HAVA KIRLILIĞINE KARŞI ETKILI JÖLE FORMÜLASYONU VE PERFORMANS TESTLERI
Didem BİLİR
ECZACIBAŞI TÜKETİM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Ar-Ge Sorumlu Uzmanı
ÖZET:
Saç şekillendirme ürünlerinde jöle, wax, sprey, köpük gibi farklı formlarda ürün tasarımları yapılabilmektedir. Ürün içeriğinde kullanılan tutucu polimerin saçı şekillendirme, şekli uzun süre koruma ve neme dayanım gibi ana kriterlerin yanı sıra kepeklenme yapmama, hacim verme, bukleleri belirginleştirme gibi performans kriterleri bulunmaktadır. Ürün formülasyonu, ürünün vizkozitesi ve yapısı kullanım performansını etkileyen kriterler arasında bulunmaktadır.
Bu çalışmada jölede kullanılan tutucu polimerin etkisi tutuculuk ve neme karşı dayanıklılık kriterlerinin yanı sıra hava kirliliğine karşı koruma etkisi sağlaması hedeflenmiştir. Yapılan test çalışmaları ile ürün performansına dair analiz sonuçları paylaşılmıştır.
Anahtar kelimeler: Saç şekillendirme, jöle, tutucu polimer, hava kirliliği
GIRIŞ:
Hava kirliliğinin neden olduğu problemler arasında solunum hastalıkları ve alerjiler konusunda dünya çapında bir farkındalık mevcuttur. Cilt ve saç derisi hava kirliliğine karşı ilk bariyeri oluşturur. Endüstriyel Toksikoloji Araştırma Merkezi’nin 1994 yılında yayınladığı rapora göre insan saçı üzerindeki etkilere atıfta bulunulan bir çalışma yayınlamıştır. Büyük asılı parçacık, havadaki küçük partiküller, duman ve gaz; saç derisinin ve saçın tahriş ve hasarına neden olur. Hava kirliliği; saç derisi tahrişine, kızarıklığa, kaşıntı, aşırı sebum salgılanması, kepek, saç köklerinde ağrı ve saç kaybına neden olur. (1)
Jöle formülasyonunda kıvamlaştırma amaçlı olarak karbomer ve tutucu polimer olarak Akrilat kopolimer kullanılmaktadır.
Polimerler saçı yumuşatmak ve diğer bileşenlerin saça etkisini geliştirmek, taramayı, saçın şekil almasını ve yapısına katkısı ve bukleleri korumayı iyileştirmek için; kıvam vermek ve emülsiyon stabilitesini geliştirmek için şampuan, bakım ürünlerinde, losyon ve jel gibi şekillendirici ürünlerde, saç şekillendirme ürünlerinde birincil bileşenler veya yardımcı bileşenler olarak kullanılmaktadır. (2)
Bu çalışmada jöle kullanıcıları ile ürün kullanıcı testi yapılarak; saça şekil verme, sabitleme, uzun süre kalıcılık, saçı ağırlaştırma, kepeklenme, koku ve jölenin yapısı ile ilgili yorumları değerlendirildi.
Jöle numunelerinde tutuculuk ve neme karşı dayanıklılık testleri gerçekleştirildi.
