GERÇEK HAYATTA KAOS TEORİSİ

Evren boyunca gelişir, ancak bazı günlük örneklerde de ortaya çıkar

Kalp kafaya karşı

İnsan vücudunun bazı bölümleri kaotik kalıplar sergileyebilir. Ritim bozukluğunun – kalbiniz ritmin dışında attığında – kaotik bir şekilde meydana gelebileceğine dair bazı kanıtlar var. Bazılarının elektroensefalogramların bunu eylem halinde gösterdiğini öne sürdüğü gibi beyin aktivitemizin kaotik eğilimlere sahip olması mümkündür.

Doğal dünya

Hayvanlar aleminde kaos hüküm sürer. Kanada vaşağını inceleyen biyologlar, nüfuslarının kaotik bir şekilde arttığını keşfettiler. Besin kaynaklarındaki küçük değişiklikler, çiftleşme alışkanlıkları veya hastalıkların yayılması, hayvan sayılarında büyük farklılıklara dönüşebilir.

Pamuk

1963’te Polonyalı matematikçi Benoit Mandelbrot, 1900’den itibaren pamuk fiyatlarına ilişkin verilerde, bunların kaos teorisine göre değiştiğini gösteren tekrarlayan kalıplar buldu. Pek çok veri kümesinin eğiliminde olduğu gibi ünlü ‘çan eğrisini’ takip etmediler.

Kavanozun İçinde

Trafik sıkışıklıkları, herhangi bir belirgin neden olmaksızın aniden ortadan çıkmış gibi görünebilir. Arabaların akışındaki küçük değişiklikler, neredeyse geldikleri anda ortadan kaybolan büyük sıkışmalara dönüşebilir.

Kırmak Daha Zor

Kriptograflar (kodları ayarlamaktan ve deşifre etmekten sorumlu olan kişiler) kaos teorisinin büyük kullanıcılarıdır. Bir mesaj, bir dizi anahtar kullanılarak şifrelenir ve kilidi açılır ve çevrimiçi görüntü şifreleme dahil olmak üzere bazı bilgisayar tabanlı şifreleme yöntemleri, bu anahtarları oluşturmak için kaos haritalarını kullanır.

İş dünyası

İşgücü piyasası bile kaos teorisyenlerinin incelemesinden kaçamadı. Çalışma şeklimiz, iş başvurularımız ve şirketler arasında hareket etme şeklimiz kaotik kalıpları takip edebilir. Öngörüler, gelecekte daha iyi kararlara ve daha düzenli bir iş gücüne yol açabilir.

Stok alma

Borsanın iniş çıkışlarını tahmin etmek çok zor. Bu yüzden başarının atasözü ‘piyasayı zamanlamaktan ziyade pazarda geçirilen zaman’dır. Kaos teorisinin, dünya borsalarındaki yıldırım hızındaki işlemlerde gizli kalıpları ortaya çıkarması mümkün olabilir.

Bebekleri daha iyi anlamak

Hayatımızdaki kaos erken başlar. Araştırmacılar, durumu kaos teorisini kullanarak modellerlerse, fetal hipoksi adı verilen – gelişmekte olan bir fetüsün oksijenden yoksun kaldığı – bir durumun uyarı işaretlerini daha iyi anlayabildiklerini göstermiştir.