Bir Şehir Kurmak: Ankara: 1923-1933; Bir Meydan Öyküsü: Beyazıt (1914-1964); Kutsal Mekanlar ve Kentsel Ağlar.

Ali Cengizkan ve N. Müge Cengizkan (Ed.) Koç Üniversitesi VEKAM Yayınları, Ankara, 2019, 484 sayfa, ISBN 978 6059388214

Kitap, Vehbi Koç Vakfı’nın kuruluşunun 50. yılı kapsamında, Koç Üniversitesi VEKAM tarafından, Ali Cengizkan ve N. Müge Cengizkan’ın küratörlüğünde düzenlenen aynı adlı araştırma sergisi ile eşzamanlı olarak birbirini tamamlar biçimde hazırlandı. Araştırma, Ankara’nın başkent olarak kuruluşunun ilk on yılındaki yapılaşma, modernleşme ve Yenişehir’in kurulum tarihine yakından bakıyor.

Kitap, dönemin Ankarası’na eski ve yeni şehir bölgelerindeki yerleşimin modernleşmesi, kent ve park kültürünün oluşması, kamusal hizmetlerin

modernleşmesi, anma kültürünün yaratılması, ulus kültürünün kimliğe kavuşturulması ve kentin sosyal yaşamının modernleşmesi temalarıyla açılımlar getiriyor. Modern Ankara’nın ilk genişlemesi sayılan Yenişehir’in 1933 tarihindeki konut ve kamu yapılarından oluşan durumunu modelleyerek yeni bir bilgi alanı ortaya çıkaran çalışma,

20. yüzyılın ilk çeyreğinde, savaş yorgunu bir ülkede “yeni” bir “şehrin” nasıl kurulduğunu, Cumhuriyetin 10. yılına kadar ortaya konan irade ve olgularla birlikte ele alıyor.

Ankara tarihinin az bilinen bu dönemine ilişkin araştırma,

bugüne kadar gözardı edilen belgelere tekrar bakılarak, oluşmuş tarih yazımı malzemesi başta olmak üzere, özgün plan paftaları, tapu kadastro belgeleri ve 2000’li yıllarda artan koleksiyon varlığı ve gelişen arşivlerdeki bilgi birikimiyle kartpostal-fotokart ve albümlere dayalı olarak serimlendi. Döneme ilişkin bildik Ankara görselleri yerine, birinci el, özgün ve yeni üretilen görsellere yer veren kitapta; ilkesel olarak eski/yeni karşılaştırmaları başta olmak üzere, nostalji üreten yöntemler özellikle kullanılmazken dönemi anlamak/anlayabilmek için empati araçları kuruluyor.