BULGARİSTAN’DA SİYASET VE TÜRKLERİN DURUmU
Virüs salgınından ertelenir mi bilinmiyor ama Bulgaristan’da Nisan ayı 2020 yılında HÖH kongresi var. Parti yönetimi kongrede 30 yıllık geçmişiyle artılarıyla eksikleriyle yüzleşmeye hazırlanıyor. Bulgaristan’da köklü iki parti var birincisi komünist partisinin uzantısı olan sosyalistlerin BSP partisi değişen ana muhalefet partileri on altı yıldan beri siyasi alanında GERB partisi var. GERB partisi üst üste üç parlamenter seçimlerini kazanarak iktidar yolunda devem ediyor. Bulgaristan’ın geçmiş otuz demokrasi yıllarında parlamentoda kesintisiz iki parti görev yapmakta BSP ile Türklerin çoğunluğu oluşturan HÖH. İki parti yan yana gelerek dört kez hükümet ortakları oluşturarak hükümet kurmuşlardı.
Ülkede yaşayan bir milyona yakın Türk umutla HÖH’ü kurmuşlardı. Dört kez hükümet ortaklığı yapsalar da komünistler tarafından alınan hakları geri alınması için hiç bir şekilde girişimde bulunmadılar parlamento kürsüsünden cılız çıkışlardan öteye geçilmedi.
1991 yılında Bulgaristan’ın ana yasında değişiklik yapıldı. Değişikliklerin birisi ülkede yaşayan Türklerle yakından ilgiliydi. Komünizm döneminde ana yasasında Türk azınlığı yer almaktaydı. Değişiklik yapılan ana yasasının maddesinin birisi değişikliğe gidilerek Bulgaristan’ı tek ulus devlet ilan ediliyordu. Toplumsal insan hakları bireysel insan haklarına çevrildi. Bulgaristan tek ulus devlet statüsüne kavuşmuş oldu. Parlamentoda ana yasa değişikliği partiler tarafından konsensüs ile kabule dilmiş HÖH hareketinin adına milletvekili rahmetli Prof. İbrahim Tatarlı imzalamış. Türklerin anadil dil eğitimi zorunlu programlardan alınarak seçmeli programlarda yer aldı. Sofya radyo programlarında yer alan Türkçe yayınlar kaldırıldı. Yayın yapan “Yeni Işık” gazetesi kapatıldı. Bulgaristan ulusal televizyonun birinci kanalında Perşembe günleri on dakika Türkçe haberlere yer verildi. “Birleşik Vatanseverler” ısrarla on dakika Türkçe haber programını kaldırılması için hükümetlere baskı yapmaya hala devem edilmekte. El konulan vakıf mallarının iadesi için açılan davalar olsa da mahkemeler bir türlü iade etmiyor. Komünizm döneminde yasaklanan din eğitimi radikal İslam yayılması bahanesiyle istendiği seviyede değildir. Bulgaristan’da Türkler seçme ve seçilme isimlerin arkasında Bulgarlara ait ovlar kaldırılması haricinde kaybedilen haklardan başka kazanımları olmadı. Bu dün Bulgaristan’da anadilini yarım yamalak konuşan dinsiz bir Türk gençliğin yetişmesinin suçlusu ya da suçluları kimlerdir.
HÖH başkanlık değişikliğinde pek değişen bir şey olmadı. Lütfi Mestan döneminde HÖH parti yönetimi Türklerin haklarına ağırlık verildi. Bulgaristan’da “etnik barış tehlikeye girebileceği” endişesi neticesinde parti başkanı olan Lütfi Mestan ve üç arkadaşı yönetiminden ve partiden ihraç edildiler. Parti başkanlığına Paşmaklı/Smolyan milletvekili Mustafa Karadayı getirildi. Onun döneminde parti programında değişikliğe gidilmedi. Ahmet Doğan dönemindeki programına sadık kalındı.
Nisan 2020 yılında HÖH kongresinde şimdiki başkan Mustafa Karadayı tekrar aday gösterilecek mi yerine başkası mı getirilecek merak edilen soruların birisi. Başkan adaylığına parti başkan yardımcısı olan Ahmet Ahmetdov ve uzun yıllardır AP’de görev yapan HÖH milletvekili Filiz Hüsmenova’ın isimleri kulislerde dolaşmakta. Aday kongre seçim günü delegelerin önüne çıktığında netlik kazanmış olacak.
Nisan 2020 yılında programda değişiklik olmasa HÖH yönetimi kongrede geride bıraktıkları otuz yılını nasıl değerlendirecekler. Şimdiye kadar yürüttükleri programında değişikliğe gidilecek cesareti bulabilecekler mi. Ahmet Doğan ceza evinde arkadaşlarına Bulgaristan’da Türklerin hakları benim birinci değişmez sorunlarından ilk sorun olacaktır söylemesi belki otuz yıl sonra aklına gelir. HÖH/DPS yönetiminden özellikle fahri başkan Ahmet Doğan tarafından otuz yıldır Türklerin ve Müslüman Pomakların sorunlarını görmezden gelinmeye devam mı edilecek değişikliğe mi gidilecek seçmen tarafından en çok merak edilen konudur.