8 januari: Aarde Rotatie Dag
Op 8 januari wordt Aarde Rotatie Dag gevierd. Op deze dag, in 1851, ontdekte de Franse natuurkundige Léon Foucault in de kelder van zijn huis met een slinger van slechts 2 meter en een gewicht van vijf kilogram dat de aarde draait. Om de wereld te overtuigen, pakte hij het groots aan: in het Panthéon (Parijs) werd aan een 67 meter lange koord een bol van 28 kg opgehangen. Op de vloer van het Panthéon kwam een laagje zand. Door de slingerbeweging werd er een klein streepje door het zand getrokken. Et voilà! Hiermee werd aan klein public aangetoond dat de aarde draaide.
Het Musée des Arts et Métiers in Parijs stelde sinds 1855 de originele slinger permanent tentoon. De originele Foucault-slinger werd getoond als deel van de collectie en werd in 1995 tijdelijk verhuisd naar het Panthéon, vanwege renovatie in het museum. Voor de heropening in 2000 werd het origineel teruggegeven. In april 2010 echter brak het koord, waardoor de bol zwaar beschadigd raakte. Nu slingert er een kopie, evenals in het Panthéon. In 1955 ontving de Verenigde Naties van minister Joseph Luns een slinger van Foucault gemaakt door Philips. Het onderstel was ontworpen door Gerrit Rietveld en bevat een opschrift van de toenmalige koningin Juliana. Het energieverlies (door de luchtweerstand) van dit systeem wordt gecompenseerd door een elektrische spoel die wervelstromen (ook ontdekt door Foucault) opwekt in de kogel die als gewicht van de slinger dient. Het systeem hing in 2019 nog in de hal van het hoofdgebouw van de VN.
Foucault werd vooral bekend door de Slinger van Foucault. Ook deed hij een van de eerste accurate metingen van de lichtsnelheid. Hij verklaarde in 1851 het principe van de gyroscoop en ontdekte de kracht van wervelstromen, die ook wel foucaultstromen genoemd worden. Ook ontwikkelde hij een manier om met behulp van een mes de vormnauwkeurigheid van parabolische en sferische spiegels te testen. Deze mesproef van Foucault wordt gebruikt bij het vervaardigen van spiegeltelescopen. De Foucaultkrater op de maan is naar hem genoemd. In 1855 kreeg hij de Copley Medal. Hij is een van de 72 Fransen wier namen in reliëf op de Eiffeltoren zijn aangebracht. De aarde draait om haar as en doet daar 24 uur over. We voelen vrijwel niets van het feit dat de aarde roteert: we worden niet van de planeet geslingerd, we vallen niet om en bomen groeien niet scheef. De reden hiervoor is dat het effect van de zwaartekracht door de grote massa van de aarde veel sterker is dan dat van de centrifugaalkracht als gevolg van haar rotatie. Anders gezegd: de aarde is zo groot en heeft zo veel massa dat de zwaartekracht ons voldoende naar beneden trekt om er niet vanaf te vallen. Wat men misschien niet weet, is dat de snelheid van de rotatie van de aarde van dag tot dag, van jaar tot jaar kan veranderen. Dus een ware zonnedag is niet precies 24 uur, maar kan een seconde of wat schelen. Daarom maakt men soms gebruik van de schrikkelseconde om de tijd weer in de pas te laten lopen.
(Bron: Dagenvanhetjaar)