İDRAR HÜCRELERİNDEN MİNİ BÖBREKLER
Utrecht Üniversitesi Tıp Merkezi ve Hubrecht Enstitüsü’nden bilim insanları, başarılı bir şekilde idrar hücrelerinden böbrek benzeri organlar oluşturdu.
Bu araştırma böbrek hastaları için daha kolay ve geniş ölçekte yeni tedavilerin geliştirilmesine yön verebilir.
Kök hücre araştırmalarındaki devrim niteliğindeki gelişmeler sayesinde, bilim insanları laboratuvarda mini bağırsak, karaciğer, akciğer ve pankreas gibi organlar geliştirebiliyorlar. Yakın zamanda, “Pluripotent” kök hücre isimli hücreleri büyüterek bunu böbrekler için de uygulamayı başardılar. Utretch Üniversitesi’nden araştırmacılar çalışmalarında, ilk kez doğrudan hastadan alınan yetişkin kök kullandılar ve sonuç olarak da idrar hücrelerinin bu amaç için uygun olduklarını kanıtladılar.
Laboratuvarda oluşturulan mini böbrek, normal bir böbrek gibi görünmüyor ama basit hücre yapıları gerçek böbreklerin birçok özelliğini paylaşıyor. Dolayısıyla araştırmacılar bunları belli böbrek hastalıkları için kullanabilecekler. Utretch Üniversitesi Moleküler Genetik Merkezinde profesör ve Hubretch Enstitüsü’nde grup lideri olan Hans Clevers, şu açıklamayla dikkat çekiyor; “Çeşitli hastalıkları modellemek için mini böbrekleri kullanabiliriz: Kalıtsal böbrek hastalıkları, enfeksiyonlar ve kanser gibi. Bu tam olarak neyin yolunda gitmediğini anlamamıza olanak tanıyabilir. Sağlıklı böbreğin çalışmasını daha iyi anlamamıza neden olacak ve umarım bu sayede ileride böbrek hastalıkları için yeni ve daha geçerli tedaviler geliştirebileceğiz.”
Utretch UMC Deneysel Nefroloji’de profesör olan Marianne Verhaar; böbrek nakli olan hastaların viral enfeksiyon kapma riski taşıdığına dikkat çekiyor ve şöyle bahsediyor; “Maalesef, şu anda bunun için etkili bir tedavi yok. Laboratuvarda, mini böbreğe bazı hastaların böbrek nakli sonrası kaptığı bir viral enfeksiyonu verebiliriz. Daha sonra bu enfeksiyonun belli bir ilaçla tedavi edilip edilemeyeceğini tespit edebiliriz.” Venhaar; doktorlar, araştırmacılar ve teknik uzmanlarla birlikte çalıştıklarını söylüyor; “Bu şekilde iş birliği yapmak çalışmamızda büyük bir farklılık yarattı. Birlikte, böbrek hastaları için yeni tedaviler geliştirebileceğimize inanıyoruz. Uzun vadede; mini böbrekleri kullanarak gerçek, işlevli bir böbrek –kişiye özel bir böbreküretebilmeyi umut ediyoruz ama bunun için önümüzde daha uzun bir yol var.”
Araştırmanın sonuçları Nature Biotechnology’de yayınlandı.