KÜRESEL ISINMA İLE NELER DEĞİŞİYOR?

Harvard University'den bilim insanlarının yaptığı ve Science Advances dergisinde yayımlanan bir çalışma, gezegenimiz ısındıkça birçok insan için geceleri iyi bir uyku çekmenin daha da zorlaştığını gösteriyor.

ABD'de yaşayan 750.000 kişinin verilerine dayanan bu araştırmada, sıcaklıkların yüksek olması durumunda insanların daha az uyku çektiğine işaret ediliyor. Özellikle yaşlılar ve görece düşük sosyal statüye sahip bireylerin sıcak gecelerde uyumaya zorlandığı görülüyor. Harvard Üniversitesi'nden Nick Obradovich ve çalışma arkadaşlarının tahminlerine göre, gezegenin sıcaklığı artmaya devam ettikçe uyku kaybındaki artış da daha büyük olacak. Bu çıkarıma göre her 100 kişi için, küresel ısınma mevcut hızında devam ederse 2050'de yılda altı ekstra uykusuz gece olacak.

İnsan vücudunun sıcaklıktan korunmasının yolu iyi bir gece uykusudur. Ayrıca, uyku yoksunluğunun insanın çalışabilme yetileri ve sağlığı açısından sayısız olumsuz etkisi olduğu biliniyor. Küresel ısınmadan kaynaklı sıcaklık artışları da gündüze kıyasla gece daha yoğun hissediliyor.

Dünya’nın birçok bölgesinde insanlar bu sıcaklık artışına adapte olabileceklerdir fakat özellikle Güney Doğu Asya gibi daha sıcak bölgelerdeki insanlar üzerindeki bu sıcaklık artışının etkisi çok daha ağır olabilir. Eğer ki bu etkinin önüne klimalarla geçmeye çalışırsak, bu sefer karbon emisyonlarında olağan dışı bir yükselişe sebep olabiliriz. Sanayileşme öncesi çağlardan beri gezegenin 1°C'den daha fazla ısındığı göz önüne alındığında, iklim değişikliği sonucunda zaten uyku sürelerimiz azalıyor. Hayvanların da bu artıştan etkilendiğini biliyoruz. Bazı hayvanlar artık kış uykularına daha az zamana harcıyorlar ya da artık hiç kış uykusuna yatmıyorlar.

Küresel Isınmadaki ''Duraklama'' Döneminin Sebebi Ne?

Dünya’nın ortalama sıcaklık seviyesi hala artmaya devam ediyor. Fakat geçmişten farklı olarak bu dönem küresel ısınmada bir ‘’duraklama’’ dönemi olarak adlandırılıyor.

Peki, bilim insanlarının bu dönemi duraklama dönemi olarak adlandırmalarının sebebi ne?

15 yıl önce Dünya’nın ortalama sıcaklığındaki artış, şimdiki döneme kıyasla oldukça hızlıydı. Fakat 10-15 yıllık bir süre zarfı içerisinde gezegenimizin sıcaklığının artışındaki ivme azaldı. Bilim insanları bu yüzden son 10-15 yıllık dönemi duraklama ‘’pause’’ dönemi olarak adlandırıyorlar.

Dünya’nın sıcaklığındaki artışın çok yüksek bir hızda gerçekleşmesi, Dünya’nın ve Dünya üzerindeki canlıların geleceği için oldukça korkunç. Fakat Dünya’nın sıcaklığının daha yavaş artması, keskin artışa göre daha tolare edilebilir bir durum.

Peki, sıcaklıktaki artış hızının yavaşlaması ne anlama geliyor?

Bilim insanları bu durumu analiz etmek için, 1880’den 2010’a kadar olan ısınma verilerini analiz ettiler. Önermelere göre duraklama döneminin oluşmasının sebebi okyanus döngüleri. Pasifik onlarca yıllık salınımından ve Atlantik onlarca yıllık salınımından kaynaklanan bu duraklama dönemi ise önümüzdeki 10 ila 20 yıl içerisinde yerini tekrar hızlı artışa bırakacak.

Pasifik ve Atlantik okyanuslarının sıcaklıkları, özellikle de üst katmanlarındaki sıcaklıkları, doğal bir döngüde sürekli değişiyor. Bu döngünün kaynağı da dünyanın geriye kalan bütün denizlerindeki sular. Analizler gösteriyor ki, Kuzey Pasifik Okyanusu ısındığında Kuzey Atlantik Okyanusu soğuyor ya da tam tersi şekilde Kuzey Atlantik ısındığında Kuzey Pasifik soğuyor. Bu denkleştirme, kuzey yarım kürenin sıcaklığını da doğal olarak etkiliyor.

Geçtiğimiz 10 yılda da bu denge geçmişe nazaran biraz daha farklı kurulmuştu. Pasifik Okyanusunun soğuması, Atlantik Okyanusunun ısınmasına karşı üstün gelmişti. Bu da geçtiğimiz 10-15 yıllık süreç içerisinde, küresel ısınmayı bir nebze olsun yavaşlatabilmişti.

Science dergisinde yayınlanan çalışmada küresel ısınmanın yeniden yüksek hızda artış trendine gireceğiyle ilgili bir tahminde bulunulmamış. Fakat tarihsel süreçte bu durumun 130 yıllık bir döngüde gerçekleştiği de rahatlıkla okunabiliyor. Bu da demek oluyor ki, küresel ısınmanın duraklama döneminden çıkıp yeniden süper hızda ısınmaya geçmesine çok az bir süre kaldı.

Kaynaklar: • Science Advances, DOI: 10.1126/ sciadv.1601555 • Hot, sleepless nights will get more common with climate change, New Scientists, Retrieved from https://www. newscientist.com/article/2132843hot-sleepless-nights-will-get-morecommon-with-climate-change/ • Atlantic and Pacific multidecadal oscillations and Northern Hemisphere temperatures Byron A. Steinman, Michael E. Mann, and Sonya K. Miller Science 27 February 2015: 347 (6225), 988991.