Grafik Tasarım V: Arredamento Mimarlık Dergisi
Umut Südüak Süreli yayın projesi isminden de anlaşılacağı gibi sürekliliğin gerektirdiği unsurların enine boyuna konuşulduğu, tartışıldığı bir proje. Burada devamlılık problematiği ile birlikte aynı zamanda güncel ve zamansız olmayı da dert edinerek projeyi inşa etmek hedeflenmekte. Bu bağlamda proje konusu olarak ele alınan Arredamento
Mimarlık’ın tasarımı, derginin yayın koordinatörü Uğur Tanyeli tarafından verilen brief ışığında tartışılarak üç aylık zaman diliminde sonuçlandırıldı*.
Ele alınan derginin o tarihlerde yayımlanmış en son sayılarından bir tanesinin kapak ve tüm sayfa tasarımlarıyla beraber iki farklı sayının kapak tasarımlarını kapsayan projenin önemli değişmezlerinden biri de gerçek problemlerle yüzleşmesi. Kendi özelinde içerik ilişkisinde Arredamento
Mimarlık, oldukça uzun soluklu yayın hayatında, belli bir yerde kendini konumlandırabilmeyi başarmış bir yayın.
Derginin tasarımı; içindekiler sayfasının etkin ve dengeli olabilme problematiği ile başlayan ve kendi kimliğini tüm sayfa dinamikleri doğrultusunda, sınırları belirlenen sistematik altyapı içinde devam ettirebilecek şekilde çözümlendi. Hollandalı tasarım eleştirmeni Max Bruinsma’nın “Grafik tasarımcılar yalnızca sayfaları tasarlayan değil, bilgiyi yöneten kişilerdir” ifadesi, bu projede oldukça netlik kazandı. Sayfa yapılarında derginin konularında karşımıza çıkan, başlık, yazar, resim, resimaltı yazısı, fotoğraf künyesi ve spot gibi bilgiler öğrencinin kurduğu sayfa düzeninin grid yapısı içinde tasarlandı. Sayfa mimarisinde önemli bir yeri olan grid yapısı aslında işlevsel ve biçimsel denkliği sağlamaya yarıyor. İçerikle kurduğu ilişkiyle varolan grid sistemi, derginin biçim ve içeriğinin keyifli ve bilgilendirici şekilde sunulabilmesi için bu problemle birlikte çalışan düzeni kurmayı sağlıyor. Derginin çeşitli bölümlerinde karşımıza çıkan farklı sayfa düzenlerine izin veren içerik yapısı sayesinde, monotonluk dengesini devamlı sorgulayan bir akış tüm öğrenci projelerinde ele alındı.
ABD’li grafik tasarımcı Paul Rand’ın da dediği gibi “Tasarım ayrıca, boyutların birbirleriyle olan ilişkilerindeki oran orantı sitemidir”. Genel olarak mimarlık dergilerinin sayfa düzeni konusunda problemli olabilen teknik çizimlerin verildiği sayfalarda; gövde metni ile birlikte ya da tek başına kendisini konumlandırabilmeyi başarabilen ve bunu da olabildiğince zeki ve tutarlı bir şekilde yapabilecek düzenlemeler sorgulandı. İçerik ile ilişkili fotoğrafların ve çizimlerin kalite farklılıklarının bir şekilde önümüze çıkan grafik tasarım problematiği olduğunu da söylemek
gerekir. Burada önemli olan bunu hissettirmeden başarabilmek. Proje sayfalarınınsa kendi dinamikleri var. Burada bazı konulardaki metin akışına bir de kısa İngilizce çeviri metni eklenerek, birlikte çalışan yapıların üzerine giderek problemin yanıtları arandı. Mimarlık dergisi olma halinin tutarlılığıyla, durgunluğunu gerekli zamanlarda hareketlendirebilmeyi hedefleyen örneklemeler üzerine çalışıldı. Görsel iletişimde bilginin netliği ve en gerekli öğelere indirgeme durumu oldukça önemli. Tasarımın farklı dinamiklerle arabulucu gibi çalışması, derginin içerik ile olan kesintisiz iletişimini gösterme yollarının biçimlenmesini de kolaylaştırdı. Dersteki tashihlerde derginin mimarlık okuru ile olan mesafeli duruşu ele alındı. Bu bilinçli çaba sayesinde anlamlı bir düzen oluşturmak amacıyla Arredamento
Mimarlık dergisi için 12 farklı bakış açısıyla çalışıldı ve tasarımlar 4 farklı proje yürütücüsü ile sonlandırıldı. Umut Südüak, Dr. Öğretim Üyesi; Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Grafik Tasarım Bölümü