KARADELİKLER NASIL OLUŞUR?
Yıldız kütleli karadelikler büyük kütleli yıldızların ölümü ile ortaya çıkar
1 BULUTSU
Bunlar evrendeki devasa hidrojen bulutlarıdır. Kütle çekimi veya ışınım ile tetiklenen bir bulutsu sıcak bir çekirdek oluşturabilir. Bu süreç 10.000 yıl kadar sürer.
2 SARI CÜCE
Güneşimiz benzeri ortalama bir G türü anakol yıldızı oluşur ve nükleer füzyon ile merkezindeki hidrojeni ve sonra helyumu tüketir. Yaşam süreleri yaklaşık 10 milyar yıldır.
3 KIRMIZI DEV
Hidrojen yakıtı bir yıldızın çekirdeğinde tükendiğinde, kabuktaki hidrojen yanmaya başlar ve yıldız orijinal boyutunun yüzlerce katına kadar genişler. Bir kırmızı devin yaşam süresi ortalama 1 milyar yıldır.
4 GEZEGENİMSİ BULUTSU
Kırmızı dev yıldızın ömrünün son dönemlerinde gaz ve tozdan oluşan devasa kabuğu dışarı doğru atılarak bir gezegenimsi bulutsu oluşturur.
5 BEYAZ CÜCE
Kırmızı dev dış katmanlarını attıktan sonra geriye beyaz cüce adı verilen çekirdeği kalır. Boyutu kabaca Dünya kadar olsa da Güneş kadar kütleye sahip olabilir. Bu çekirdek çok sıcaktır.
6 KARA CÜCE
Bir beyaz cücenin tüm enerjisini harcayarak, sönükleşip soğuyarak bir kara cüceye dönüşmesinin en az 100 milyarlarca yıl süreceği tahmin ediliyor.
7 MAVİ YILDIZ
Bu sıcak ve kütleli O türü yıldızlar genellikle galaksilerin sarmal kollarında veya yıldız kümelerinde bulunuyor. Yaşam süreleri yaklaşık olarak 10 milyon yıldır.
8 KIRMIZI SÜPERDEV
Hidrojen ve helyumun büyük yıldızların merkezinde tükenmesinden sonra dış katmanları hızlı bir şekilde genişler ve kırmızı süperdev yıldız oluşur. Ömürleri yaklaşık olarak birkaç milyon yıl mertebesindedir.
9 SÜPERNOVA SÜPERNOVALAR,
bir süperdev yakıtını tükettiğinde ortaya çıkan patlamalardır. Birkaç saniye içinde yıldızın üst katmanları çekirdeğe doğru çöker ve ortaya çıkan şok dalgası dışa katmanların patlamasına sebep olur.
10 NÖTRON YILDIZI
Bir nötron yıldızı Dünya’nın kütle çekiminin 200 milyar katına sahip aşırı yoğun bir cisimdir. Bir çay kaşığı kadar nötron yıldızı maddesi Everest Dağı ile aynı kütleye sahiptir.
11 KARADELİK SÜPERNOVANIN
patlama etkisi merkezde bir karadeliğin oluşmasını sağlar. Kütle çekimi o kadar büyüktür ki ışık bile kaçamaz. İnanılmaz kütlesi ile uzayzamanı büker.