9 januari: Dag van rouw na rellen Panamese kanaalzone

Op 9 januari worden de rellen herdacht, die ontstaan zijn door de Panamese kanaalzone in het jaar 1964. De rellen ontstonden nadat politieagenten in de zone een Panamese vlag van twee studenten verscheurden. De studenten wilden de vlag naast een vlag van de Verenigde Staten hangen. Dit was bij wet verboden omdat de kanaalzone Amerikaans gebied was. Het leger van de VS raakte betrokken en in de volgende drie dagen werd er hevig gevochten waarbij 22 Panamezen en vier Amerikaanse soldaten omkwamen. De gebeurtenis betekende een keerpunt in de Amerikaanse politiek en in 1977 werd het beheer van het

Panamakanaal overgedragen en werd Panama geheel onafhankelijk.

De Panamakanaalzone was een grondgebied van zo een 1.432 km² binnen Panama, bestaande uit het Panamakanaal en een aangrenzend stuk land, zo een 8,1 km breed aan weerszijden van het kanaal. Het gebied grensde aan twee provincies van Panama, en werd in 1903 gecreëerd, door een verdrag tussen de Verenigde Staten en Panama, een republiek die nog maar twee weken daarvoor was ontstaan nadat het door een militaire opstand van Colombia was afgescheiden.

Het Panamakanaal loopt door de landengte van Panama en verbindt de Caraïbische Zee met de Grote Oceaan. Het kanaal is een belangrijke ader in het intercontinentale transport omdat men anders om ZuidAmerika heen zou moeten varen. Een schip varend van New York naar San Francisco legt via het kanaal een afstand af van 9500 kilometer, dat is minder dan de helft van de 22.500 kilometer via Kaap Hoorn.

Meestal stelt men dat de grens tussen het Noord- en Zuid-Amerikaanse continent door het kanaal loopt. Die grens kan echter ook over de politieke grens, tussen Panama en Colombia worden getrokken.

Nadat in 1903 het verdrag werd getekend, konden de graafwerkzaamheden van het Panamakanaal uitgebreid worden, gefinancierd door de VS. Graafwerkzaamheden die uiteindelijk tot 1914 zouden duren. Het grondgebied was tussen 1903 en 1979 in handen van de Verenigde Staten, daarna tot 1999 gezamenlijk eigendom van de VS en Panama, waarna het uiteindelijk geheel opgenomen werd door Panama. De hoofdplaats van de Panamakanaalzone was de huidige stadswijk Balboa.

(Bron: Beleven)