Katar’ın yapacağı enerji yatırımlarına Türk şirketleri de dahil olabilir
Özellikle kendisine karşı komşu ülkeler tarafından 2017 yılı Haziran ayında başlatılan ve halen devam eden blokajın yanı sıra 2030 vizyonu çerçevesinde de değişikliklere giden Katar, bu süreçte ekonomisinin hidrokarbon kaynaklara olan bağımlılığını azaltmak ve ekonomik faaliyetleri çeşitlendirmek için kapsamlı hukuki ve idari değişikliklere gitti. Bu kapsamda en önemli gelişme, yabancı yatırımcıların her türlü sektörde yüzde 100 sermaye sahibi olmasının önünü açan ve yatırımcıların Katar pazarına girişinde bazı kolaylıklar sağlayacak 2019 yılı 1 sayılı Yasası’nın yayımlanması oldu. Söz konusu yasa ile yabancı yatırımcılar tüm sektörlerde, yatırım öncesi Ticaret ve Sanayi Bakanlığı bünyesinde kurulacak ilgili otoriteden izin alınması suretiyle, yüzde 100 hissesi kendilerine ait bir şirket kurma hakkına sahip oldu. Yasanın uygulanmasına ilişkin alt mevzuat henüz yayımlanmadı ancak, bu yasa ile Katar ülkeye doğrudan yabancı yatırım çekilmesi için önemli bir adım attı.
Yatırımları ilgilendiren bir diğer gelişme ise, 2018 yılı içinde Katar Serbest Bölge İdaresi’nin işlevsel hale getirilmesi ve açılacak iki serbest bölgeye ilişkin çalışmaların hızlandırılması oldu. 2019 yılının ilk yarısın- da bu bölgelerin kullanılır hale getirilmesi amaçlanıyor.
Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması ile karşılıklı yatırımların artırılması hedefleniyor
Katar’a yatırım yapmayı düşünen firmalarımızın, Katar’ın küçük iç pazarının ve nüfusunun bilincinde olması ve çevre ülkelerle yaşanan gerginlik nedeniyle ihracat pazarlarını da iyi değerlendirmesi gerekiyor. Diğer taraftan Türkiye ile Katar arasında imzalanan Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması, yürürlüğe girmesi sonrasında Türk ürünlerine Katar pazarında önemli avantajlar sağlayacak ve karşılıklı yatırımların artmasına katkı sağlayacak.
Üretime dönük yatırım sınırlı
Katar’da son dönemde öne çıkan Türk yatırımları genellikle perakende ve hizmet sektöründe ve çoğunlukla franchise ya da yerel ortaklıklar kurulması yöntemi ile yapılan yatırımlar. Bu kapsamda HORECA sektöründen firmalarımızın Doha’da restoran ve kafe yatırımlarını görüyoruz. Bunun dışında mücevherat, mobilya ve hazır giyim sektöründeki firmalarımız Katar’da yeni mağazalar açıyor. Bunların sayısının yeni dönemde artması bekleniyor.
Katar’da halihazırda üretime dönük yatırım sayısı oldukça sınırlı. Serbest bölgenin faal hale gelmesi ve yeni yabancı sermaye kurallarının uygulanmasıyla bu sayının alüminyum ve çelik işleme gibi sektörlerde artmasını bekleyebiliriz. Sağlık sektöründe ise Türkiye-Katar ortak yatırımı ile kurulmuş bulunan Türk Hastanesi hizmet veriyor.
Katar’a ihracat iki yılda 2.5 kat arttı
Katar-Türkiye ekonomik ilişkileri her geçen yıl daha da gelişiyor, derinleşiyor ve artıyor. 2018 yılında Türkiye’nin Katar’a ihracatı 1.1 milyar seviyesine ulaştı. Bu bir önceki yıla göre yüzde 69’luk artış anlamına geliyor. Katar’a ihracatımız 2017 yılında da yüzde 48 yükseldi. Bu sayede top- lamda Katar’a ihracatımız 2016 yıl sonu ile karşılaştırıldığında 2018 yılı sonunda 2.5 kat arttı. Katar’a ithalat ise 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 27 artarak 335 milyon dolar oldu.
Yatırımlara bakıldığında ise Katar’ın Türkiye’deki yatırımlarının 20 milyar dolara yaklaştığı görülüyor. Diğer taraftan, Türkiye’nin Katar’daki doğrudan yatırımları küçük olmakla birlikte Katar toplam 16.9 milyar dolarlık kümülatif toplam proje bedeli ile Türk müteahhitlik sektörünün yurtdışında üstlendiği işlerin yüzde 4.5’inin alındığı, en çok proje üstlenilen yedinci ülke konumunda. 2018 yılında da alınan 2 milyar dolarlık proje bedeli ile Rusya ve Suudi Arabistan gibi iki büyük pazarın ardından yüz- de 10 payla en fazla iş alınan üçüncü ülke oldu.
Türkiye’ye Katar’dan gelen turist sayısı da Katar vatandaşlarının Türkiye’de aldıkları gayrimenkul sayıları da her geçen yıl artıyor. Katar vatandaşları Türkiye’den 2016 yılında 256, 2017 yılında ise 305 gayrimenkul aldı. 2018 yılında ise Katar vatandaşlarının Türkiye’den aldıkları gayrimenkul sayısının 2.5 kat artarak 764’e yükseldiği görülüyor. Ülkeye gelen turist sayılarına bakıldığında ise Katar’dan Türkiye’ye 2016 yılında 32 bin 681, 2017 yılında ise 48 bin 764 ziyaretçinin geldiği, 2018 yılında ziyaretçi sayısının yüzde 97 artarak 96 bin 327 kişiye ulaştığı görülüyor. 2017 yılı içinde Katar Havayolları