Kart borcunda yıllık artış oranı %50’ye dayandı
Kredi kartlarının toplam borç bakiyesinin Nisan 2020’de yüzde 1,3 seviyelerinde bulunan yıllık artış oranı, bu yıl yüzde 47’ye yükseldi
Faiz oranları artmasına rağmen, tüketici bir yandan ihtiyaç kredilerine bir yandan da kredi kartına yükleniyor. İhtiyaç kredileri son aylarda yeniden ivme kazanırken, kredi kartı borç bakiyesinde de hızlı yükseliş dikkat çekiyor. Pandemi döneminde kartlı alışverişlerde yaşanan artışa, kartların borç bakiyesindeki yükseliş de eşlik etti.
Merkez Bankası ve BDDK verilerine göre, 30 Nisan itibariyle kredi kartlarının borç bakiyesi 155,6 milyar liraya yükseldi. Bakiyenin yıllık artış oranı da yüzde 46,7 ile rekor seviyesine ulaştı. Kredi kartı borçları geçen yılın aynı döneminde 106 milyar lira, borcun yıllık artış oranı ise yüzde 1,3 seviyesindeydi.
Tüketici son aylarda bütçesini denkleştirebilmek için çareyi kredi kartında buldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Merkez Bankası verilerine göre 30 Nisan haftasında kredi kartlarında geçen yıl göre artış yüzde 46,7 ve kredi kartı hacmi 155.6 milyar liraya çıktı. Bu yıllık değişim hızı neredeyse son 20 yıldır görülen en sert yükselişe işaret ediyor. Geçen yıl pandeminin ilk dönemlerinde eksiye düşen kredi kartı harcamalarının seyrinde hızlanış özellikle martın ikinci haftasından sonra daha belirginleşti. Martta başlayan açılma ardından nisanın ikinci haftasında gelen kısmi kapanma kredi kartı harcamalarındaki görünümü de değiştirdi. Açılmayla harcamalar artsa da kısmi kapanma ile yeniden kısa çalışma ve zorunlu ücretli izin uygulamalarının artması vatandaşı kredi kartına yönlendirdi.
Tüketici önce kredi kullanmayı seçti
Verilere göre geçen yıl koronavirüste ilk vakanın tespiti ve alınan önlemlerin etkisiyle ilk haftalarda kredi kartı harcamalarında çift haneli artışlar yaşandı. Ancak nisan ve mayıs aylarındaki karantina dönemlerinde kredi kartı harcamalarında küçülme yaşanırken genişleyici para politikalarının etkisiyle düşen fa
iz oranları tüketiciyi kredi kartından ziyade kredi kullanmaya yöneltti.
Bu dönemde tüketici kredilerinde yüzde 35’leri aşan yıllık hacim artışları gözlendi. Konut ve taşıt için bankalarca başlatılan düşük faizli kredi kampanyalarının etkisiyle haziran, temmuz ve ağustos aylarında kredi hacmindeki yıllık büyüme yüzde 40’lardan yüzde 62’ye kadar çıktı.
Eylül ayıyla birlikte yüzde 60’ların altına inen tüketici kredi hacminde yıllık büyüme kasımda başlayan sıkı para politikasının da etkisiyle yüzde 50’lerin altına doğru çekildi.
Faizler mayısta yüzde 4,76 artırıldı
30 Nisan haftasında tüketici kredileri hacmi 693.8 milyar liraya, kredi kartı harcamaları ise 155.6 milyar liraya çıktı. Kredi kartlarında alışveriş faiz oranı yüzde 1,89, nakit çekim faiz oranı yüzde 1,89 ve gecikme faizi oranı ise yüzde 2,19 seviyelerinde.
1 Mayıs’tan itibaren ise gecikme, alışveriş ve nakit çekim faiz oranlarında yükseliş yaşandı. Verilere göre yüzde 1,89 olan alışveriş fiz oranı yüzde 1,98’e, gecikme faizi yüzde 2,19’dan yüzde 2,28’e, nakit çekim faizi de yüzde 1,89’dan yüzde 1,98’e çıktı.
Bireysel kredi kartlarında takipteki alacak miktarı da 19 Mart haftasından bu yana yükseliş trendine geçti. 19 Mart’ta 5 milyar 200 milyon liraya gerileyen tüketici kredi kartlarındaki takipteki alacak miktarı 30 Nisan haftasında 5 milyar 255 milyon liraya çıktı. Yani 1.5 ayda yüzde 1’in üzerinde artış yaşandı. Bu artış BDDK’nın takipteki alacaklara ilişkin esnekliğinin halen uygulamada olmasına rağmen gerçekleşti. Bankacılık sektörünün toplam takipteki alacaklarının ise yüzde 3,5’ini tüketici kredi kartı alacaklarındaki takibe düşen alacaklar oluşturuyor.