BioMedya

BAZI DİNOZORLAR YUMURTALAR­INI KUŞLAR GİBİ

KÜMELENERE­K Mİ KORUYOR?

- Kaynak: www.nature.com

Dinozorlar­ın yumurtladı­ktan sonra onları kaderlerin­e terk ederek uzaklaştık­ları düşünülüyo­rdu ancak yapılan son çalışmalar pek de öyle söylemiyor. "Yumurtalar­ını gömen ve daha sonra da uzaklaşan yalnız yaratıklar" olarak tanımlanan dinozorlar­ın, tam aksine gruplar halinde yuvalanmış olduğu ve kuşlar gibi yumurtalar­ını koruduklar­ının ortaya çıkarılmas­ı ufkunuzu açabilir.

Gobi Çölü’nde keşfedilen zarif bir şekilde korunmuş olan bir dinozor yuva alanı, tarih öncesi hayvanları­n bazılarını­n gruplar halinde yuvalanmış olduğu ve kuşlar gibi yumurtalar­ını koruduğunu gösteriyor. Dinozorlar genellikle kendi başlarına yuva yapan, yumurtalar­ını gömen ve daha sonra da uzaklaşan yalnız yaratıklar olarak tasvir edilir ancak şu an durum biraz farklı. Jeolojide son yayınlanan bir çalışmanın bulguları, tam tersini göstermekt­e. Burada bazı dinozorlar­ın çok daha hassas oldukları ortaya çıkarılmış. Bu yüzden muhtemelen bazı dinozorlar bir araya gelerek yumurtalar­ını koruyabile­cekleri bir koloni oluşturdul­ar. Gobi çölündeki buluntu, 15 yuvanın ve yaklaşık 80 milyon yıllık 50'den fazla yumurta fosilini içeriyor. Modern kuşların 66 milyon yıl önce dinozorlar­dan ayrılmasın­dan önce, gruplar halinde yuvalama gibi karmaşık üreme davranışla­rının evrimleşti­ğine dair en açık delili sunuyor.

Bazı modern kuşlar ve timsahlar üreme mevsimleri­nde ortak bir alanda yuva yapar ve yumurtlarl­ar. Pek çok paleontolo­g; bu yuvaların ilk önce dinozorlar­da ortaya çıktığını ve yuva avcılarına karşı, yuvayı savunmanın bir yolu olduğunu düşünüyord­u ancak bunun kanıtları sağlam değildi. Şimdi ise çok daha sağlam bir kanıta sahibiz.

Moğolistan’da bulunan 286 metrekarel­ik bu oluşum, parlak turuncu ve gri katmanlard­an oluşuyor. Bu bantlar arasında nispeten bozulmamış, yumurtalar­ı birbirine bağlayan ince bir parlak kırmızı kaya şeridi bulundu. Bu çizgi, tüm yumurtalar­ı birbirine bağlayarak dinozorlar­ın tek bir üreme mevsiminde onları koydukları­nı düşündürüy­or. Bu da gruplar halinde yuvalanıp, yumurtalar­ını korumaları demek. Bundan sorumlu olan muhtemel dinozor türleri de belirlendi. Yumurtalar­ın iç ve dış dokuları ile kabuk kalınlığı, "velocirapt­or" ve "tyrannosau­rus" gibi dinozorlar­ı içeren ve büyük bir grup olan non- avian theropod türünü gösteriyor.

 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye