AYVALIK’TA BİOTASI ÇALIŞMALARI -2-
Bu proje kapsamında yapılan gözlemler ve incelemeler sonucunda 18 taksonomik gruba ait toplam 671 tür tespit edilmiştir.
Bern Sözleşmesi, Barselona Sözleşmesi ve IUCN kriterlerine göre koruma statüsüne sahip türlerden Posidonia oceanica, Cymodocea nodosa, Aplysina aerophoba, Aplysina cavernicola, Axinella cannabina, Axinella polypoides, Spongia (Spongia) offi cinalis Tethya aurantium, Tethya citrina, Balanophyllia europaea, Palinurus elephas, Pinna nobilis, Echinaster (Echinaster) sepositus, Paracentrotus lividus, Centrostephanus longispinus, Hippocampus guttulatus ve Pagrus pagrus çalışma alanında kaydedilmiştir. Akdeniz Fokunun (Monachus monachus) bölgede yaşadığına dair her hangi bir bulgu elde edilememiştir.
Biyolojik çeşitlilik açısından zengin olan mercanlık alanların kıyıdan uzakta olması, balıkçılık, turizm ve rekreasyonel açıdan önemli koyların birbirleriyle çok örtüşmemesi nedeniyle tüm alanı temsil edebilmesi amacıyla 28 aletli dalış, 12 dreç ve 12 grap istasyonu oluşturulmuştur. Tüm Tabiat Parkı’nın kıyısının 0-5m derinlik zonu ise 44 paftaya ayrılmış ve kesintisiz bir şekilde serbest dalış yöntemi ile araştırılmıştır. Yapılan çalışmada toplam 671 makroskopik tür elde edilmiştir. Ancak bu sayı bölgede var olduğu düşünülen tür sayısından çok daha düşüktür. Alanda 20m’nin altındaki derinliklerde çok farklı dip yapısına sahip lokalitelerin bulunduğu, yaz ve kış arasında oldukça önemli sıcaklık farklılıklarının olduğu göz önüne alındığında, bu alanda daha kapsamlı ve farklı mevsimleri de içeren uzun soluklu biyolojik çeşitlilik çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Çok ender görülebilen alglerin tespit edilebilmesi için farklı mevsimlerde uzun süreli aletli dalışların yapılması şarttır. Posidonia oceanica ve Cymodocea nodosa deniz çayırlarıyla kaplı koyların ekolojik önemini ortaya koyabilmek için sadece makroskopik türler değil, planktonik formlar da mutlaka araştırılmalıdır. Bu şekilde yapılacak geniş kapsamlı bir çalışmada Tabiat Parkı sınırları dahilinde 1.500-2.000 arası denizel türün bulunması mümkündür. Proje sırasında yapılan incelemelerde, Bern ve Barselona Sözleşmeleri ile IUCN kriterlerine göre koruma altında olması gereken 16 türün Tabiat Parkı sınırları dahilinde yaşadığı tespit edilmiştir. Serbest dalışlarda görülen koruma altındaki türlerin Tabiat Parkı’nın güneyindeki istasyonlarda bulunmasına karşın, aletli dalışlarda görülen koruma altındaki türler çoğunlukla Tabiat Parkı’nın kuzeyindeki istasyonlarda kaydedilmiştir.
Bu durum Tabiat Parkı’nın tamamının koruma altındaki türler için önemli habitatlar oluşturduğunun bir göstergesidir. Dolayısıyla koruma altındaki türlerin popülasyonlarının genişletilebilmesine olanak sağlamak amacıyla tüm alan genelinde önlemlerin alınması gerekmektedir. Olumsuzlukların giderilmesi için öneriler ve sonuç:
Projeden elde edilen sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde aşağıda sıralanan işlerin vakit kaybetmeden hayata geçirilmesi önerilmektedir.
• Tabiat Parkı’nın sınırlarının koordinat verilerek yeniden düzenlenmesi ve mevcut sınırları dışında kalan mercan yataklarının Tabiat Parkı’na dahil edilmesi.
• Tabiat Parkı sınırları dahilinde daha kapsamlı ve uzun süreli biyolojik çeşitlilik çalışmalarının ve oşinografi k analizlerin yapılması. • Tabiat Parkı’nda doğal denizel yapıyı korumayı hedefl eyen bir yönetim planı oluşturularak insan faaliyetlerinin bu plana göre düzenlenmesi.
• Tabiat Parkı’nın biyolojik çeşitliliğinin ve yöre kıyı balıkçılığının durumunun gözlenebilmesi için “İzleme Projesi” oluşturulması.
• Tur tekneleri tarafından sıkça kullanılan koylara şamandıra sisteminin getirilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.