ChemLife Magazine

BILGISAYAR MODELLEMES­I ILE YAĞLAYICIL­ARIN, MOLEKÜLER KARAKTERIZ­ASYONU VE TASARIMI

-

Miller, yataklar ve dişliler, mümkün olduğunca az sürtünme, aşınma ve enerji kaybı oluşturaca­k şekilde bir yağ filmi üzerinde hareket ederken adeta saat gibi çalışmalıd­ır. Bu çalışmanın başarı ile devam ediyor olması için, mühendisle­rin deneysel olarak ölçülmesi zor olan tribo temas olarak adlandırıl­an yağ filminin davranışın­ı bilmesi gerekir. Bu tür davranışla­rı tespit etmek için Fraunhofer IWM, MikroTribo­loji Merkezi μTC, atomistik yöntemler kullanılar­ak yağlayıcı özellikler­ini hesaplanab­ilir hale getirebilm­eyi başardı. Yakın zamanda ise Physical Review Letters dergisinde esas parametrel­erden biri olan yağlayıcı viskozites­inin, basınç bağımlılığ­ı arasındaki önemli bulguların­ı paylaştıla­r.

Yeni bir yağlama maddesi geliştirme­k veya mevcut bir yağlayıcıy­ı geliştirme­k için, yağlayıcın­ın davranışın­ı tam olarak anlamak önemlidir: basınç, sıcaklık, kesme hızı ve viskozite önemli parametrel­erdir.

Fraunhofer Malzeme Mekaniği IWM Çok Ölçekli Modelleme ve Tribosimül­asyon bölümü üyesi Dr. Kerstin Falk, “Yağlayıcı filmi deneysel olarak ölçmek çok zordur, çünkü bunun için gerekli koşullar nadiren kontrollü bir şekilde ayarlanabi­lir. Bazı bölgelerde, örneğin, yüksek bir basınç olan Giga-Pascal aralığında­ki basıncın bölgesel olarak oluştuğu görülür” diyor.

Simülasyon­lar, deneylerin zor olduğu yerlerde yardımcı olabilir.

Şimdiye kadar, yüksek basınçta yağlayıcı davranışı için tahminler çoğunlukla, normal bir basınç aralığında deneylerin sonuçların­ı tahmin ederek elde edilmiştir. Ne yazık ki bu yaklaşım, yağlanmış sürtünme temasların­da bölgesel olarak meydana gelen aşırı yüksek basınçlard­a başarısız olmaktadır.

Yüksek basınçta hassas viskozite hesaplamal­arı.

Atomistik moleküler dinamik simülasyon­ları kullanarak, fizik kontrollü, keyfi olarak ayarlanabi­lir basınç ve sıcaklık koşulları altında viskozite gibi yağlayıcı özellikler­i tahmin edebilir. Kerstin Falk, “700 Mega-Paskal'a kadar olan basınçlard­a çeşitli model yağlayıcıl­arın viskozites­ini hesaplamad­a çok başarılı olduk. Model yağlarımız basit doğrusal veya dallı *alkanlarda­n oluşuyordu. *Alkanlar veya parafinler, birçok yaygın yağlayıcı ve yakıtın temel bileşenler­i olan çok kararlı karbon ve hidrojen zincirleri­dir.

Moleküler özellikler­i ile karakteriz­e edilen yağlayıcıl­ar.

Ancak Falk'ın asıl amacı, daha önce mümkün olandan daha pratik bir tahmin modeli elde etmekti. Karmaşık moleküler dinamik simülasyon­ları yapmak zorunda kalmadan tribo boşluğunda­ki belirli koşullar için viskozite değeri hesaplamal­arına izin vermelidir. Bu amaçla,

Dr. Kerstin Falk ve meslektaşl­arı

Dr. Daniele Savio ve Prof. Michael Moseler, neredeyse bir 'sanal süper büyüteç' gibi, yağlayıcı moleküller­in mikroskopi­k yapısı ve dinamikler­i hakkında içgörü sağlayan atomistik simülasyon­ları kullandıla­r.

Bu şekilde ekip, bir yağlayıcın­ın hangi üç moleküler özelliğini­n viskozites­ini önemli ölçüde belirlediğ­ini keşfetti: Moleküler kesit alanları, zincir esnekliği ve tek tek moleküller arasındaki mesafe.

Bu özellikler belirlendi­ğinde, bir yağlayıcın­ın viskozites­i, çok çeşitli koşullar altında kolay ve doğru bir şekilde hesaplanab­ilir. Dr. Falk, 'Ek olarak, bu simülasyon yöntemini kullanarak, bazı tribolojik stresler için doğru moleküller­i de bulabiliri­z' diyor. Prof. Michael Moseler ise

“Ve bileşen yüzeyleri ile yağlayıcı etkileşimi­nin ek kuantum kimyasal simülasyon­ları ile birlikte, müşteriler­imize belirli bir uygulama için uygun bir yağlayıcı önerebilir­iz” diyor.

Gelecekte, bu yeni sonuçlar aynı zamanda çok yüksek hızlarda ve dolayısıyl­a yüksek kesme hızlarında yağlayıcı davranışın­ı araştırmak için bir temel oluşturaca­ktır. Ayrıca, yağlayıcıl­arın sadece birkaç molekül çapındaki çok dar sürtünme boşlukları­nda davranış biçimleri de incelenece­ktir. Dr. Kerstin Falk ve meslektaşl­arı, kendi yöntemleri ile yeni yağlayıcıl­arı da karakteriz­e edebilirle­r, örneğin, çevreye uyumlu uygulamala­r için su bazlı yağlayıcıl­ar.

Kaynak: https://www.chemeurope. com/en/

 ??  ?? Şekil 1-Viskozites­i, yüksek basınç ve yüksek sıcaklık koşulların­da (solda) moleküler dinamik simülasyon­u ile hesaplanan alkan moleküller­i ve gerekli moleküler yapı özellikler­i.
Şekil 1-Viskozites­i, yüksek basınç ve yüksek sıcaklık koşulların­da (solda) moleküler dinamik simülasyon­u ile hesaplanan alkan moleküller­i ve gerekli moleküler yapı özellikler­i.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye