All About Space (Turkey)

“Yer ekibi bizim gördüğümüz­ü görmüyordu"

Mike Mullane 1988’de Uzay Mekiği Atlantis’in kalkış sırasında hasar gören ısı kalkanı nedeniyle atlatılan tehlikeyi anlatıyor.

-

NE OLMUŞTU?

Kalkıştan sadece 85 saniye sonra, Uzay Mekiği Atlantis’e sağdaki katı yakıt roketinden kopan bir yalıtım parçası çarptı. 700’den fazla ısı kalkanı karosu hasar gördü, bir tanesi tamamen koptu.

Hangi görevdeydi­ler?

Problem, 2 Aralık 1988’de Uzay Mekiği Atlantis’in üçüncü yolculuğu olan STS-27 görevi sırasında ortaya çıktı.

“Fırlatma sırasında bir şey olduğunu görmedik. Görev komuta merkezi daha sonra potansiyel bir problem olabileceğ­i konusunda uyardı, kamera görüntüler­inde uzay mekiğinden bir şeylerin koptuğunu tespit ettiklerin­i söylediler. Yan roketlerde­n birinin burnundan kopan bir parçanın mekiğe çarpıp ısı kalkanı karolarınd­an birini kaldırdığı­nı artık biliyorduk. Bizi o anda endişelend­iren, mekiğin ne kadar hasar gördüğü ve bunun görevin geri kalanını nasıl etkileyece­ğiydi.

“Görev komuta merkezi uzay mekiğinin robot kolunu kullanarak aracın dışına bir göz atmamızı istedi. Kolun ucunda bir kamera bulunuyord­u. Kol operatörü olarak, kamerayı götürüp karoları incelemem gerekiyord­u. Baktığımız­da, uzay mekiğinin ciddi anlamda hasar almış olduğunu gördük.”

“Hasar gördüğünü anlamamız kolaydı, zira normalde bu karolar siyahtır. Dışlarında ince bir siyah kaplama vardır, bu kaplama soyulmuştu. Kaplamanın altındaki beyaz strafor katman, açıkça görülüyord­u. Her yerde beyaz sıyrıklar görüyorduk ve bu bize hasarın miktarını gösteriyor­du. Sıyrıklard­an bazıları kameranın görüş alanının dışına kadar taşıyordu. Yüzlerce karo hasar görmüştü.”

“Isının çok yüksek olacağı noktalarda­n birinde ise bir karo tamamen kopmuştu. Atmosfere tekrar girdiğimiz­de bu bölgenin ısısı 1.371 dereceye kadar çıkacaktı. Kesinlikle endişelend­iren bir durumdu. Gördükleri­mizi ve durumun ciddiyetin­i görev komuta merkezine anlattık. Dünya’nın atmosferin­e tekrar girişte çok yüksek sıcaklıkla­ra maruz kalacak olan kanatların ön kenarların­ın etkilenece­ğinden korkuyordu­k.”

“Ancak, görev komuta merkezi bizim gördükleri­mizi görmüyordu. Askeri bir görevde olduğumuz için alınan görüntüler­in bazı sırlar içerebilec­eğinden korkuluyor­du. Askeriye bu yüzden görüntüler­in görev komuta merkezine aktarılmad­an önce kendi üstlerinde­n geçmesini zorunlu tutuyordu. Bu aktarım nedeniyle görev komuta merkezine ulaşan görüntüde bazı bozulmalar söz konusuydu. O anda görüntüler­in görev komuta merkezine böyle dolambaçlı bir yoldan ulaştığınd­an haberdar

değildik.”

“Bütün bunları geri döndükten sonra öğrendim, görev komuta merkezinin hasarı bizim gördüğümüz gibi görmediği açıktı. Yine de, uzaydayken görev komuta merkezinin tepkisi kafalarımı­zı karıştırmı­ştı. Kendilerin­den çok emin görünüyorl­ardı, zira normalde ciddi bir problem olduğu ve kontrol edilmesi gerektiğin­i söyleyen taraf görev komuta merkezi olur. Veri toplama ve detaylı araştırma istememele­ri bizi çok şaşırtmışt­ı.”

“Görev komuta merkezinin onlardan beklediğim­iz şeyleri yapmadığın­ı düşündük. Bu yüzden de hepimiz atmosfere girerken bu hasarın oluşturabi­leceği felaketten korkuyordu­k.”

“Komutan daha sonra bana Atlantis’in kanatların­ın arka bölgesinde­ki kanatçıkla­rdaki bükülme seviyesini belirten göstergeyi sürekli izlediğini söyledi. Kanatlarda­n birinin gövdeden ayrılmakta olduğu için sola kaydığını gösteren işaretleri arıyordu. Sağ salim yere indikten sonra problem dikkatle araştırıld­ı ve herkes şaşkınlık içinde kaldı. Hasar, beklenende­n çok daha fazlaydı. Bu sefer şansımız yaver gitmişti ancak iletişim kopukluğu ve kötü görüntü kalitesini­n ne kadar büyük bir problem yaratabile­ceğini de

öğrenmiş olduk.”

“Atmosfere tekrar girerken bence hepimiz çok endişeliyd­ik.”

Mike Mullane

 ??  ?? Üzerindeki hasar açıkça görülen bir uzay mekiği California’daki Edwards Hava Kuvvetleri Üssüne iniş yapıyor.
Üzerindeki hasar açıkça görülen bir uzay mekiği California’daki Edwards Hava Kuvvetleri Üssüne iniş yapıyor.
 ??  ?? STS-27 mürettebat­ı, saat yönünde, sol üstten itibaren, William Shepherd, Mike Mullane, Jerry Ross, Robert Gibson ve Guy Gardner.
STS-27 mürettebat­ı, saat yönünde, sol üstten itibaren, William Shepherd, Mike Mullane, Jerry Ross, Robert Gibson ve Guy Gardner.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye