Avrupalılar “Maraş çarığı” diyor

Yaptığı çarıklara ilişkin ‘Osmanlı çarığı’ tanımı yapılsa da Avrupalıların ‘Maraş çarığı’ ifadesini kullandığını söyleyen Hüseyin Kopar, orijinal Maraş çarığını yapan tek insan olduğunu belirtiyor. Yemeniden çarık kültürüne kadar geleneksel mirasa sahip çıkılması gerektiğini kaydeden Kopar, bu konuda yerel yönetimlere çağrı yapıyor.

YAPTIĞI çarıklar Türkiye’de ‘Osmanlı çarığı’ olarak tanımlansa da Avrupalıların ‘Maraş çarığı’ dediğini söyleyen Devlet Sanatçısı Hüseyin Kopar, orijinal Maraş çarığının özelliklerinin farklı olduğunu söylüyor.

Kopar, “Bizim çarıklarımız ayakta mantar ve romatizma yapmaz. Sebebi de manda köselesi ve keçi derisi arasına kil koyuyoruz. O yüzden yazın serin, kışın sıcak olur. Ayrıca biz kişinin ayağına göre ayakkabı yapıyoruz. Fakat piyasada ayakkabı şekline göre ayaklar şekilleniyor. Ayak ölçülerine göre yemeni yapan başka yemenici de yok” dedi.

ALMANYA DERI MÜZESI’NDE ÜRÜNLERI SERGILENIYOR

Hüseyin usta Osmanlı’nın kullandığı 105 çarık modelinin hepsini yapıyor. 36 model dışında kalan modeller uluslararası filmlerde kullanılıyor. Ayrıca sadece çarık değil deri savaş kostümleri de veriyor film setlerine. Türkiye’yi ve Kahramanmaraş’ı dünyada en fazla tanıtan el sanatkarı olarak geçtiğimiz günlerde de yine ödüle layık görülen Kopar, Türk kültür ve turizmini tanıtımında el emeği olarak birincilik ödülü aldı. Almanya Deri Müzesi’nde ise hâlâ ürünleri satılıp sergileniyor. Amerika’ya, Avustralya’ya, İngiltere’ye, İrlanda’ya ürün gönderiyor. Kendi deyimiyle ‘New York’a Maraş çarığı hükmetmiş durumda.

GERÇEK ÇARIĞI YAPAN TEK KIŞIYIM

“Osmanlı çarığı yapan tek adamım” demiyor ama “Fabrikasyonsuz, kimyasalsız, tamamen el emeği ve gerçek Osmanlı çarığı yapan tek adamım” diyor Kahramanmaraşlı usta ve şöyle devam ediyor: “Aksesuar gibi çarık yapıyorlar.

Yapıştırdıktan sonra dikiyorlar. Osmanlı’da yapıştırma yoktu ki. Ben bu formatta çalışan Türkiye’de tek ustayım. Kalifiye eleman da yetişmiyor. Osmanlı çarığı da bu şekilde eriyip gidecek. Ben razıyım usta yetiştirmeye. Belediyelerimiz, halk eğitim merkezlerimiz kurslar açmalı ve özellikle üniversitemiz ‘yemeni’ bölümü için bir an önce harekete geçmeli. Çünkü yemeni Kahramanmaraş’a ait. Sahip çıkalım.”

BIRÇOK OTELDE KULLANILIYOR

Kahramanmaraş’ın çok eski tarihine dayanan köşkerlik (yemenicilik) günümüzde tüm dünyaya yayılıyor. Aynı zamanda turistik anlamda birçok ülkeye de ihracatı yapılıyor. Yunanistan, Amerika, İngiltere ve İrlanda gibi büyük ülkeler buna dahil. Birçok otelde ve turistik mekanlarda otantik bir görüntü oluşturmak için çalışanların Kahramanmaraş’tan ithal ettikleri çarıkları giymektedirler. Köşkerlik Kahramanmaraş’ın kültürünü ve sanatını dünyayla özdeşleştiren bir emek

Derinin özü yumuşatıldıktan sonra koyun ve keçilerin iç organlarının yağları eritilerek, toprakla yağlanıyor. Ustalar derileri renklendirmede kök boya ve toprak boya kullanıyorlar. Deriye boya sürüldükten sonra boyanan kısımlara ince yağ sürülerek hem boyanın derinin içine işlemesi hem de yumuşaması sağlanıyor. Dikme işlemleri pamuk iplerle yapılıyor. Pamuk ipler bal mumuyla mumlanıyor ve böylece çürümeyi ve su geçirmeyi önlemiş oluyorlar. Çarık ve yemenilerin üretimindeki en büyük olay; üretiminin hiçbir safhasında makine kullanılmadan elde dikilmesi.

USTA YETIŞTIRMEYE RAZI OLDUĞUNU SÖYLEYEN HÜSEYIN KOPAR, “BELEDIYELERIMIZ, HALK EĞITIM MERKEZLERIMIZ KURSLAR AÇMALI VE ÖZELLIKLE ÜNIVERSITEMIZ ‘YEMENI’ BÖLÜMÜ IÇIN BIR AN ÖNCE HAREKETE GEÇMELI” DIYOR.