe zijn ze ontstoken en dan is de omgeving hiervan rood. In zeldzame gevallen gaan actinische keratosen zelfs bloeden.

Behandeling door verwijderen van huidletsels

Het overgrote deel van actinische keratosen is goedaardig. Maar soms leidt de huidaandoening tot een vorm van huidkanker. Het is dan ook nodig om zo snel mogelijk de diagnose van deze goedaardige gezwellen te stellen, zodat de arts deze kan verwijderen voordat deze mogelijk uitgroeien tot kanker. Het verwijderen is mogelijk op verschillende manieren namelijk door deze weg te branden (elektrische cauterisatie), weg te schrapen en het met elektriciteit de resterende cellen doden (curettage en electrodesiccatie), chirurgisch weg te snijden (excisie) of te bevriezen (cryochirurgie). Bij de aanwezigheid van veel gezwellen zijn enkele therapievormen beschikbaar met name chemische peelings, crèmes zoals 5fluorouracil (5-FU) en imiquimod en fotodynamische therapie (laserbehandeling) aangewezen.

Complicaties: Ontwikkelen van huidkanker

Tot 10 procent van deze huidgezwellen leidt tot een vorm van huidkanker met name een plaveiselcelcarcinoom. Dit is de tweede meest voorkomende vorm van huidkanker. In zeldzame gevallen resulteert actinische keratose ook in een basaalcelcarcinoom, de meest voorkomende vorm van huidkanker. Over het algemeen geldt ook dat het risico op het ontwikkelen van huidkanker verhoogt naarmate de patiënt meer gezwellen heeft.

(Mens en gezondheid/Foto:

Huidarts)