SÜRDÜRÜLEBİLİR VE SAĞLIKLI DİYETLER İÇİN GELECEKTEKİ YİYECEKLERİN POTANSİYELİ
Geleneksel olmayan gıdalar küresel ilgi görüyor. Böcekler, yosunlar ve midyeler, geleneksel tüketim bölgelerinin dışında giderek daha büyük bir ölçekte üretilmektedir. Ayrıca mikroalg ve mikroorganizmalar gibi mikroorganizmalardan elde edilen gıdalar, şu anda ticari bir ölçekte üretilirken, “laboratuvarda yetiştirilen et” olarak da bilinen kültür-et, yakın gelecekte ticari olarak temin edilebilir. Bu nedenle şu soru ortaya çıkmaktadır: “Geleceğin” gıdaları olan bu besinler besleyici ve sürdürülebilir bir şekilde üretilebilir mi?
Küresel gıda sistemi şu anda gezegen üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Küresel sera gazı emisyonlarının bir çeyreğinden sorumludur, arazi kullanımı değişikliği ve biyoçeşitlilik kaybını teşvik eder ve küresel azot ve fosfor döngülerini değiştirir. Sığır, süt ve domuz eti gibi hayvansal gıdaların üretimi ve tüketimi; bu çevresel etkilerin çoğundan sorumludur.
Gezegene uygun bir diyet arayışında, temel odak daha fazla bitkisel kaynaklı gıda tüketmek ve daha az hayvansal gıdalar tüketmek iken oysaki gelecekteki yiyecekler olarak adlandırdığımız şeyin potansiyeli daha az. Bununla birlikte, hayvansal gıdaların besin açısından yoğun olduğunu biliyoruz ve bize B12 vitamini gibi yüksek oranda biyoyararlanabilen proteinler, esansiyel yağ asitleri, mineraller ve vitaminler içeren bir karışım içerirler.
Bu yüzden merak ettik; böcekler, deniz yosunu veya mikroalg gibi gelecekteki yiyeceklerin potansiyeli nedir? Bize gerekli olan makro ve mikro besinleri yeterli miktarlarda ve mevcut hayvansal besinlerden daha sürdürülebilir bir şekilde sağlayabilirler mi? ”.
Nature Sustainability dergisinde yayınlanan “Sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme için gelecekteki yiyeceklerin potansiyeli” başlıklı yazıda araştırmacılar bu soruyu cevaplamayı hedeflediler. Gelecekteki gıdalar üzerinde mevcut beslenme ve çevre çalışmalarını sentezlediler, analiz ettiler ve performanslarını hayvansal ve bitkisel kaynaklı gıdalarla karşılaştırdılar. Elde ettikleri sonuçlar; gelecekteki yiyeceklerin, en çok tüketilen bitki kaynaklı gıdalara kıyasla mevcut hayvansal kaynaklı gıdalar için çekici besleyici alternatifler olduğunu belirlediler.
Bu besleyici yoğun gıdalar, eğer akıllıca karıştırılmışsa geleneksel hayvan kaynaklı gıdalarda mevcut olan temel besinlerin tam bir dizisini sağlayabilir.
Bununla birlikte, bazı durumlarda iklim faydaları yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişe bağlıdır; çünkü geleneksel hayvan kaynaklı gıdaların çoğunun aksine gelecekteki gıdaların sera gazı emisyonları çoğunlukla yüksek enerji tüketen süreçlerden kaynaklanmaktadır.
Hayvansal besin maddelerini gelecekteki yiyeceklerle değiştirmemiz gerektiği anlamına mı geliyor? Bu soruya kesin bir cevap vermek için çok erken. Sonuçlar, gelecekteki gıdaların ham besin bileşimine dayanmaktadır. İşleme, hazırlama ve pişirmenin beslenme kalitesi üzerindeki etkileri ve besinlerin vücut tarafından alınabilme derecesi (biyoyararlanım) henüz yeterince araştırılmamıştır ve bu nedenle yapılan araştırmaya dahil edilememiştir.
Araştırmacılar son olarak şunu ekliyor, “İnsan beslenmesi, gıda işleme ve güvenlik, teknoloji ve yenilik gibi farklı alanlarda çok ihtiyaç duyulan araştırmalara ilham vermesini ve diyetlerimizde gelecekteki yiyeceklerin potansiyel rolleri hakkındaki tartışmayı genişletmesini umuyoruz. Toplumdaki tüm paydaşları, geleceğin yiyeceklerinin rolü hakkında, halkın yanı sıra gezegen uğruna diyaloğa dahil etmeliyiz”.
Kaynaklar:
• “The potential of future foods for sustainable and healthy diets” in Nature Sustainability at https://doi.org/10.1038/ s41893-018-0189-7 • https://www.populertarim.com/ surdurulebilir-ve-saglikli-diyetler-icingelecekteki-yiyeceklerin-potansiyeli