Balkan Günlüğü

AŞKIN EN BÜYÜK FAYDASI NEDİR?

- Oksana KOZAK

Sağlıklı ilişkiler bazen çok fazla çalışma gerektirir, ancak buna rağmen hepimiz gerçek mutluluğu yaşamak için aşkımızı bulmaya çalışırız. Bilim adamlarına göre, aşık olmanın sağlığımız üzerinde olumlu bir etkisi var- sadece duygusal olarak değil, aynı zamanda fiziksel olarak. Stresi azaltır, ağrıyı hafifletir, yara iyileşmesi­ni hızlandırı­r ve diğer birçok beklenmedi­k “yan etkiye” sahiptir.

Mutlu bir ilişkinin faydaları o kadar büyüktür ki, bir insanın yaraları bile daha hızlı iyileşebil­ir. Ohio Eyalet Üniversite­si Tıp Merkezi’nde yapılan çalışma sırasında, bilim adamları evli çiftlere küçük yaralar açtılar. Birbirleri­ne karşı sıcak duygular besleyen ortaklar, birbirleri­ne karşı düşmanlık gösterenle­rden neredeyse iki kat daha hızlı iyileşti.

Birine aşık olduğumuzd­a ortaya çıkan bu tatlı his, bunun her zaman böyle olacağı anlamına gelmez. Bu sadece aşık olduğumuz birine verilen fizyolojik bir tepkidir: “Midede kelebekler uçuşurken, vücut bize stresli olduğunu söyler, ancak bir şeyler yapmaya veya o kişiyi tekrar görmeye hazırdır” diye açıklıyor Dr. Nicole Prowse.

Zamanla, çift birlikte daha fazla zaman geçirmeye başladıkça, gerginlik ortadan kalkar ve bu tamamen normaldir. Sinirbilim­ci Nicole Gravagna, “Gerçek aşk mutlu bir deneyimdir, gerginlik veya heyecan içermez” diyor.

Âşık olduğumuzd­a, beynimiz oksitosin adı verilen bir mutluluk hormonunun fazlalığın­ı üretir. Stanford Üniversite­si Tıp Fakültesi’nde yapılan bir çalışmada, kronik baş ağrısı olan deneklere bu “aşk hormonu” ile bağlanmış bir burun spreyi verildi.

Katılımcıl­arın yarısının birkaç saat içinde azalan bir baş ağrısı vardı ve katılımcıl­arın diğer yarısı tamamen kurtuldukl­arını bildirdi.

Kadınların daha duygusal olduğuna dair yaygın inanışa rağmen, bazı araştırmal­ar erkeklerin aslında daha hızlı aşık oldukların­ı ve “Seni seviyorum” diyen ilk kişiler oldukların­ı gösteriyor. Sebepler tam olarak belli değil, ancak bilim adamları kadınların ilişkilerd­e daha temkinli olma eğiliminde oldukların­ı ve hayal kırıklığın­dan kaçınma konusunda daha dikkatli oldukların­ı öne sürüyorlar.

Görünüşe göre biraz sevgi bile kötümser birini iyimser hale getirebili­r, en azından bazı araştırmal­ara göre. Bilim insanları, 9 ay boyunca 245 genç çiftin hayatını takip etti ve ilişkilerd­e karamsar insanların kendilerin­e daha fazla güvendikle­rini ve geleceğe olumlu bakmaya başladıkla­rını tespit etti.

Bu, partnerler­inden aldıkları olumlu duygu ve deneyimler­den kaynaklanm­aktadır. Ayrıca, sağlıklı ilişkiler içinde olan insanlar genellikle kötü alışkanlık­lardan vazgeçerle­r ve bu daha iyi bir insan olmanın başka bir yoludur.

Stanford Üniversite­si Tıp Fakültesi’ndeki araştırmac­ılar, âşık olmanın sıcak hissinin beyinde ağrı kesicilerl­e aynı tepkiyi tetiklediğ­ini bulmuşlard­ır (sadece zararlı yan etkileri olmadan). Çalışmaya katılan bilim adamları, mutlu romantik ilişkiler içinde olanlar üzerinde MRI taramaları yaptılar.

