Von Sanders, Mustafa Kemal ile Enver arasında arabulucu
23 Ağustos 1915: Enver Paşa, Kurmay başkanı Bronsart Paşa’yla birlikte Gelibolu Yarımadası’na gelerek Liman Von Sanders’in de katılımı ile cepheleri süratle gezmiştir. Ağustos muharebeleri kazanılmıştır. Mustafa Kemal’in bu sonuçta birinci derecede hizmet ve sorumluluğu bulunmaktadır. Muharebelerin bitmesinin ardından Eylül ayının ilk günlerinde Enver Paşa Gelibolu Cephesi’ne gelir. Cephenin bütün bölümlerini ve gruplarını gezer. Fakat bu grupların en büyüğü ve en önemlisi; son muharebelerin merkezi olan Anafartalar Grubu mıntıkasını ve onun kumandanı Mustafa Kemal Bey’i ziyaret etmez. Mustafa Kemal, Başkumandan vekilinin bu ihmaline kırılır ve 5’inci Ordu komutanı Liman von Sanders’ten istifasını kabul etmesini rica eder. Liman Paşa bu karardan kendisini vazgeçirmek için ne kadar girişim yaptıysa da bir sonuç alamaz. Bunun üzerine durumu Harbiye Nezareti’ne iletir. Mustafa Kemal’in ordu için çok önemli bir komutan olduğunu ve kendisine ihtiyaç duyulduğunu bildirerek istifasının kabul edilmemesini ister. Enver Paşa, Liman von Sanders’in bu çağrısına uyarak Mustafa Kemal’e bir telgraf çekerek cepheye geldiğinde vakit bulamadığından ötürü onun karargâhına gelemediğini belirtmiş ve hastalığı için de geçmiş olsun dileklerini iletmiştir. “İnşallah yakında tamamen sıhhatinize kavuşur ve bugüne kadar olduğu gibi kumanda ettiğiniz kıtaatın başında muvaffakiyetle vazife ifa edersiniz” diyerek gönlünü almıştı. Enver Paşa’nın Mustafa Kemal’e gönderdiği telgraf şöyledir: Anafartalar Grup kumandanı Miralay Mustafa Kemal Bey’e Zata mahsustur. Rahatsızlığınızı işittim, müteessir oldum. Son defaki Çanakkale ziyaretimde muhtelif mevazii görmek istediğimden sizi ziyarete vakit kalmamıştı. İnşallah yakında kesb-i afiyet eyler ve bugüne kadar olduğu gibi kumanda ettiğiniz kıtaatın başında ifa-yı vazife eylersiniz. Enver Liman Paşa Hazretlerine Mahrem; zata mahsustur. Tahrirat-ı samilerini aldım. Arzu-yi devletleri veçhile Mustafa Kemal Bey’e yazdım Enver Başkumandan vekili burada Mustafa Kemal’e geçmiş olsun dilekleriyle beraber arayı yumuşatmaya da çalışmıştır. Mustafa Kemal ise Enver Paşa’nın bu kibar hareketine aynı incelikte cevap vermiştir. Mustafa Kemal’in, Enver Paşa’ya gönderdiği telgraf şöyledir: Başkumandan vekili Enver Paşa Hazretlerine Zata mahsustur. Rahatsızlığımdan dolayı yüksek iltifat ve teveccühlerinize teşekkür ederken, bendenizi yakında meydana gelmesi muhtemel vakalar için hazırlanan kuvvetlerin başında da bulundurarak zat-ı devletlerine daha büyük hizmetler verilmesine mazhariyetle taltif buyuracağınızdan eminim. 21 Eylül 331 (5 Ekim 1915) Anafartalar Grubu kumandanı Albay M. Kemal