NÜFUZ EDEN DOĞA
WELL Building Institute tarafından yapılan bir araştırmaya göre insanlar vakitlerinin %93’ünü ‘içeride’ geçiriyorlar. Aynı araştırma doğayla insan arasındaki duvarları kaldırıp dışarıda olmanın avantajlarına sahip, ancak korunaklı bir mekân oluşturmanın; yaratıcı düşünmeyi ve konsantrasyonu belirgin derecede artırdığını da söylüyor. Bunun anahtarı artık neredeyse hepimizin ezbere bildiği biyofili kelimesi. Çıkış noktası ise Michigan Üniversitesi’nden psikoloji profesörleri Rachel ve Stephen Kaplan’ın 1989 yılında geliştirdiği; kendilerinden sonraki pek çok araştırmacıya ilham veren Dikkat Restorasyonu Kuramı (Attention Restoration Theory- ART). Buna göre yüksek konsantrasyon gerektiren bir işle uğraşırken beynin belli kısımlarına yoğun enerji uyguluyoruz. Bunun sürekli tekrarı aslında beyinde hasara sebep oluyor ve zihinsel halsizlik; beynin algılama seviyesinin düşmesi, kronik yorgunluk gibi hastalıklar olarak bize geri dönüyor. Dikkat Restorasyonu Kuramı, kişinin yaşam ve çalışma ortamının direkt ya da endirekt olarak doğaya ait referanslar barındırmasının dikkat düzeyini geri kazanmasına yardımcı olabileceğini söylüyor. Doğayla insan arasında kendiliğinden oluşan bağ, kişinin yoğun konsantrasyon altındayken dikkatini anlık olarak başka yönlere çekiyor ve beynin enerji baskısından belli aralıklarla kurtulmasına sebep oluyor. Beyin rahatlayınca kendini bir bakıma şarj edebiliyor ve algı, dikkat kabiliyeti yenileniyor. Kırsal alandan çıkıp şehirlere yığılan dünya nüfusunun doğadan giderek kopmasıyla küresel bir hastalık haline gelen kronik yorgunluk, stres ve bağlantılı kalp hastalıkları artık adına biyofili dediğimiz fenomeni yani doğayı iç mekâna taşıma eylemini mimari ve tasarımın temel taşlarından biri haline getirdi. Nüfuz eden doğa trendi ise biyofiliyi mimari, iç mimari, tasarım ve moda düzeyinde önümüzdeki on yıllık süreçte yükselecek en önemli değer olarak öne çıkarıyor. Zanaat kavramının yükselişi, dairesel, akışkan formlar, ham malzemeler, Japon shibori boyama tekniği gibi el yapımı, geleneksel tekstiller bu trendle birlikte hayatımıza giren kavramlar.