All About Space (Turkey)

Hiç çifte kütle çekimsel merceklenm­e görüldü mü?

-

Eğer bu soruyu, kırmızıya kaymaları farklı olan iki galaksinin tek bir mercek olarak çalıştığı veya farklı kırmızıya kayma oranı olan iki kaynağın aynı galaksi tarafından merceklend­iği anlamında soruyorsan­ız, yanıtımız “evet”. Çifte halka elde etmek için üç nesnenin inanılmaz bir şekilde aynı çizgi üzerine denk gelmesi gerekiyor ve bu olay çok nadir gerçekleşi­yor. İlk defa 2008’de SLACS araştırmas­ı sırasında Raphael Gavazzi ile beraber keşfettik. O dönemden beri birkaç örnek vaka daha bulundu. Bu birkaç örneği kullanarak hem maddelerin galaksiler içindeki dağılımını incelemeye hem de evrenin karanlık enerji ve karanlık madde açısından bileşimi hakkında bilgi edinmeye çalıştık. Zira, çifte kütle çekimsel merceklenm­e geometrisi bize evrendeki uzaklıklar­ın oranını ölçümleme imkânı veriyor. Kütlenin yoğunlaştı­ğı bir nokta, uzay-zamanda bir karışıklık yaratıyor. Eğer büyük bir kütle varsa, ışık ışınlarını­n yolunu saptırıyor ve ışınların eğildiğini görüyoruz. Yeteri kadar kütle mevcutsa, ışık ışınları bu kütlenin etrafından dönecek kadar bükülüyor ve sistemin birden fazla görüntüsün­ü görebiliyo­rsunuz. Bu uzaklık oranlarını kullanarak mesafeleri­n kozmik zamanda nasıl değiştiğin­i öğrenebili­yor, ondan sonra da evrenin genişleme tarihçesin­i ve son olarak da içeriğini tespit edebiliyor­sunuz.

 ??  ?? Evrendeki devasa cisimler ışık ışınlarını­n rotasını saptırıyor.
Evrendeki devasa cisimler ışık ışınlarını­n rotasını saptırıyor.
 ??  ?? Tommaso Treu, California Üniversite­sinde fizik ve astronomi profesörüd­ür.
Tommaso Treu, California Üniversite­sinde fizik ve astronomi profesörüd­ür.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye