ORIENT EXPRESS

Orient Express, 1883’te Belçika Kralı II. Leopold ile Amerikalı George Mortimer Pullman’ın katkılarıyla seferlere başlamış, yataklı ve yemekli vagonları ile kısa sürede ünlenmişti. 70 metrelik tren, yolcuların rahat ve lüks içinde seyahat etmesi için tasarlanmıştı. Hint meşesi lambrileri, gece yatak olan deri kanepeleri, ipek çarşafları, kristal bardakları ve som gümüş sofra takımlarıyla servis veren restoranı ile dikkat çekmemesi mümkün değildi…

İlk Paris-İstanbul seferine aralarında şirketin kurucusu Georges Nagelmackers, Fransa, Belçika ve Osmanlı hükümet yetkililerinin, diplomatların, gazetecilerin ve yazarların bulunduğu 40 yolcu ile çıkan Şark Ekspresi, 9 Ekim günü İstanbul’a varır. Yolcuları “Hotel de Luxembourg” ağırlar. Trenle İstanbul’a gelen “Times” ve “Herald Tribune” muhabiri Henri Opper de Blowitz, Yıldız Sarayı’nda II. Abdülhamid ile görüşür. Bu, II. Abdülhamid’in yabancı bir gazeteci ile ilk görüşmesi olacaktır. Ertesi yıl, yine yolculardan Fransız yazar Edmond About, gezi anılarını anlattığı “De Pontoise à Stamboul” isimli kitabını yayımlar.

İlk seferden sonra yolcu sayısı artacak, seferler çoğalacaktı. 1900’lerin başında sefer sayısı haftada dörde çıkmıştı. Paris, Münih, Viyana, Budapeşte,

Bükreş ve Varna’ya kadar trenle, İstanbul’a kadar da deniz yoluyla yapılan yolculuk, 1889’da doğrudan İstanbul seferinin başlamasıyla birlikte 67 saate düştü. Ve artık yolcular İstanbul’un uzun yıllar en ünlü oteli olacak Pera Palas’ta kalıyorlardı…

Seferde kaldığı 94 yıl boyunca çok sayıda olaya tanıklık eden tren, Balkan Savaşları sırasında sık sık saldırıya uğrarken,

I. Dünya Savaşı nedeniyle dört yıl seferlerine ara vermişti. Savaşın sonunda trenin 2419 numaralı vagonunda “Versay Antlaşması” imzalandı. II. Dünya Savaşı yıllarında seferleri aksayan Orient Express, tren yolculuğunun giderek azalmasıyla birlikte seferlerini 1977’de sonlandırdı. Daha sonra düzenlediği nostaljik seferler asla eski günlerdeki gibi olmayacaktı.

Yolcuları arasında Basil Zaharoff, Bulgaristan Kralı I. Ferdinand, Belçika Kralı

II. Leopold, Lev Tolstoy, Agatha Christie, Graham Greene, Maurice Chevalier, Marlene Dietrich, Mata Hari, Josephine Baker ve Sarah Bernhardt gibi dünyaca isimler bulunan, “soyluları taşıyan tren” olarak da bilinen Orient Express, sonunda zamana yenik düşer.

Artık romanlarda ve filmlerde yaşamakta…

1930’ların başında Orient Express’te poz veren bir yolcu (en üstte). 1930’lu yıllarda Orient Express (üstte). Ünlü 1929 Kışı’nda Orient Express treni Çerkezköy’de kara saplanmış ve beş gün mahsur kalmıştı. L’illustration dergisi, 23 Şubat 1929 (solda).