Saç tutamları üzerinde farklı tutuculuk test yöntemleri (iki noktalı bükülme sertliği) geliştirilirken, saç tutamları üzerinde pratik olarak ilgili duyusal değerlendirmeler ve şekillendirici jellerin değerlendirildiği bir panel testi ile korelasyonu karşılaştırılmıştır. (3)
Tutuculuk testinde, aynı koşullarda bekletilmiş ve aynı özelliklere sahip saç tutamlarına hazırlanan farklı jöle formülleri uygulanmakta; daha sonra, uygulanan kompozisyonun saç telleri üzerinde oluşturduğu filmi kırmak için gerekli olan kuvvet ölçülmektedir. Kullanılan sabitleyici ajanların türleri ve kullanım miktarları bu testin sonucunu doğrudan etkilemektedir. Bir saç şekillendirme ürününde sabitleme miktarının en önemli performans ölçütlerinden biri olduğu aşikârdır. Test için 3 Noktalı Bükülme Sertliği yöntemi kullanılmış ve ürün ile muamele edilmiş saç tutamları üzerindeki polimer filmi kırmak için gereken kuvvet ölçülmüştür. Test 0,9 g net ağırlıkta 2cm genişlik ve 8 cm uzunlukta standart saç tutamları kullanılarak, 5 tekrarlı olarak yapılır. Saç telleri önceden yıkanmış ve gece boyunca 20-25 °C, % 4050 bağıl nemde koşullandırılmıştır. Saç jölesi ve su karışımı hazırlanarak saç tutamlarına uygulanır. Saç telleri gece boyunca 21 °C / % 65 bağıl nemde bir etüv içinde bekletilir. Daha sonra bükülme sertliği yöntemi ile filmi kırmak için gereken maksimum kuvvetin değeri ölçülür.
Analiz sonucuna göre, tutuculuk değerleri istenilen aralıkta bulunmuştur.
Neme karşı dayanıklılık testi (HHCR testi) ise aynı özelliklere sahip saç tutamlarına hazırlanan kompozisyonların uygulanmasından sonra şekillendirilip aynı nem koşullarına sahip bir ortamda bekletilmesi şeklinde uygulanmaktadır. Önceden belirlenen zamanlarda saç tutamlarının şekillerinin bozulmaları ölçülmektedir. Test 2g net saç ağırlıkta 15.5 cm uzunlukta standart saç tutamları kullanılarak, 5 tekrarlı olarak yapılır. Saç, gece boyunca bir iklimlendirme kabininde (20 °C, % 45-50 RH) ön koşullandırılır. Saç jölesi ve su karışımı hazırlanarak saç tutamlarına uygulanır. Her saç teli bir teflon çubukta kıvrılır ve gece boyunca 40 °C / % 20 bağıl nemde tutulur. Saç tutamları 24 saat boyunca 25 °C /% 90 bağıl nemde bir iklimlendirme etüvünde bekletilir ve bu süre boyunca saçın neme bağlı olarak buklesinin bozulması ile birlikte uzaması ölçümleri alınır. Oda koşullarında bekletilen saç tutamları için sonuçların istenen performansta çıkmıştır, sonuçlar grafikte gösterilmektedir.
Jöle uygulanan saçın, uygulanmamış saça kıyasla aktif karbon ile kirletilmesi sonucunda ürünün saçı ne kadar koruduğu tespit edilmiştir. Hava kirliliğine karşı koruma testi BASF Almanya laboratuvarında yapılmıştır.Bu test ile saça yapışan aktif karbon miktarı mikroskop altında görüntülenerek, saç teline yapışan partikül sayısı ve yıkama sonrasında saç telinde kalan partikül sayısı tespit edilir. Yapılan test çalışmasına göre %38-44 oranında daha az partikül saça tutunurken; yıkama sonrasında %11-43 arasında daha fazla temizlenmektedir.
Bu özelliği sayesinde Egos jöle Türkiye’de saçı hava kirliliğine karşı koruma açısından bir ilk olmuştur.
KAYNAKÇA:
[1] Rajput, R. (2015). Understanding hair loss due to air pollution and the approach to management. Hair Ther Transplant, 5(133), 2.
[2] Robbins, C. R. (2002). Polymers and polymer chemistry in hair products. Chemical and Physical Behavior of Human Hair, 345-385.
[3] Hoessel, P., Riemann, S., Knebl, R., Schroeder, J., Schuh, G., & Castillo, C. (2010). Assessment of styling performance in hair gels and hair sprays by means of a new two-point stiffness test. Journal of cosmetic science, 61(5), 343-352.