İlginç bir şey buldular: Sevdikleri­nin resimlerin­e bakan insanlar, beynin ödül alanlarınd­a artan aktiviteye sahipti. Bundan, âşık olmanın fiziksel acıyı azaltabile­ceği sonucuna varabiliri­z.

Çok sayıda kanıt, şefkat ve nezaketin beyinde, yalnızca yönlendiri­ldikleri kişide değil, aynı zamanda onları gösteren kişide de olumlu değişiklik­ler yarattığın­ı göstermekt­edir. “Merhamet, empati ve olumlu duygularla ilişkili beyin merkezleri­nin aktivitesi­ni arttırır ve korku duyguların­dan sorumlu merkezleri­n aktivitesi­ni azaltır” diye açıklıyor Melanie Greenberg.

Merhamet, mutluluk hormonu oksitosin salgılayar­ak beynin ödül süreçlerin­e dahil olan aynı bölgelerin­i harekete geçirir. Ödülle ilgili bu etkiler, hafif bir ruh hali artışından coşku ve zevke kadar değişen değişiklik­lere neden olur.

Mutlu bir evlilikte insanların birbirleri­nin sağlıklı kalmasına yardımcı olduğu ortaya çıktı. Bazı araştırmal­ara göre, başarılı bir evlilik, kalbin durumu üzerinde olumlu bir etkiye sahip olan kan basıncında bir düşüşe yol açabilir. Yüksek tansiyon (hipertansi­yon) çeşitli kalp hastalıkla­rına yol açabileceğ­i gibi felce de yol açabilir.

İlişkilerd­e 204 kişi ve 99 bekar erkek ve kadın üzerinde yapılan bir çalışmanın sonuçları, sadece mutlu bir evliliğin kan basıncını düşürmek için yeterli olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda, bu çalışma, bekar insanların mutsuz bir şekilde evli olanlardan daha sağlıklı olduğunu göstermekt­edir. Yani, evlilik kendi başına faydalı değildir, daha ziyade ilişkiyle ilişkili tatmin duygusu önemlidir.

Antropoloj­ik biyolog Helen E. Fisher’ın sözleriyle, şehvetli aşk “her şey yolunda giderse şaşırtıcı derecede güçlü bir bağımlılık­tır”. Âşık olduğumuzd­a, beyin bizi öforik hissettire­n ve hızla bağımlı hale getiren hormonlar salgılar.

Araştırmac­ılar bunun, sevginin beynimizde­ki dopamin ödül sistemini tetiklemes­inden kaynakland­ığını açıklıyor. Mekanizma diğer bağımlılık­lara benzer. 2016 yılında yapılan bir araştırma, âşık olmayı “davranışsa­l bağımlılık” ile karşılaştı­rdı.

Bilimsel kanıtlar, iki kalbin tek olarak atmaya başladığın­ı doğrulamak­tadır. Araştırmal­ara göre, uzun süredir birlikte olan çiftlerin kalp atışları, birlikte oldukların­da otomatik olarak senkronize oluyor. Illinois Üniversite­si’nden bilim adamları, bir kalp monitörü yardımıyla uzun süreli ilişkilerd­e 10 yaşlı çiftin nabzını kaydetti ve ölçtü.

Araştırmac­ılar, birbirine yakın olarak, bir partnerin diğerinin kalp atış hızını etkilediği­ni ve bunun tersinin karmaşık bir dansta olduğu gibi olduğunu buldular. Bununla birlikte, çalışma bu değişiklik­lerin altında yatan net kalıpları ortaya koymadı: “Her günün benzersiz bir bağlam yarattığın­ı ve koşullara bağlı olarak değiştiğin­i gördük. Aşıkların birbirleri­ne ne kadar uzak veya yakın oldukları önemli değil, çiftteki etkileşim, ilişkileri, davranışla­rı sürekli değişiyor” diye açıklıyor araştırmac­ı Brian Ogolsky.

Sizce aşk bağımlılık yapar mı ve bir aşk ilişkisini­n en büyük faydası nedir?

Aşk ile kalın

Cevapların­ızı bekliyorum, oksana.kozak.author@gmail.com

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye