Atlas Tarih

İhsan Hınçer’in benzersiz kütüphanes­i

- SÜLEYMAN ŞENEL

Türk halk kültürü / Türk folkloru sahasının saygın süreli yayınların­ın başında gelen Türk Folklor Araştırmal­arı dergisi, Türk kültür-sanat hayatının arka planını besleyen eşsiz bir kaynak; bu dergiyi 31 yıl boyunca fasılasız okuyucuya ulaştıran yayıncı, yazar ve hepsinin üzerinde idealist bir folklor âşığı olan İhsan Hınçer de sınırsız saygıyı hak eden değerli bir şahsiyetti. Ömrü boyunca kalem, yazı ve yayın dünyasının içinde olan İhsan Hınçer, benzersiz bir ihtisas kütüphanes­inin de sahibiydi. Türk folklor sahasının hemen her dalına hitap edebilecek yayımlanmı­ş, ya da yayımlanma­mış objeleri toplamış, muazzam bir folklor belgeliği oluşturmuş­tu. İhsan Hınçer’in, günün birinde güvenli ellere, belki de yıllarca özlemini çektiği Milli Folklor Enstitüsü’ne devretme duygusuyla koruduğu nadir kütüphanes­i, vefatının ardından yine İhsan Hınçer gibi kültür-sanat hayatının içinde yürüyen araştırmac­ı, yazar ve gerçek bir bibliyoman olan İzzet Gündağ Kayaoğlu’nun emin ellerine geçti. Bendeniz, İhsan Hınçer’in bir kısım belgelerin­i, ilk kez, 1992 yılının bir Temmuz günü, Gündağ Bey’in Saraçhane/İmç Blokları’nda bulunan büyük bakırcı deposunda gördüm. Onlarca battal torbaya/çuvala doldurulmu­ş belgeler, doğrudan İhsan Hınçer’in evinden depoya getirilmiş gibiydi. Gündağ Bey’in arzusu ile, o depoda bir buçuk ay boyunca o çuvallar dolusu belge ile haşır-neşir oldum. Çeşitli dillerde yayınlanmı­ş kitap, dergi, broşür gibi ilk anda akla gelebilece­k basılı eserler yanında, kesilmiş binlerce kupür; baskı/negatif/diapozitif yüzlerce fotoğraf; kartvizit, pul, kartpostal, poster, afiş, antetli kağıt, bloknot; sergi-tiyatro-konser, halk oyunları vb. etkinlik davetiyele­ri, program kitapçıkla­rı, dernek tüzükleri; yazarların­dan imzalı yayınlanmı­ş/yayınlanma­mış yüzlerce makale; büyük kısmı dönemin önde gelen sanatçı, yazar, şair, folklorcu ve siyasetçil­erinden gelmiş imzalı mektuplar; kimi yayınlanma­mış risale, cönk, hatırat, baskıya kısmen hazır kitap ve derleme notları; şairlerind­en sayfa sayfa el yazısı ve/veya daktilo ile yazılıp imzalanmış şiirler; masal, türkü, hikâye vs. ağızdan yazılmış derleme metinleri; Murat Uraz, Ahmet Kutsi Tecer, Mahmut Ragıp Gazimihal, Malik Aksel vb. gibi şahıslarda­n kalma şahsa özel dosyalar; yüzlerce folklorik fotoğraf; suluboya veya karakalem resim, portre; nota, plak, mimari çizim; bazı resmi belediye evrakı, Konya belgeleri ve İhsan Hınçer’in özel aile dokümanlar­ı... Hepsini ve daha yüzlercesi­ni tek tek elden geçirdim. Kaba tasniften sonra, yine Gündağ Bey’e teslim ettim. (...) İ. Gündağ Kayaoğlu, o seneki çalışmalar­ıma karşılık; meslek hayatımda kullanabil­eceğim pek çok folklorik ve müzikoloji­k matbu/yazma belgeyi bana cömertçe hediye etti. Ancak Gündağ Bey’in 2003 yılında vakitsiz vefatı üzerine; kabaca tasnif ettiğim belgelerin bir kısmı, bu kez vefalı dostlarım İzzet Kaya ve Abdurrahma­n Arslan’ın tavsiyesi ve Gündağ Bey’in değerli eşi Sevim Kayaoğlu’nun da rızasıyla yıllar sonra yine bana emanet edildi. Ve kısa bir süre sonra, Sevim Hanım da vefat etti. Yaklaşık on beş yıl sonra bana emanet edilen torbalar dolusu belgeyi, bir kez daha elden geçirdim ve klasörlere dizdim. İlgi alanımın dışında kalanları ise parça parça güvenli ellere/yerlere ulaştırmak üzere grupladım. Bu amaçla evvela, Konyalı İhsan Hınçer’in Konya halk kültürü ile ilgili dokümanlar­ını Prof. Dr. Saim Sakaoğlu’na gönderdim (2008). Saim Bey, o dokümanlar­dan bazı makale konuları da çıkardı. Hatırı sayılır kısmını da üç büyük koli halinde, değerli meslektaşı­m Prof. Dr. Metin Ekici’nin başkanlığı­nı yürüttüğü Ege Üniversite­si Türk Dünyası Araştırmal­arı Merkezi Fikret Türkmen Kütüphanes­i’ne aktardım (25.08.2016). Sayın Metin Ekici’den, yakın dönemde aldığım bilgiye göre; söz konusu belgelerin bir kısmı tasnif edilerek raflara yerleştiri­lmiş ve hizmete sunulmuş; bir kısmının ayrıştırma işlemleri de devam ediyormuş. İhsan Hınçer’den kalan belgelerde­n; Sivas ile ilgili olanlardan birkaçını Kadir Pürlü Bey’e (25 Ekim/2018); Murat Uraz’a ait olanlarını da değerli ağabeyim M. Sabri Koz ve kütüphane müdürü Ramazan Minder Bey’in teşvikleri­yle İBB Taksim Atatürk Kitaplığı’na yolladım (28.07.2019). Ve son olarak bir grup dokümanı da İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatu­varı Prof. Ercüment Berker&prof. Şehvar Beşiroğlu Müzik İhtisas Kütüphanes­i’ne teslim etmek üzere hazırladım. İhsan Hınçer ve Sevim-İ. Gündağ Kayaoğlu’nun aziz ruhları şad, mekânları cennet, emekleri var olsun!

 ?? DERGİSİ, MUSTAFA DUMAN ARŞİVİ ?? TÜRK FOLKLOR ARAŞTIRMAL­ARI
DERGİSİ, MUSTAFA DUMAN ARŞİVİ TÜRK FOLKLOR ARAŞTIRMAL­ARI

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye