KLEPTOMANİ

Sosyal yaşam içerisinde medyadan veya basından bazen birçok ilginç hatta bizi hayrete düşüren olaylar duyarız. Bu yaşananların birçoğu gizem içerisinde yaşandığı için çoğundan haberdar olamayız ancak güvenlik güçlerine bildirilen ve hakkında işlem yapılan adli makamlara sevk edilen olaylar hakkında haberdar oluruz. İşte Kleptomani de bu olaylardan biridir. Kleptomani nedir: bireyin, hiçbir ihtiyacı olmadığı halde, maddi gücünün yeteceği, başkasına ait olan parasal değeri düşük nesneleri çalma dürtüsüne karşı koyamamasıdır. Tarihte 1816 yılında İsviçreli Doktor Andre Mathey tarafından akıl hastalığı olarak ortaya atılmıştır. Ancak 1938 yılında iki Fransız tarafından Yunanca hırsız kelimesinden türetilen Kleptomani olarak adını almıştır. Kleptomani, halk arasında kullanılan tabiri ile “Çalma Hastalığı” olarak bilinir. Ayrıca istemsizce çalma hastalığına sahip olan bireylere “Kleptoman” denir. Çalma hastalığı ilk olarak kadınlarda tespit edilmiş ancak ilerleyen tarihlerde kadın, erkek her bireyde görülmüştür. Bazen basından veya medyadan, dünyaca ünlü bir sinema sanatçısının veya ünlü bir iş adamının Çalma eylemini gerçekleştirdiğini duymuşsunuzdur. Kleptomanlar genelde alışveriş merkezleri, marketler gibi halka açık yerlerdeki ürün ve malzemeleri çalmaktadır. Aslında bu çalınan malzemeler ekonomik değeri çok düşük önemsizdir. Bunlar dikkat çekmeyecek bir ruj, bir saç tokası veya bir kalemde olabilir. Bunlara aslında ihtiyaçları da yoktur ve kullanmazlar. Hatta bazı hastalar ailesinin veya arkadaşlarının eşyalarını çalabilmektedir. Bazı kadınlar arkadaşına oturmaya, güne gittiklerinde bir çay kaşığı veya bardağı çantasına koyarlar. Bazıları samimi olduğu arkadaşını daha sonra arayarak hatıra olarak saklayacağını söylerler. Kleptomanlar, çaldıkları eşyaları hemen geri verme eğilimi içindedir. Çoğu kez pişman olup; çaldıklarını yerine geri bırakırlar. Aslında burada amaç; maddi kazanım sağlamak değil, çalma iç dürtüsüne engel olamayıp rahatlamak ve haz duymaktır.

Kleptoman ile Hırsız Arasındaki Farklar

Kleptoman, planlama yapmaz. Ani karar verir ve çalmayı tek başına yapar. Çaldığı eşyanın ekonomik bir değeri yoktur. Çaldıkları eşyayı ekonomik olarak alma gücü bulunur. Kleptomanlar çaldığı eşyayı geri vermeye çalışır. Eğer kişi çaldığı eşyayı anlaşılmadan geri veremez ise kullanılamayacak veya bulunamayacak bir şekilde saklar veya atar. Bazı hastalar ise çaldıkları eşyayı sevdiği kişilere, ailesine veya arkadaşlarına hediye eder. Hırsız: Hırsızlık için plan yapar. Ani karar vermez ve çalma işlemini tek başına yapabildiği gibi grup halinde de yapabilir. Çaldıkları para da olabilir değerli eşya da ve parayla alma gücü yoktur, aldıklarını geri vermez, amacı para kazanmaktır. • Kleptomaninin Psikolojik Nedenleri: Psikolojik olarak çalma eyleminin rahatlatıcı özelliği bulunduğundan dolayı antidepresan etkisi göstermektedir. Hastalığının temelinde çocukluk döneminde başlayan aileden yeterli sevgi ve ilgiyi görmeme hissi ve fiziksel zarar görme duygusu yatmaktadır. Aile içerisinde genetik özelliği olduğu da görülmüştür. Bu olumsuz etkilerin sonucunda birey aileye veya çevreye karşı duyduğu öfkeyi dışa yansıtabilir. Kleptomanlar, genellikle çocukluk veya ergenlik dönemlerinde başlayarak her yaş grubunda görülebilir. Çalma hastalığı, çocukluk döneminde görüldüğü zaman toplumda fazla önemsenmeyebilir. Fakat ilerleyen yaş gruplarında, toplumda belli bir konuma gelmiş bireylerde görüldüğünde ise olay ciddiye alınır. Kimi zaman toplumda kınama, mahalle baskısına maruz kalabilir. Hatta sosyal olarak dışlanma, soyutlanma ve ötekileştirme şeklinde görülebilir. Tekrar etmesi halinde ise sadece toplumsal dışlanma ile kalmayıp hırsız olarak ceza almasına varan sonuçlara ulaşılabilir. Çocukluk döneminde özellikle ilköğretim yıllarında çocukların arkadaşının silgisini alma, kalem açacağını alma, hatta küçük miktarda olsa parasını alma olaylarına rastlanır. Bu bazen ailesinden ekonomik şiddet görme(harçlık vermeme) veya fiziksel şiddet görme hatta kleptomaniden de kaynaklanabilir. Kleptomanlar işlemiş olduğu suçlardan dolayı ceza kanunlarından muaf değildir. Hastalıkları uzman heyet tarafından tescil edilmesi şartıyla indirim cezaları uygulanır. Ayrıca aldığı cezalar saklı kalmak şartıyla: tedavi yoluna gidilir, bunlar çoğu kez terapi yardımı yada ilaç tedavisi uygulamasıdır. NE YAPILMALI: Kleptoman hastalığına sahip olan yetişkinlerin bazıları bunu kabullenmez ve gizli tutarlar. Fakat bu onların zamanla aleyhine olur. Bu onların toplum içerisinde itibar kaybına izole(dışlanma) olmasına çevresini, arkadaşlarını hatta ekonomik kayıplarına neden olur. Kleptomanlar hastalığını öğrendiklerinde öncelikle bunu kabullenmeli ve gerekli psikolojik terapi yardımı almalıdır. Uzmanlar gerekli gördüğünde, tıbbi tedavi yardımına gidilerek, ilaç tedavisine başlanmalıdır. ÇOCUKLAR: Özellikle ilköğretim yıllarında görülen vakalarda (silgi, kalem, kalem açacağı ve para gibi.)öğrenildiğinde olay gizli tutulup çocuğun diğer arkadaşlarının duyması önlenmeli çalma olayının oluş biçimi göz önünde tutulup “idare, öğretmen, rehber öğretmen ve veli” çerçevesinde tutulup; değerlendirip, çözüme kavuşturulmalı, çocuğun rencide olması önlenmelidir. Unutmayalım ki çocuklar yaşadığı ve yaşatılan olaylardan çabuk etkilenir ve yaptığı eylemleri bu etkiler sonucunda yerine getirir. Çocuklar eylemlerini yerine getirirken ortaya çıkacak sonuçlarını kestiremezler. Çocuklarda kleptoman olabilir. Bu gibi olaylar iyi yönetilmeli iyi yönetilemezse ruhunun derinliklerinde derin yaralar bırakacaktır.