Bitkilerin sunum kraliçesi.
Bitki ressamı Işık Güner ile yeni kitabı ve bitki ressamı olmanın incelikleri hakkında konuştuk.
Bitki ressamı Işık Güner’in, dünyanın dört bir yanını gezerek topladığı bitkilerin resimlerini gerçeğe uygun bir dille çizdiği ve tüm detaylarıyla aktardığı harika bir mesleği var. Sanki dokunsanız tutacakmış hissi veren çizimleriyle kendine hayran bırakan Güner ile yeni kitabı ve bitki ressamı olmanın incelikleri hakkında konuştuk.
Bitki ressamı nedir? Neler yapıyorsunuz?
Bitki ressamı, bitkilerin resimlerini aslına uygun şekilde resmeden, resmettiği bitkiyi tanıtan kişilerdir. Bitki resimleri de kendi içinde dallara ayrılır, benim izlediğim yol daha çok bilimsel çalışmalar hazırlamak. Yani bir bitkinin resmini yaparken, o bitki türünün karakteristik özelliklerini resimde ön plana çıkararak, bütün kısımlarını ölçerek çizip, bitkiyi tanımaya izin veren çalışmalar yapıyorum. Bazen bilimsel makaleler için teknik kalem çizimleri yapıyor olsam da, çoğunlukla suluboya kullanıyorum. Suluboya ile bitkinin rengini birebir yakalayabilir ve son derece farklı yüzey dokularını doğru bir şekilde resmedebilirsiniz.
Önce ne çizeceğinize mi karar veriyorsunuz, yoksa bulduğunuz bitkilere göre mi çizim yapıyorsunuz?
Hangi bitkinin resmini yapacağıma genellikle önceden karar veriyorum. Resimleri yapabilmek için canlı örneğe ihtiyacım oluyor. Bitkinin çiçeklenme döneminin ne zaman olduğu ve bitkinin nerede olduğu, o bitkinin resmini yapabilmek için benim ilk sorduğum sorular. Daha sonra, bitkinin çiçeklenme döneminde bulunduğu lokasyona giderek örneğimi alıyorum ve ilk eskiz çalışmalarımı hazırlıyorum. Bu aşamada renk, ölçekli çizim, örneği fotoğraflama gibi hızlı ama oldukça doğru bir yaklaşımla çalışmalarımı hazırlıyorum. Eskiz çalışmalarını daha sonra, ana resmi dikkatli ve yavaş bir şekilde tamamlarken referans olarak kullanıyorum.
Bitki ressamı olmak zamanlama açısından oldukça zorlayıcı bir meslek gibi gözüküyor. Bitkinin resmini çizene kadar bitki solar, bu süreci nasıl çözüyorsunuz?
Sanırım bitki resmi yapmanın en stresli kısmı burası. Bir bitkiyi topraktan aldığınız, bir çiçeği dalından kopardığınız an bitkinin ölmeye başladığı andır. Bu süre içerisinde, resmetmek istediğim bütün kısımları ölçekli ve doğru bir şekilde çizmem, gerekli renk denemelerini yapmam ve güzel bir resim yapabilmek için yeteri kadar çizimi tamamlamam gerekir. Bazen bitki bir dağın tepesinde, bir ülkenin sınırında ya da bir botanik bahçesinde olabiliyor ve resmini yaptığınız bitkiyi bir daha görme şansınız olmayabilir. O yüzden bitki örneği karşımdayken oldukça hızlı çalışıp, gerekli bütün detayları resmediyorum. Eğer bitki solmadan yeterli bir eskiz hazırlayamazsam, o bitkinin resmini yapmak için bir sene daha beklemem gerekebilir ya da bu şansı bir daha bulamayabilirim.
Yeni kitabınız olan Doğanın Detaylarını Görmek’ten bahseder misiniz?
‘Doğanın Detaylarını Görmek’ bir eğitim kitabı. Bitkileri resmederken izlediğim yol ve yöntemleri adım adım anlattığım, bazı teknik ve detayların gösterildiği ve bitki resimleri yapan veya yapmayan herkese de ilham olmasını umduğum bir kitap. Bu kitap ilk olarak ‘Botanical Illustration From Life’ adında İngilizce olarak basıldı. Şu sıralar ‘Doğanın Detaylarını Görmek’ adı altında Türkçe çevirisi bitti ve basıma hazırlanıyor. Ya
kında kitapçılarda Türkçe olarak bulabileceksiniz. Web sayfamdan ve instagram hesabımdan gelişmeleri aktaracağım.
