Matbu Mimarlıklar: Türkiye’de 1950’lerden 1980’lere Mimar Oto-Monografileri; E Evi; Moğol Fethinden Sonra Anadolu’nun Yeniden İnşası: Rum Diyarında İslami Mimari, 1240-1330.
Selda Bancı
ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2018, 242 sayfa, ISBN 978 6059856805
ODTÜ Mimarlık Tarihi doktora programını Prof.Dr. T. Elvan Altan’ın danışmanlığında yürüttüğü “Matbu Mimarlıklar: Türkiye’de 1950’lerden 1980’lere Mimar Oto-Monografileri” başlıklı teziyle Mart 2016’da tamamlayan Selda Bancı’nın bu çalışması, “ODTÜ 20152016 Eğitim ve Öğretim Yılı Mimarlık Tarihi Doktora Programı En İyi Tez Ödülü” ile “ODTÜ 2016 Yılın Doktora Tezi Çiğdem Barçan Tansel Yayın Ödülü”ne değer görüldü. Türkiye’de 1950’lerden 1980’lere mimarlığı matbu mecralar aracılığıyla inceleyen bu çalışmanın odağını serbest meslek pratiği ile uğraşan mimarların hazırladığı oto-monografiler oluşturuyor. Mimari alandaki matbu mecralardan biri olan bu yayın türü, mimarın ürettiği (tüm) eserleri retrospektif bir şekilde görseller ve metinler aracılığıyla sunarken aynı zamanda mimara, kendi mimari üretimini yapılandırdığı ve mimarlık anlayışını geliştirdiği bir ortam sağlamaktadır. Mimari pratiği barındıran ve tanıtan monografiler, binalardan ve mimarlarından daha uzun yaşarken, mimarlık tarihi ve teorisi için ve mimarlığın söylemsel açıdan kavramsallaştırmasında bir temel oluştururlar. Mimarlık tarihyazımı, bugüne dek yürütülen çalışmalarda, genellikle binayı ve onun yaratıcısı mimarı kendisine eksen olarak almıştı. Bu çalışma ise, mimar oto-monografilerini ve dolayısıyla matbu mimarlıkları, yürüttüğü araştırmanın hem nesnesi ve öznesi hem de izlediği tarihyazımı yaklaşımının konusu olarak kabul ediyor. Bu yaklaşımla, Türkiye’deki mimar oto-monografileri üzerine yoğunlaşırken kitap, şimdiye dek dokunulmayan ve gözardı edilen konuları aydınlatarak ülkede mimarlığın bir döneminde deneyimlenen tarihsel ve kültürel bağlamdaki bir kaymayı gözler önüne seriyor. Kitapta şu bölümler yer alıyor: Giriş, “Sergi” Olarak Mimar Oto-Monografisi, “Arşiv” Olarak Mimar Oto Monografisi, “Anlatı” Olarak Mimar Oto-Monografisi, Sonuç, Dipnotlar, Kaynakça, Ekler.