Eskişehir’in milli mücadele tarihine ışık tutan konakları
Kurtuluş Savaşı sırasında Mustafa Kemal Atatürk ve komutanlarını ağırlayan Eskişehir’deki tarihi konaklar, günümüzde yenilenerek milli mücadele tarihimize ışık tutuyor. Yunan işgali sırasında Mustafa Kemal Atatürk’ü ağırlayan “Yeşil Efendi Konağı”, Bakanlar Kurulu’na Ankara dışında ilk kez ev sahipliği yapan “Zaimağa Konağı”, Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü’nün konakladığı “Mestanoğlu Halil Konağı” ile İnönü Savaşlarının sevk ve kumanda edildiği askeri karargah ziyaretçilerini geçmişe götürüyor.
Bağımsızlık mücadelesinde hizmetleri geçen Eskişehir'in konakları, bugün kent yerel yönetimlerinin koruması altında bulunuyor.
İNÖNÜ KARARGAH BİNASI VE SAVAŞ MÜZESİ
Kurtuluş Savaşı sırasında Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü’nün karargah binası olarak kullandığı evde oluşturulan müze, İnönü Zaferi’nin 80’inci yıldönümünde hizmete açıldı. Eskişehir’in İnönü İlçesi’nde yer alan müzede, İnönü Savaşlarını içeren fotoğraflar, İnönü’nün ve diğer kumandanların vermiş oldukları cephe emirleri, Akşehir 1185.Sefer Malzeme Ana
Depo Komutanlığınca verilen silahlar, İnönü Kaymakamlığı'nın savaş alanından topladığı silahlar ve askerî malzemeler sergilenmektedir. Ayrıca İsmet İnönü’nün resmî üniformalarının kopyaları, Eskişehir ETİ Arkeoloji Müzesi etnografya bölümünden getirilen yöresel etnografik eserler görülebilir.
ESKİŞEHİR KURTULUŞ MÜZESİ
İnönü Savaşları sırasında Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü’nün Eskişehir’deki tarihi Odunpazarı Bölgesi’nde konakladığı Mestanoğlu Halil Konağı, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek Cumhuriyet’in kuruluşunun 93’üncü yıldönümünde hizmete açıldı. Müze bilgi ve belgeleri çağdaş teknolojinin yardımıyla sentezliyor. Zemin katta çocukların kullanımı için bir bölüm yer alıyor. Bu bölümde dokunmatik ekranlar kullanılarak Kurtuluş Savaşı ve Lozan Barış Konferansı süreçleri anlatılıyor.
Müzenin üst katında ise “Karikatürlerle Milli Mücadele”, “Gazetelerle Milli Mücadele”, “Strateji Odası” ve “Gösterim Odası” olmak üzere dört ayrı oda bulunuyor. ‘Strateji Odası’nda 6 Ocak 1921’de Yunan Ordusunun saldırısıyla başlayan I. İnönü Savaşı ve bu savaşla eş zamanlı olarak gelişen Ethem İsyanı harita üzerinde animasyonla anlatılıyor. Bu odada ayrıca Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen tarafından yapılan İsmet İnönü, Fahrettin Altay ve Mehmetçik balmumu heykelleri de bulunuyor. Üst kattan çıkış katına inildiğinde ise ziyaretçileri iki oda daha bekliyor. Odalardan ilki “öz çekim odası”. Bu bölümde ziyaretçiler kiosktaki Atatürk ve milli mücadele görsellerinin karşısına geçerek fon fotoğrafı ile kendi fotoğraflarını çekebiliyor, çekilen fotoğraf ziyaretçinin mail adresine anında iletilebiliyor. Eskişehir Kurtuluş Müzesi’nin orijinal bezemeli duvarları ile dikkati çeken diğer odada ise ziyaretçiler dokunmatik fotoğraf havuzunu kullanarak
Kurtuluş Savaşı’nın görsellerine ulaşabiliyor.
YEŞİL EFENDİ KONAĞI ATATÜRK İLE BİR GÜN MÜZESİ
Cumhuriyet’in ilk milletvekillerinden Yeşil Efendi lakaplı Halil İbrahim Efendi tarafından yaptırılan Yeşil Efendi Konağı, Odunpazarı Belediyesi tarafından, Atatürk ile bir gün geçirilebilen bir müzeye dönüştürüldü. Kurtuluş Savaşı’nda Mustafa Kemal Atatürk’ün Eskişehir ziyareti sırasında bir gece kaldığı Yeşil Efendi Konağı, bugün ‘Atatürk ile Bir Gün Müzesi’ olarak hizmet veriyor. Hem Kurtuluş Savaşı’nın hazırlıklarını içeren hem de Kurtuluş Savaşı sırasında bu bölgede bulunan materyallerin sergilendiği müzede, Cumhuriyet’in nasıl kurulduğuna adım adım tanıklık ediliyor. Ziyaretçiler, müzede arttırılmış gerçeklik uygulaması ile Atatürk ve Yeşil Efendi ile fotoğraf çektirebiliyor.
BAKANLAR KURULU’NUN ANKARA DIŞINDA İLK KEZ TOPLANDIĞI YER: ZAİMAĞA KONAĞI
Kurtuluş Savaşı sırasında Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ve dönemin Bakanlar Kurulu’nun Ankara dışında ilk kez toplandığı mekan, Eskişehir’in Sivrihisar İlçesi’ndeki Zaimağa Konağı oldu. Günümüzde konağın ilk katı Zaimoğlu ailesinin yaşamını anlatırken, üst kat ise ziyaretçilerine bir müze atmosferi içerisinde Kurtuluş Savaşı’na, dönemin Bakanlar Kurulu’na, Türk tarihinin önemli toplantısına ve Atatürk’e yönelik kesitler sunuyor.