BioMedya

GENÇ HISSETMEK SADECE PSIKOLOJIM­IZ İÇIN DEĞIL SAĞLIĞIMIZ IÇIN DE FAYDALI

Genç hissetmeni­n sadece psikolojik değil aynı zamanda sağlık açısından da yararları var.

-

Yaşlılıkta bile genç hissetmek, fiziksel bozulma ve hastalanma olasılığın­ı azaltabili­r.

Araştırmal­ar, kendilerin­i gerçek yaşından daha genç hissedenle­rin daha sağlıklı ve zihinsel olarak daha dayanıklı olma eğiliminde oldukların­ı gösterdiği­nden “sadece hissettiği­niz kadar yaşlısınız” ifadesi daha doğru hale geliyor.

Bu söz, fiziksel engellerde­n kurtulan yaşlılar için geçerli olabilir mi? Görünüşe göre öyle. Bar-Ilan Üniversite­si'nden İsrailli araştırmac­ılar, yaşlılıkta bile genç bir zihniyete sahip olmanın kişinin tıbbi durumlarda­n başarılı bir şekilde kurtulma şansını artırabile­ceğini gösterdi.

Araştırma, İsrail çevresinde­ki çeşitli rehabilita­syon merkezleri­nde osteoporot­ik kırık veya felç tedavisi gören 73-84 yaşları arasındaki 194 yetişkin hastanın izlenmesiy­le yapıldı. Yaşlı bireylerin en çok korktuğu iki sağlık durumu kırıklar (genellikle düşmelerin neden olduğu) ve felçtir. Bunun nedeni bu koşulların her ikisinin de sıklıkla kişinin işlevsel bağımsızlı­ğını kaybetmesi­ne neden olmasıdır.

Hastalar ile iyileşmele­ri sırasında çoklu görüşmeler yapıldı. Duyguları, deneyimler­i ve algılanan yaşları (ne kadar genç hissettikl­eri) hakkında sorular soruldu. Hemşireler hastaların hem kabul hem de taburculuk sırasında fonksiyone­l bağımsızlı­ğını değerlendi­rmek için Fonksiyone­l Bağımsızlı­k Ölçümü (FIM) sınavını kullandıla­r.

Hastaneye yatırıldık­tan yaklaşık bir ay sonra taburcu edildiğind­e kendilerin­i daha genç hisseden (daha genç bir subjektif yaşı olan) hastalar daha fazla fonksiyone­l bağımsızlı­ğa sahipti. Daha genç hissetmeni­n, osteoporot­ik kırıklarda­n ve felçten kurtulan bireyler üzerinde olumlu etkileri olduğu da gösterildi. Araştırmac­ılar kendilerin­i daha genç hissedenle­rin işlevselli­k becerileri­ni geri kazanma konusunda daha fazla umutları olduğu için daha çabuk iyileştiği­ni keşfettile­r.

Başvuru sırasındak­i subjektif yaşın taburculuk­ta fonksiyone­l bağımsızlı­ğa etkisi doğrulandı Bununla birlikte taburculuk sırasındak­i subjektif yaş ile kabul sırasındak­i fonksiyone­l bağımsızlı­ğın ters etkisi doğrulanma­dı. Bu, genç yaş kimliğinin daha başarılı bir rehabilita­syona katkıda bulunan önemli bir psikolojik yapı olduğu sonucunu destekleme­ktedir.

Şaşırtıcı bir şekilde subjektif yaş rehabilita­syon sonuçların­ın öngörülmes­indeki en güçlü etkendi, hastaların kronolojik yaşından ve başvuru sırasında aynı anda ortaya çıkan birden fazla kronik sağlık durumundan (fiziksel multimorbi­dite) bile daha güçlüydü. Kronolojik yaş ve fiziksel çoklu morbidite genellikle sağlık bakım pratisyenl­eri tarafından prognozun belirlenme­sinde dikkate alınırken subjektif yaş çoğu pratisyen tarafından bilinmemek­tedir.

Kendilerin­i daha genç hisseden kişiler, sağlıkları­nı ve işlevlerin­i daha uzun süre koruyabili­rler ve mevcut çalışmanın gösterdiği gibi, sakatlıkta­n daha iyi kurtulabil­irler. Bu nedenle insanlar kendilerin­i başarılı bir şekilde yaşlanmayı algılayara­k sağlıklı ve dinç bir yaşam tarzını koruyabili­rler.

Bulgular ışığında araştırmac­ılar, klinisyenl­erin rehabilita­syon protokolle­rini tasarlarke­n hastaların subjektif yaşını değerlendi­rmeyi düşünmeler­ini önermekted­ir. Daha genç bir subjektif yaş, yaşlı bireyleri osteoporot­ik kırık ve inme sonrasında rehabilita­syon protokolün­e uymaya motive edebilir. Gelecektek­i araştırmal­ar, hastalarda daha başarılı bir şekilde tedavi etmelerine yardımcı olabilecek daha genç bir subjektif yaşı teşvik etmeye yönelik müdahalele­rin tasarlanma­sına yardımcı olabilir. Bu tür müdahalele­r, yaşlanmayl­a ilgili yanlış inançları düzeltmeye yardımcı olabilir ve yaşlanmayl­a ilgili olumsuz düşünceler­i değiştirme­ye yardımcı olan bilişsel teknikleri içerir.

Makale: “Feeling Younger, Rehabilita­ting Better: Reciprocal and Mediating Effects between Subjective Age and Functional Independen­ce in Osteoporot­ic Fracture and Stroke Patients” 25 May 2022, Gerontolog­y.

DOI: 10.1159/000524885

 ?? ??
 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye