Balkon (l)

Banu Binat ■ Balkon, kapalı mekanların dışarıya açılan nefes alma yerleridir. Mimarlar için planlarken çok değer verilen bir mekan, bir yaşam alanıyken müteahhitler için ya da işverenler için yer kaybı, metrekare kaybı olarak görülür; son kullanıcılar için de balkon en sevilen joker mekandır.

Joker mekan ne olabilir? Her evin ya da işyerinin ihtiyacına bağlı olarak farklı işlevler yüklenebilen, kullanıcısı tarafından tasarlanan, bir inşaat ustasıyla dönüştürülerek elde edilen yeni mekanlardır. En sık rastlanan hali, ardiye olarak kullanılması, istifleme yöntemiyle doldurulmasıdır. Bağlı olduğu mekanla arasındaki duvar kaldırılarak o mekana katılması ve mekanı büyütmesi de alışılmış bir uygulamadır. Dolap odası, çalışma odası, dikiş odası, yemek odası, çamaşır odası, kiler olabileceği gibi ofislerin arşiv, fotokopi ya da toplantı odaları olabilirler. Yatak odasındaki balkonu ebeveyn banyosuna dönüştüren iddialı uygulamalar da görülür.

Dünyanın pek çok yerinde insanlar balkonlarını bahçe gibi kullanır, orası bir yaşam alanıdır. Bitkilerle, keyifle, havayla, güneşle buluşulur balkonda; orada vakit geçirilir, yaşanır. Türkiye’de bunlar önceliğimiz değildir ve her zaman joker mekana dönüştürenler çoğunluktadır.

Kendi balkonunu kapatıp şekillendiren her birey binaya verdiği şekli düşünmez, birbirinden farklı malzeme, renk, doku ve biçimde balkonlar rahatsız edici bir şekilde sokak cephelerini şekillendirmeye başlarlar. Balkona yapılan bu tadilatlar sadece kat mülkiyeti kanununu, imar yasalarını ihlal etmez aynı zamanda kent suçu işler.