Bolsonaro is ‘social distancing’ beu en ontslaat minister van Gezondheid

BRAZILIË - Terwijl het aantal besmettingen en doden in het land als gevolg van het coronavirus elke dag oploopt, heeft de Braziliaanse president Jair Bolsonaro zijn minister van Gezondheid Luiz Henrique Mandetta ontslagen. De extreemrechtse president was het al weken oneens met de minister, die de bevolking adviseerde binnen te blijven. Bolsonaro, die het virus omschreef als ‘een griepje’, ‘hysterie’ en ’fantasie van de media’, riep juist op het tegendeel te doen. In Brazilië zijn volgens de donderdag door het ministerie van Gezondheid gepresenteerde cijfers inmiddels 1924 doden gevallen als gevolg van het coronavirus, meer dan 30.000 mensen zijn besmet. Het ontslag van Mandetta, die de Brazilianen dagelijks via een live op tv uitgezonden persconferentie op het hart drukte de richtlijnen om verspreiding van het virus tegen te gaan te volgen en zoveel mogelijk binnen te blijven, hing al een tijd in de lucht. In een tv-toespraak twee weken geleden riep Bolsonaro op om weer aan het werk te gaan en zo snel mogelijk terug te keren naar ‘de gewone situatie’. Dat ging lijnrecht in tegen de opvattingen van Mandetta, die ook het officiele regeringsbeleid waren. Een uitgebreid en openhartig tv-interview afgelopen zondag in het veelbekeken nieuws- en actualiteitenprogramma Fantástico werd Mandetta uiteindelijk fataal. Daarin noemde hij de naam van de president niet, maar nam hij voor de goede verstaander geen enkel blad voor de mond. “Als ik mensen bij apotheken en bakkers zie en te midden van grote oploopjes, dan is het moeilijk werken”, zei hij onder meer. Daarmee verwees hij vrijwel letterlijk naar Bolsonaro, die daags ervoor opnieuw zelf de straat was opgegaan voor het begroeten van zijn aanhang, een aankoop in een apotheek en een ontbijt bij een bakker in de hoofdstad Brasília. Behalve inhoudelijk, waren ook de locatie van het interview en de zender die het uitzond, TV Globo, een klap in het gezicht van de president. Bolsonaro leeft al lange tijd op voet van oorlog met TV Globo, de grootste tv-zender van Brazilië, die hij leugens en een heksenjacht op hem en zijn zoons verwijt. Plaats van handeling van het interview was het gouvernementeel paleis van Ronaldo Caiado, gouverneur van de staat Goiás, partijgenoot van Mandetta en tot voor kort nog medestander van Bolsonaro. Caiado, zelf arts, nam enkele weken echter publiekelijk afstand van de president vanwege diens beleid in de coronacrisis. “Als Bolsonaro Mandetta ontslaat, neem ik hem aan als secretaris van Gezondheid”, zei Caiado recent ook nog.

Bolsonaro kon daarnaast moeilijk leven met de stijgende populariteit van Mandetta gedurende de crisis. Uit recente cijfers van onderzoeksbureau DataFolha bleek dat slechts 33 procent van de

Brazilianen Bolsonaro’s aanpak van de coronacrisis goed vindt, tegen 76 procent dat juist Mandetta’s optreden dat predikaat geeft. Bolsonaro verweet zijn minister een gebrek aan ‘nederigheid’. “Hij moet meer naar de president luisteren”, aldus de president over Mandetta, die zelf de laatste tijd steeds zei dat hij zelf niet zou opstappen. “Ik ben arts en een arts verlaat zijn patiënt niet”, zei hij op een van zijn laatste persconferenties.

Ook gaf Mandetta de Brazilianen expliciet de raad ‘te luisteren naar de gouverneurs (van de deelstaten) en de lokale gezondheidsautoriteiten, sociaal isolement is nu de beste weg’. Daarmee maakte hij ondubbelzinnig duidelijk dat hij het van belang vond dat niet Bolsonaro’s wens werd gevolgd om de mensen weer de straat op te laten gaan.

Als opvolger van Mandetta presenteerde Bolsonaro donderdag meteen de 62-jarige oncoloog Nelson Teich. Die zei in zijn eerste toespraak onder meer dat “gezondheid en economie niet los van elkaar staan” en dat hij “op één lijn zit met Bolsonaro”. Ook liet hij weten dat hij niet direct een radicale wijziging van het beleid voorziet en dat hij op grote schaal de bevolking wil testen op het coronavirus, om “een goed beeld te krijgen van de bewegingen van het virus”. Probleem daarbij is dat coronatesten in Brazilië momenteel niet in ruime mate voorradig zijn. (HLN)