Trachyonychia: nagelaandoening met ruwe nagels
Trachyonychia (geschuurde nagels) is een nagelaandoening waarbij de patiënt één of meer ruwe teen- of vingernagels heeft. De nagelaandoening bestaat in diverse vormen en klinische presentaties. Dit komt geïsoleerd tot stand, maar is soms ook een symptoom van een onderliggende huidziekte of een andere aandoening. De aandoening is moeilijk te behandelen maar meestal verdwijnt de nagelafwijking spontaan of anders verdwijnen de nagelveranderingen wanneer de arts het onderliggend probleem behandeld heeft. Ondanks het feit dat trachyonychia een goedaardige nagelafwijking is, is de kwaliteit van leven vaak verminderd door het ontsierende uiterlijk. Wanneer de aandoening optreedt op alle twintig nagels van de vingers en tenen, is sprake van ‘twintignagel dystrofie’, bekend als ‘twenty nail syndrome’. Niet alle wetenschappers houden echter van deze term, omdat meerdere aandoeningen resulteren in dystrofie van alle nagels, en dit dus niet enkel het gevolg is van trachyonychia.
Eén nagel tot alle twintig nagels zijn mogelijk getroffen. De nagels zijn bij opake trachyonychia ondoorzichtig, dun, dof, breekbaar en longitudinaal geribbeld. Het uiterlijk is vaak te vergelijken met nagels die zijn ingewreven met schuurpapier. De nagelplaten zijn verdikt of verdund. De nagelriemen zijn meestal dikker en rafelig. Bij patiënten zonder onderliggende aandoening komt deze vorm het vaakst voor. Verder verschijnen soms gelijktijdig lepeltjesnagels (koilonychia) wanneer geen andere geassocieerde aandoeningen bekend zijn, en dan vooral in combinatie met opake trachyonychia. De minder ernstige vorm, opalescente (doorschijnende) trachyonychia, kenmerkt zich door glanzende, bijna doorschijnende nagels met talrijke putjes. De doorschijnende vorm is vaker geassocieerd met alopecia areata dan de opake trachyonychia.
Meestal zijn meerdere nagels aangetast op het moment van presentatie aan een arts. Eerst doorloopt de arts de persoonlijke en familiale voorgeschiedenis van huidaandoeningen. Hij voert bovendien een zorgvuldig onderzoek van de huid, het slijmvlies en het haar uit om de geassocieerde aandoeningen te evalueren.
De arts neemt wat nagelresten weg en laat dit histopathologisch onderzoeken, omdat de kenmerken van trachyonychia overlappen met onychymycose. Deze procedure is niet-invasief, heeft weinig tot geen risico voor de patiënt en onthult ook andere aanwijzingen voor de onderliggende diagnose. Histologische kenmerken van nagelpsoriasis zijn bijvoorbeeld mogelijk aanwezig. Bij patiënten met zeer ernstige, dubbelzinnige of hardnekkige nagelafwijkingen voert de arts wel een biopsie van de nagel uit, maar standaard doet hij dit niet.
(Mens en gezondheid)