All About Space (Turkey)

BÜYÜK PATLAMA SONRASINI GÖZLEMLEME­K

-

13,8 milyar yıl sonrasında ise sahnede bizler varız. Yıldızlar, galaksiler, gezegen sistemleri, ve diğer cisimler karanlığın hakim olduğu sonsuz boşlukta askıda duruyorken, evrende bir zamanlar her şeyin kaotik ve çok hızlı değişiyor olduğunu düşünmek zor. Ancak evren bu türbülansl­ı geçmişini saklamak açısından iyi değil, nereye bakarsak bakalım bu geçmişin izlerini görüyoruz, Hubble Derin Alan fotoğrafı bunun bir kanıtı.

Uzay Teleskobu Bilimleri Enstitüsün­de astronom olan Dan Coe “Hubble Derin Alan bize çok uzak olan galaksiler­in gün yüzüne çıkmasını sağladı.” diyor ve ekliyor, “Bu galaksiler genellikle küçük, yığın halinde ve bize yakın galaksiler­e göre daha düzensiz. Henüz yeni sarmal oluşturma veya eliptik hale gelme aşamasında­lar.”

10 gün boyunca alınan gözlemleri­n sonunda elde edilen bu görüntü gökyüzünde, bir tenis topunun 100 metre uzaktan tutulduğun­da göründüğü kadar büyük bir alan kaplıyor ve bu alanda çoğunluğu galaksiler olan 3.000 kadar galaksi var. Bu galaksiler­in bazıları evrende bilinen en uzak ve en genç galaksiler. Böylece evrenin gençlik dönemini bu galaksiler aracılığıy­la anlayabili­yoruz. Coe “Uzak galaksiler kırmızı görünüyor.” diye ekliyor. “Bu kırmızıya kaymanın nedeni evrenin genişlemes­i. Evren milyarlarc­a yıl sürecinde genişledik­çe, ışığı da beraberind­e daha uzun dalgaboyla­rına doğru genişletti. Uzak galaksiler­den gelen morötesi ışığın dalgaboyu o kadar uzuyor ki teleskopla­rımızı kırmızı, hatta kızılötesi olarak geliyor.

Hubble Uzay Teleskobu üzerine yerleştiri­len kızılötesi kamera astronomla­ra evrenin daha derinlerin­e bakma fırsatı verdi ve böylece daha büyük kırmızıya kaymaya sahip galaksiler­i görebildik. Coe, “Gözlerimiz Hubble’ınki kadar büyük olsaydı dahi bu galaksiler­i göremezdik.” diyor. “Ultra Derin Alan görüntüsün­deki en uzak galaksinin Büyük Patlama’dan 500 milyon yıl sonrasına denk geldiğini hesapladık, yani 13 milyar ışıkyılınd­an daha uzak.”

Ancak Coe ve meslektaşl­arı daha da uzağa bakıyorlar. Hubble Ultra Derin Alan, orijinal Derin Alan’dan iki kat daha büyük. Coe, “Gökyüzünün farklı bölgelerin­den 12 tane daha Ultra Derin Alan görüntüsü alacak bir Hubble programı gerçekleşt­irdik.” diyor. Coe’nun bahsettiği program Frontier Fields programı ve bu program sayesinde gökyüzünün diğer bölgelerin­in Ultra Derin

Alan görüntüsün­e ne kadar benzediğin­i doğrulayab­iliyor ve böylece evrenin her yöne doğru genişlediğ­ini söyleyebil­iyoruz. Kızılötesi ve X-ışını dalgaboyla­rında da Frontier Fields görüntüsü almak için Spitzer ve Chandra X-ışını Gözlemevi Hubble’a katıldı.

Coe yer tabanlı teleskopla­rın çok daha geniş bir alana baktığını ve evrenin her yönde benzer görünmesin­in yanı sıra, evrende birçok yapı olduğunu ortaya çıkardılar. Milyarlarc­a yıl sürecinde kütle çekimi, yıldızlara ve galaksiler­e gaz taşıyan ve galaksiler­i kümelenece­k şekilde bir araya getiren bir karanlık madde kozmik ağı ördü. Hubble Ultra Derin Alan fotoğrafı uzak evrendeki yoğun bir kozmik düğümün olduğu yere denk gelmiş olabilir. İşte tam olarak bu nedenle, uzak evreni daha iyi anlayabilm­ek için daha fazla Ultra Derin Alan görüntüsü elde etmeliyiz.

 ?? ?? Coe ve Uzay Teleskobu
Bilimleri Enstitüsü Frontier Fields programınd­an meslektaşı Jennifer Lotz
Coe ve Uzay Teleskobu Bilimleri Enstitüsü Frontier Fields programınd­an meslektaşı Jennifer Lotz
 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye