Pandeminin sınırlı etkisi ile büyüme %4.5

Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde beklentilerin neredeyse 1 puan altında yüzde 4,5 büyüdü. Söz konusu dönemde en hızlı büyüyen ülke Türkiye oldu. Buna karşın ekonomi, ilk çeyreğin son iki haftasında salgının etkilerini ağır hissetti.

Türkiye ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 4.5 büyüdü. Büyüme beklentinin altında gelse de, koronavirüs salgınının ülkeye mart ayı ortasında ulaşması Türkiye’yi dünyanın en çok büyüyen ülkelerinden biri yaptı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak yaptığı açıklamada, “Salgın etkilerini hissedeceğimiz ikinci çeyrekte daha temkinli ilerleyecek sonraki dönemlerde bir güçlü toparlanmaya şahit olacağız” dedi. Analistler, ikinci çeyrekte çift haneli küçülme, yılın tamamında da yüzde 1-1.5 daralma bekliyor. Hükümet öngörüsü ise yılın pozitif büyüme ile tamamlanması.

Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,5 büyüdü. Yüzde 5,4 olan beklentilerin neredeyse 1 puan altında gelen büyüme verisi martın son iki haftasında başlayan koronavirüs salgınının büyüme verilerine etkisinin sert olduğunu da ortaya koydu. Büyümede vatandaşın ve devletin tüketimi başı çekerken yıla iyi başlayan sanayi üretimi de ekonomiye destek verdi. İthalattaki yüksek artış ve ihracattaki düşüş büyüme oranını aşağı çekti. Buna rağmen Türkiye bugüne kadar açıklanan verilere göre en hızlı büyüyen ülke olmayı da başardı.

"Güçlü toparlanma olacak"

Analistler, ilk çeyrek verisi ışığında pandemi etkisinin ve önlemlerinin ağırlaştığı ikinci çeyrekte çift haneli küçülme ve yılın tamamında da yüzde 1-1,5 seviyelerinde daralma, hükümet ise pozitif büyüme bekliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Türkiye ekonomisi dünya örneklerine kıyasla pozitif ayrışarak yılın ilk çeyreğini yüzde 4,5 büyümeyle tamamlıyor. Salgın etkilerini hissedeceğimiz ikinci çeyrekte daha temkinli ilerleyecek, sonraki dönemlerde güçlü bir toparlanmaya şahit olacağız” ifadelerine yer verdi. Ekonominin büyüklüğü cari fiyatlarla dolar bazında 758 milyar 116 milyon dolara ulaşırken Türk Lirası cinsinden 4 trilyon 429 milyon dolar oldu. Yıla iyi başlayan sanayi üretimi marttaki daralmasına rağmen ekonomik büyümeye oldukça iyi bir katkı verdi. Sanayi üretimi geçen yıla göre yüzde 6,2 artarken ekonomiye katkı 1.3 puan oldu. Vergi ve sübvansiyonlar yüzde 9,7 artışla büyümeye 1.03 puanlık katkı sağlarken kamu yönetimindeki yüzde 4,6’lık büyümenin de katkısı 0.55 puan oldu. Hizmet sektörü yüzde 3,4 büyüdü, 0.79 puan katkı verdi. Önceki çeyreklere göre oldukça düşük kalan hizmet sektörünün yılın ikinci çeyreğinde ekonomiye negatif katkı vermesi bekleniyor.

Finans sektörü ilk çeyreği yavaş geçirdi ve geçen yıla göre büyüme yüzde 1,6 oldu. Ekonomiye katkısı ise 0.08 puanda kaldı. Ancak ikinci çeyrekte teşvikler ve paketlerle kredilerde yaşanan büyüme ekonomiye olumlu katkı verecek.

Vatandaş ve devletten 4 puan katkı

İlk çeyrekte vatandaşın ve devletin tüketim harcamalarını artırması ekonomik büyümenin en önemli nedenini oluşturdu. Vatandaş tüketimi yüzde 5,1 arttı ve bunun katkısı 3.02 puan. İkinci çeyrekte vatandaşın tüketiminde düşüş yaşanması bekleniyor. Devletin tüketiminde ise yüzde 6,2 artış var. Bu 0.93 puanlık bir katkıya işaret ediyor. Devletin ikinci çeyrekte de harcamalarını artırmayı sürdürmesi öngörülüyor.

Vatandaş ve devletin tüketiminden gelen katkıyı dış ticaret sıfırladı. İhracattaki yüzde 1 daralma ekonomiyi 0.24 puan, ithalattaki yüzde 22,1’lik artış ekonomiyi 4.07 puan negatif etkiledi. Böylece dış ticaretin ekonomiyi küçültücü etkisi 4.31 puana ulaştı. İkinci çeyrekte dış ticaretin olumsuz etkisinin çok daha ağır olabileceğini gösteriyor. Stok değişimi büyümeyi olumlu etkiledi. Toplam yatırımlar yine negatif. Yüzde 1,4 küçülen yatırımların ekonomiye olumsuz etkisi 0.38 puan oldu.