Ervaringen met levertraan
Levertraan is een makkelijk opneembaar vet, dat de voedingstoestand aanvult. Levertraan wordt gebruikt ter aanvulling van het vitamine A en D gehalte, vooral in de zonarme wintermaanden. Wat is levertraan eigenlijk? En waarom is het goed om levertraan in te nemen? Wat zijn de effecten van levertraan? Over het wanneer en hoeveel gebruiken van levertraan. Over onderzoek naar de gevolgen van het gebruik van vitamine A en D en eigen ervaringen met levertraan.
Levertraan is een dierlijke olie, die gewonnen wordt uit ondermeer de lever van de kabeljauw, schelvis en heilbot, vissoorten die voorkomen in de Atlantische Oceaan. Levertraan is een vette olie, die jodium, fosfor, vitamine A en D bevat. Het is tevens één van de producten met het hoogste gehalte aan omega-3 vetzuren. Zuivere levertraan is tegenwoordig een kleurloze of lichtgele olie, met een enigszins visachtige maar niet ranzige smaak en geur.
Vitamine D is
belangrijk voor het behoud van (sterke) botten en tanden en bevordert de opname van calcium en fosfor uit voeding. Vitamine D2 is de plantaardige vorm. Vitamine D3 is de dierlijk vorm. Vitamine D3 wordt in het menselijk lichaam geproduceerd onder invloed van ultraviolet licht van de zon. Vitamine D komt verder voor in vette vis, lever, vlees, volle melk, eieren.
In de afgelopen jaren is de belangstelling in levertraan toegenomen. Naast dat levertraan rijk is aan vitamine A en D, bevat levertraan de belangrijke vetzuren EPA en DHA. Aangetoond is dat deze zogenaamde omega3-vetzuren hart- en vaatziekten, artritis en depressies voorkomen, het cholesterolgehalte in het bloed verlagen en van belang zijn voor de oogfunctie en de hersenstofwisseling. Deze vetzuren spelen een belangrijke rol bij het behoud van goede harten bloedvaten.
Met de ‘r’ in de maand (september t/m april) is het – naar oud gebruik - handig om levertraan te nemen, omdat met minder zonlicht de huid minder vitamine D aanmaakt. Vooral jonge kinderen, vrouwen boven de vijftig en mannen boven de zestig hebben extra vitamine D nodig. De volgende dosering wordt geadviseerd: 4 ml per dag voor volwassenen en kinderen vanaf 6 jaar. Dit bevat 1230 μg vitamine A en 10 μg vitamine D3.
Een overdosis aan vitamine A of vitamine D leidt tot toxiciteitsverschijnselen. Het risico op overdosering van vitamine A door het gebruik van een multivitamine is uitgesloten, wanneer men zich aan de aanbevolen doseringen houdt. Onderzoek heeft aangetoond, dat het risico op een chronisch tekort op vitamine D vele malen groter is dan het risico op een overdosis.
Vooral door visolieproducenten – visolie bevat geen vitamine A en D - wordt benadrukt, dat levertraan in het verleden nogal eens met PCB’s, dioxinen en zware metalen verontreinigd was. Levertraan wordt echter getest volgens internationale protocollen voor werkzaamheid en zuiverheid door een onafhankelijk, gecertificeerd laboratorium en is vrij van detecteerbare gehalten aan kwik, cadmium, lood, PCB’s en andere verontreinigende stoffen.
Er is enorm veel onderzoek gedaan naar de gevolgen van teveel of te weinig vitamine A en gezondheidsimplicaties van verschillende niveau’s (van zware deficiëntie tot intoxicatie) vitamine D in het bloed. Een overzicht hiervan voert echter te ver voor dit artikel. Geconcludeerd kan worden, dat gedoseerd gebruik van levertraan zeker goed is, zie ook onder de bovengenoemde kopjes over effecten van levertraan. In Van Nature (6/2007) staat hierover: “Door de potentieel toxische effecten van vitamine A en D is er nog steeds een angst voor suppletie (aanvulling) met deze vitamines, die een rationeel gebruik ervan in de weg staat. Nu de rol van vitamine A en D bij diverse chronische aandoeningen steeds meer wordt aangetoond, blijkt anderzijds dat met name de vitamine D-status onder grote bevolkingsgroepen erg slecht is. Levertraan verdient daarom gerehabiliteerd (in eer hersteld) te worden, aangezien het vitamine A en D in hun natuurlijke vorm levert. In deze combinatie en in deze vorm is de toxiciteit veel minder en hoeft dat het therapeutische gebruik niet in de weg te staan.”
Wij gebruiken Lovitran zuivere Noorse levertraan uit een fles, een betaalbaar en natuurlijk product dat verkrijgbaar is bij verschillende drogisterijen en apotheken. Er zijn ook merken die levertraan in capsulevorm verkopen, bijvoorbeeld in de reformwinkel. Te denken valt aan de softgel kabeljauwleverolie van Orthica, een natuurlijke bron van vitamine A en D3 en omega 3-vetzuren. Een voordeel is, dat je de specifieke smaak van levertraan – al valt die wel mee niet proeft. (Mens en gezondheid/Foto: Leef Preventief)