ความรับผิดชอบร่วมกัน
เพราะแนวคิดที่ว่า การลงโทษสามารถสร้างคน
ให้มีคุณภาพ จึงเป็นที่มาของคา�กล่าวว่า “รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี” หลายคนผูกโยง “ไม้เรียว” ของครูอาจารย์ ผู้ประสิทธิ์ประสาท ถ่ายทอดวิชาความรู้แก่ลูกศิษย์และนักเรียนนักศึกษา จนเติบใหญ่ มีหน้าที่การงานความผิดชอบเป็นที่เชิดหน้าชูตาในสังคม ขณะ เดียวกันก็มิอาจปฏิเสธว่ายังมีอีกไม่น้อยที่ไปไม่ถึงดวงดาว ทว่า การ ลงโทษมีจุดประสงค์เพื่อให้เกิดความหลาบจ า� ไม่ให้กระท า� ไม่ให้มี พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์และไม่เหมาะสม ให้ถูกปรับเปลี่ยนการ กระท �าและพฤติกรรมที่พึงประสงค์ ถูกต้องดีงามตามที่สังคมก�าหนด ซึ่งวิธีการต้องมิใช่การทา�ร้ายร่างกายและจิตใจ
ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์บัญญัติให้
บิดามารดา ผู้ปกครองมีสิทธิทา�โทษบุตรผู้เยาว์เพื่อว่ากล่าว สั่งสอน ตัก เตือนได้ตามสมควร หากลงโทษรุนแรงเกินปกติวิสัย เป็นความอาฆาต โกรธแค้น ทารุณกรรมต่อร่างกายและจิตใจ จะมีความผิดฐานท �าร้าย ร่างกายตามประมวลกฎหมายอาญาและพ.ร.บ.คุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 จะเห็นว่ากฎหมายไม่ได้ให้อ �า นาจครูอาจารย์ กระนั้นการที่บิดามารดา ผู้ปกครองส่งบุตรหลานไปศึกษาในโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษา เสมือนหนึ่งได้มอบสิทธิการลงโทษตามปกติไปด้วย มิอาจลงโทษด้วย วิธีรุนแรงเกินกว่าเหตุ
กระทรวงศึกษาธิการได้กำาหนดระเบียบว่าด้วยการ
ลงโทษนักเรียนหรือนักศึกษา และทาการปรับปรุงแก้ไข� เพื่อให้เกิด ความเหมาะสม ทันสมัย โดยล่าสุดได้แก้ไขและประกาศเมื่อวันที่ 18 มกราคม พ.ศ. 2548 ให้ลงโทษนักเรียนนักศึกษาที่กระท �า ความผิด ฝ่าฝืนระเบียบข้อบังคับของสถานศึกษา หรือของกระทรวง หรือกฎ กระทรวงว่าด้วยความประพฤตินักเรียนนักศึกษาไว้ 4 สถาน ได้แก่ 1) ว่ากล่าวตักเตือน 2) ทา�ทัณฑ์บน 3) ตัดคะแนนความประพฤติ และ 4) ท า�กิจกรรมเพื่อให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ดังนั้นการลงโทษ ของครูอาจารย์จึงเป็นวิธีการสุดท้ายและต้องทา�โทษ บนเจตนาความ ต้องการแก้ไขพฤติกรรมของลูกศิษย์ที่ไม่เหมาะสม
ทั้งนี้ การลงโทษควรหลีกเลี่ยงความรับผิดชอบ
ในการแก้ไขพฤติกรรมด้วยการท า�ร้ายร่างกายและจิตใจของเด็ก แต่ ควรให้ผู้มีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรง ทั้งบิดามารดา ผู้ปกครองหรือเจ้า หน้าที่ของหน่วยงานที่รับผิดชอบมาดา�เนินการแทน เพราะหลายครั้ง ครูอาจารย์มักมีเรื่องอารมณ์ ความรู้สึกของตนเองมาเกี่ยวข้อง ทา�ให้ ความเป็นธรรมและความชอบธรรมลดน้อยลง หากมีการจัดท า� แจ้ง ระเบียบของโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษา ของผู้บริหาร ครูอาจารย์ และบุคลากร ของนักเรียนนักศึกษา และของบิดามารดา ผู้ปกครอง เพื่อสร้างมาตรฐาน ความชัดเจน โดยทุกฝ่ายรับทราบ เห็นชอบ ยอมรับ ใช้ปฏิบัติร่วมกัน เชื่อว่า ปัญหา “เกินกว่าเหตุ” จะเป็น “ความรับผิดชอบร่วมกัน”.