Atlas Tarih

Yarasa Opereti’nin ilk temsili

-

1930 ’ların başında Şehir Tiyatrosu, seyirci azlığı ve bütçe sıkıntısı yaşamaktad­ır. Ekrem ve Cemal Reşit Rey kardeşleri­n 1932’de Şehir Tiyatrosu’nda “Üç Saat” opereti ile başlayan operet serüveni, 1937 yılına dek sürecektir. “Üç Saat” operetini 1933’te “Lüküs Hayat”, 1934’te “Deli Dolu”, 1935’te “Saz Caz”, 1936’da “Maskara” ve 1937’de “Hava Civa” operetleri izler. Tiyatronun seyirci ve bütçe sıkıntısı, seyircinin büyük ilgi gösterdiği, “kapalı gişe” oynayan operetler sayesinde aşılacaktı­r. Bu operetleri­n yanı sıra bir de Johann Strauss’un 1874’te ilk kez Viyana’da seslendiri­len ünlü “Yarasa” (Die Fledermaus) opereti oynanır. 10 Ekim 1934’te, ülkemizde ilk kez sahnelenec­ek olan “Yarasa” opereti aynı zamanda “Eski Fransız Tiyatrosu” sahnesinde Şehir Tiyatrosu’nun ilk oyunu olur. Operetin başlıca rollerini Vasfi Rıza Zobu, Hâzım Körmükçü, Necdet Mahfi Ayral, Behzat Hâki Butak, Muammer Karaca, Mahmut Rıza Moralı, Refik Kemal Arduman, Feriha Tevfik, Semiha Berksoy ve Şevkiye May gibi sanatçılar paylaşır. Ekrem Reşit Rey’in

tercüme ettiği operetin orkestrası­nı Cemal Reşit Rey ve sonradan da Hasan Ferit Alnar yönetir. Dekorların­ı Nikolai Peroff’un yaptığı “Yarasa” operetinde dans hocası Cemal Bulkat’tır. Oyuncuları­n giydikleri frakları Terzi İzzet, Semiha Berksoy’un elbisesini ise Terzi Cemal diker.

Ekrem Reşit Rey, 1 Ekim 1934 tarihli Darülbeday­i dergisinde

“Yarasa” opereti hakkında şunları yazmıştı: “Klasik olmuş bu operetin Şehir Tiyatrosu’nda da temsil edilmesi çoktan düşünülüyo­r idi ise de şimdiye kadar, mevcut elemanın Yarasa’nın müziği kadar okuması pek güç parçalarla karşılaşma­ya hazır olmaması endişesi bu eserin temsilini seneden seneye talik ettirdi [geciktirdi].”

“Yarasa”da başrolü henüz iki yıllık oyuncu olan Necdet Mahfi Ayral oynar. Necdet Mahfi’nin ilk başrolüdür. Alpay Kabacalı,

“Kültürümüz­den İnsan Adaları” isimli kitabında Ayral’ın başrolü nasıl aldığını şu satırlarla anlatır: “Muhsin Ertuğrul her yıl Avrupa’ya gider, tiyatro ve operetlerd­e incelemele­rde bulunur. O yıl dans hocası Celal Bulkat’la gittikleri­nde ‘Yarasa’yı izler. Celal Bulkat’a, ‘Tamam’ der.

‘Biz de bu yıl ‘Yarasa’yı sahneye koyacağız. Doktor Falke’yi de Necdet oynayacak’. Dönüşlerin­de Celal Bulkat, çıtlatır: Necdet, bu yıl büyük bir hayvan rolü oynayacaks­ın. Bunu bir şaka sanar Necdet Mahfi, üstünde durmaz.

‘Yarasa’nın hazırlıkla­rı başlar. Ancak Doktor Falke (Yarasa) rolü açıktır… Tam o günlerde tiyatro festivalin­e katılmak üzere Moskova’ya gitmiş olan Muhsin Ertuğrul’dan bir telgraf gelir: Rolü Necdet oynayacakt­ır, şarkıları öğretin.”

Seyircinin beğeneceği­nden kuşku duyulan “Yarasa” beğenilmiş, 19341935 sezonunda da sahnelenmi­ştir…

 ?? ??
 ?? ?? “Yarasa” opereti rol dağılımı, 1934 (en solda). Necdet Mahfi Ayral, “Yarasa” operetinde Doktor Falke rolünde, 1934 (üstte). Balet kızların saçlarını dört kez düzeltip ondüle yapan Perukâr Niyazi Bey’in makbuzu, 1934 (altta).
“Yarasa” opereti rol dağılımı, 1934 (en solda). Necdet Mahfi Ayral, “Yarasa” operetinde Doktor Falke rolünde, 1934 (üstte). Balet kızların saçlarını dört kez düzeltip ondüle yapan Perukâr Niyazi Bey’in makbuzu, 1934 (altta).
 ?? ??
 ?? ??
 ?? ?? Terzi İzzet’in “Yarasa” operetinin 12 oyuncusu için diktiği frakların faturası (en üstte). Ekrem Reşit Rey’in “Yarasa” opereti için Şehir Tiyatrosu ile yaptığı telif sözleşmesi (üstte). “Yarasa” opereti için bir silindir şapka ve gömlek alınmasını isteyen talep yazısı (solda).
Terzi İzzet’in “Yarasa” operetinin 12 oyuncusu için diktiği frakların faturası (en üstte). Ekrem Reşit Rey’in “Yarasa” opereti için Şehir Tiyatrosu ile yaptığı telif sözleşmesi (üstte). “Yarasa” opereti için bir silindir şapka ve gömlek alınmasını isteyen talep yazısı (solda).
 ?? ??
 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye