‘YETKİ KARMAŞASI VAR’
ABAKANLIK TOPU BELEDİYELERE ATIYOR
ASBEST söküm uzmanı Atabey, bakanlıklar ve belediyeler arasındaki çelişkiyi ‘yetki karmaşası’ diye yorumlayarak, “Sağlık Bakanlığı konuya; asbestin sağlığa zararlı kanserojen madde olduğu ve halk sağlığı yönünden yaklaşıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; çalışanların asbestten korunmasıyla; ÇSB asbest atıklarının ortadan kaldırılmasıyla ilgileniyor. Yetki karmaşası, mevzuattaki eksiklikler, asbestten arındırma işindeki mali yük, akredite laboratuar eksikliği, yeterli ve nitelikli sayıda asbest söküm uzmanı olmayışı nedenleriyle yıkımı yapılacak binaların asbestten arındırılmasıyla ilgili zorunlu bir yaptırım bulunmuyor” diyor. nkara’daki Havagazı Fabrikası’nın yıkımı sırasında kanserojen asbest maddesine karşı önlem alınmaması asbest sorununu bir kez daha gündemine getirdi. Mimarlar Odası Ankara Şubesi, fabrikanın asbestten arındırılmadan yıkıma başlandığını söylerken, Ankara Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Melih Gökçek ise durumu inkar etti. Ancak daha sonra gerekli önlemlerin alınmadığı ortaya çıktı. Fabrika yıkıldı ancak ortada ‘Ankaralı asbest soludu mu?’ sorusu kaldı.
Asbest maddesi fabrika gibi eski binalarda da bulunuyordu. Eski adıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın (ÇSB) yaptığı açıklamaya göre; ülke genelinde 20122018 tarihleri arasında 243 bin 632 eski yapı kentsel dönüşüme tabi tutuldu. Kentsel dönüşüme tabi tutulan binaların birçok yerinde asbest vardı. Asbest Söküm Uzmanı Dr. Eşref Atabey, asbest yasaklanana kadar yapılmış tüm binalarda asbestli malzeme kullanılabileceği düşünülerek, gerekli ölçüm ve analizler yapılması gerektiğini belirterek şunları söyledi: “Asbest söküm uzmanlarınca binada asbest olup olmadığı belli bölümler için gözle anlaşılır. Ancak asbest türü anlaşılmaz. Örnekleme yapılıp analiz sonucunda belirlenir. İlk yapılacak olan da ortam havasındaki asbest lifinin ölçülmesi olmalıdır.” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇSB), kentsel dönüşümde asbeste karşı önlem almadığını BİMER üzerinden verdiği yanıtta açıkladı. Bakanlık, “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ya da yıkım ruhsatı vermeye yetkili ilgili Belediye Başkanlığı’na başvurulması gerekmektedir” dedi. Yanıtta belediyeler işaret edildi ancak 15 ilde, 73 bin 289 yapının dönüşümünden bakanlığın kendisi yetkili irade gözüküyor.
AKTİF YURTTAŞLIK ÖNERİSİ
Avukat Fevzi Özlüer ise asbeste karşı alınacak önlemler konusunda belediyelerin sorumluluktan kurtulamayacağını belirterek, “Yıkılan binaların çevreye yaratacağı
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Akkurt da asbestin solunmasının kansere yol açtığını anlatarak “Asbest, ciğerde su toplanmasına, zarda kalınlaşmalara neden olabilir. Zaman içerisinde, doku reaksiyonu oluşur. Fibrosiz ve nasırlanmayla sonuçlanan asbestosiz olur. Akciğerin nefes alabilecek yeri kalmaz. İlk oluşan doku reaksiyonu, malin dediğimiz kötü bir kanser hücresi gelişimine neden olursa ortalama 20- 40 yıl sonra kanser ortaya çıkar” sözleriyle açıklıyor.