ÇERNOBİL’DE YETİŞEN MANTAR, ASTRONOTLARI RADYASYONDAN KORUYABİLİR

Mars’a insanlı yolculuklar için hazırlıklar devam ederken, mürettebatı ölümcül kozmik radyasyondan korumak için halen çeşitli çözümler üretilmeye çalışılıyor. Dünyanın saygın üniversitelerinden bilim insanları, Çernobil Nükleer Santrali çevresinde yaşayan bir mantar türünün radyasyonu absorblayarak, uzayda kullanılabileceğine dair giderek güçlenen kanıtlar buldu.

New Scientist dergisinin raporuna göre, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda(ISS) test edilen çok küçük bir numunenin kozmik ışınları bloke edebildiği görüldü. Normalde kalkanların paslanmaz çelik ya da farklı bir materyalden yapılması ve uzaya ayrı gönderilmesi planlansa da, maliyetler giderek büyüyor.

ISS çalışmasının arka planında çalışan, Johns Hopkins ve Stanford Üniversitesi’nden bilim insanları sadece 2 mm kalınlığında bir Cryptococcus neoformans mantar numunesinin bile kozmik ışınları % 2 oranında bloke ederek, absorbladığını buldu. Tabi ki 2 mm’lik bir numune astronotları, zararlı kanserojen kozmik ışınlardan koruyamaz. Fakat bilim insanlarına göre, 21 cm kalınlığında bir mantar tabakası ile gelecek Mars görevlerinde astronotlar korunabilir.

Mantar Kendini İyileştirebiliyor

Ayrıca, araştırmacılar bu mantar malzeme ile uzay kıyafetinin nasıl kaplanabileceğini araştırıyor. Fakat New Scientist’in raporuna göre, bu araştırmanın temeli hasarlı mantar kalkanlarını tekrar büyüyebileceğine dayanıyor. Araştırmanın yardımcı yazarlarından Stanford Üniversitesi’nden Nils Averesch; “Bu mantarı asıl muhteşem kılan, sadece birkaç grama ihtiyacınız olmasıdır. Mantar kendi kendini kopyalıyor ve iyileştiriyor. Hatta güneş patlamaları radyasyon kalkanına hasar verse bile, birkaç gün içinde tekrar büyüyerek eski haline gelebiliyor” diyor.

Cryptococcus Neoformans Hakkında

Cryptococcus neoformans; hem bitki hem hayvanlarda yaşayabilen, kapsüllü, maya tipli bir mantar (fungus) türüdür. Teleomorf adı olan Filobasidiella neoformans ile de bilinen bu tür, mantarların beş ana tipinden biri olan Basidiomycota sınıfına aittir. C. neoformans genelde (tek hücreli) mayalar gibi tomurcuklanarak çoğalır. Bazı şartlarda ise hem laboratuvarda hem doğada, C. neoformans ipliksi mantar gibi büyür. Maya gibi büyürken C. neoformans polisakkaritlerden oluşmuş bir kapsüle sahiptir. Kapsülün mikroskop altında kolay görünmesi için çini mürekkebi kullanılır. Mürekkepteki pigment tanecikleri küresel maya hücresi çevreleyen kapsülün içine giremedikleri için hücrelerin etrafında siyah bir halo oluşur.

Kaynaklar: • https://futurism.com/the-byte/fungus-chernobyl-protect-astronautscosmic-rays?mc_eid=11cf4dbe30&mc_cid=0a4d43fe28 https://www.gercekbilim.com/cernobil-yetisen-mantar-astronotlari-marsgorevi-radyasyondan-kalkan/

•