Neden bitki resimleri değil de bilimsel bitki resimleri yani bilimsel olmasının kitaba kattığı değer nedir?
Bilimsel bitki resimlerinin asıl amacı bitkileri tanımak, tanıtmak ve kayıt altına almaktır. Bu sebeple bilimsel kriterlere uymadan yapacağınız bitki resimleri çok güzel birer resim olabilirler ama o bitki türü ile ilgili bilgi vermeyecektir. O yüzden bilimsel olması demek, bitkilerin sadece güzel, estetik açıdan kuvvetli resimlerinin yapılması yanında, o bitki türünü tanımlayan bütün özelliklerinde gösterilmesi anlamına geliyor. Benim izlediğim yol budur. O yüzden hazırladığım bu kitap ile sadece resim tekniklerini değil, bazı botanik bilgisinin de yer aldığı, bilimsel bitki resimlerini anlatmaya çalıştım.
Seyahat de hayatınızın önemli bir parçası; size en çok ilham veren rotalar nereleri?
İşimden ve seçimlerimden dolayı çok farklı yerlerde yaşadım ve bitkilerin peşine düştüm. Fırsat önüme geldiği zaman kaçırmaya cesaret edemeyenlerdenim. O yüzden ‘şurada, şu bitki çiçekte’ dedikleri zaman, bazen gidebilmek için sınırlarımı zorluyorum ve genelde gidebiliyorum. Bunca senedir yaptığım bütün seyahatlerde, her rotada bir besin kayna‘BAZEN BITKI BIR DAĞIN TEPESINDE, BIR ÜLKENIN SINIRINDA YA DA BIR BOTANIK BAHÇESINDE OLABILIYOR VE RESMINI YAPTIĞINIZ BITKIYI BIR DAHA GÖRME ŞANSINIZ OLMAYABILIR.’ ğı oluyor mutlaka. Ancak sanırım Türkiye’nin doğusu beni bir başka heyecanlandırıyor. Van, Kars, Ağrı Dağı, Palandöken Dağı, Hakkari, Cilo Dağı, hepsi ayrı ayrı muhteşem yerler ve buralarda tanıştığım Türkiye’nin paha biçilemez zenginliğinde olan soğanlı bitkileri, laleler, navruzlar, sümbüller gerçekten efsane.
Kendinizle özdeşleştirdiğiniz bir bitki oldu mu hiç?
Hepsinin bir detayı çok şaşırtıcı ve güzel olabiliyor. Bazı bitkinin çiçeği çok gösterişlidir, içinde kaybolursunuz, kiminin sapının kenarındaki bir renk detayı bambaşkadır. Bir bitkinin resmini yaparken, bütün kısımlarını saatlerce, günlerce incelemeniz, bir gözünüzle durmadan bitkiyi izlemeniz gerekir. Hal böyle olunca da bazı detaylar gerçekten çok çekici olabiliyor. O yüzden şudur demekte zorlanıyorum, ama kitabımda da resmine yer verdiğim, Iris iberica, çiçeği her zaman dikkatimi çekmiştir. Van civarında yetişen bu bitkiyi resmedebilmek için iki sene bahar ayında bu şehre gittim.
Bilgi ve tecrübelerinizden nasıl faydalanabiliriz? Kurs, atölye, sergi vs düzenliyor musunuz?
Çeşitli kurslar ve atölye çalışmalarım oluyor aslında, ancak şu anda salgından dolayı birçok çalışmayı iptal ettik. Edinburgh Botanik Bahçesi’nin Uzaktan Eğitim Diploma Kursu’nda eğitmenlik yapmaktayım ve bu kurs üç yıllık ileri seviye bir kurs olduğu için, oldukça zamanımı alıyor. Bu sebeple, çok sorulan online dersler hazırlamaya pek fırsatım olmuyor. Biraz daha sakin zamanlar geldiğinde, yüzyüze yapabileceğimiz atölye çalışmaları hazırlamayı yeniden istiyorum. Kitabımın Türkçe basımından sonra, kitap için yaptığım resimlerin yer aldığı bir de sergi düzenlemeyi düşünüyorum.